Vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 cách đây một tuần đã gióng lên hồi chuông báo động về những ‘vùng còn trống’ trong ‘hải trình’ chuyển đổi số tại Việt Nam. Sự cố này không chỉ là một tai nạn hàng hải thông thường mà còn làm lộ ra khoảng trống lớn trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực.
Tàu Vịnh Xanh 58, chở 49 người, đã gặp phải giông lốc bất ngờ và lật giữa biển vào một khoảng cách rất gần bờ, chỉ 3 km, và cách cảng Tuần Châu 1 km. Đáng chú ý, sự việc này đã diễn ra mà không có bất kỳ cảnh báo nào từ hệ thống giám sát trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ trong việc phát hiện và ứng phó với tình huống khẩn cấp này đã được coi là một ‘lỗ hổng chết người’ trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, AI, dữ liệu lớn…
Trong thời đại số, việc giám sát thời gian thực đối với tất cả các tàu du lịch là hết sức cần thiết. Tuy nhiên, vụ việc tàu Vịnh Xanh 58 đã làm nổi bật lên sự thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào quản lý và vận hành các hoạt động ở nhiều lĩnh vực. Việc chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ có ý nghĩa đặc biệt khi nó có thể chạm đến những tình huống khẩn cấp nhất, khốc liệt nhất, nơi con người không còn đơn độc.
Để tránh lặp lại những sự cố tương tự, các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng thực hiện việc số hóa các tình huống khẩn cấp. Tất cả tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống trung tâm điều hành (IOC) phải được tích hợp AI để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, hệ thống cần phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Đặc biệt, trong trường hợp có mưa bão, phải có radar thời tiết và tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở việc xây dựng hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát toàn diện đối với các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Mục tiêu của chuyển đổi số không chỉ là tạo ra một bản đồ đẹp mà còn là ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống nguy cấp.
Sự sống trong kỷ nguyên chuyển đổi số không chỉ trông chờ vào wifi mạnh và ‘may rủi’. Mà nó cần sự kết hợp chặt chẽ giữa công nghệ và quản lý để đảm bảo an toàn cho con người ở mọi tình huống. Đây là thách thức mới mà các cấp quản lý và doanh nghiệp cần phải vượt qua để thực sự mang lại hiệu quả từ chuyển đổi số cho cộng đồng.