Việc vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương hai cấp đòi hỏi một sự thay đổi đáng kể trong tư duy và năng lực của đội ngũ cán bộ. Trước đây, cán bộ cấp cơ sở thường đảm nhận vai trò “người thi hành luật”, tập trung vào việc kiểm soát, giải quyết các thủ tục giấy tờ và quản lý nhân khẩu. Tuy nhiên, trong mô hình “chính quyền hành động”, đội ngũ cán bộ phải chuyển đổi từ tư duy hành chính sang tư duy phục vụ, từ việc “làm đúng quy trình” sang “làm đến nơi đến chốn”, giải quyết các vấn đề một cách thấu đáo và tạo sự tin tưởng, đồng thuận, ủng hộ của người dân.
Sau khi thực hiện phân cấp và phân quyền, số lượng hồ sơ thủ tục hành chính được giải quyết tại cấp xã đã tăng lên đột biến. Tại Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Sa Huỳnh, việc hướng dẫn và xử lý hồ sơ được diễn ra một cách thông suốt và nhận được sự đánh giá cao từ Nhân dân. Ông Nguyễn Văn Huấn, một cư dân của phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “So với trước đây, việc giải quyết hồ sơ giờ đây nhanh chóng và gọn gàng hơn. Thuận tiện hơn rất nhiều so với trước khi phải lên thị xã mới có thể làm được. Cán bộ ở đây rất nhạy bén và có tinh thần phục vụ tốt”. Điều này cho thấy một bước tiến đáng kể trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ công và sự hài lòng của người dân.
Mô hình mới đòi hỏi đội ngũ cán bộ và công chức phải tập trung cao độ để thực hiện tốt nhiệm vụ của mình. Ông Nguyễn Viết Thanh, Chủ tịch UBND phường Sa Huỳnh, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Trung tâm Phục vụ hành chính công của phường cơ bản đã đáp ứng được nhu cầu cung cấp dịch vụ công cho nhân dân. Chúng tôi tập trung vào việc ứng dụng công nghệ thông tin để xử lý hồ sơ trực tuyến cho người dân. Tuy nhiên, chúng tôi cũng kiến nghị cấp thẩm quyền xem xét và đầu tư thêm cơ sở vật chất để phục vụ người dân một cách tốt hơn”. Đây là một trong những thách thức mà các địa phương cần phải vượt qua để nâng cao hiệu quả của mô hình chính quyền hai cấp.
Mục tiêu lâu dài của mô hình này là hình thành thế hệ công dân số thông qua công tác đào tạo và tập huấn cho cả cán bộ, công chức và người dân. Ông Trần Ngọc Sang, Chủ tịch UBND phường Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, cho biết: “Phường Đức Phổ chúng tôi trước hết là bố trí cán bộ đảm bảo phù hợp với năng lực chuyên môn. Thứ hai, chúng tôi tổ chức tập huấn để nâng cao trình độ và năng lực cho cán bộ. Thứ ba, chúng tôi sắp xếp và hướng dẫn các quy trình xử lý để cán bộ triển khai nhiệm vụ một cách rõ ràng, rành mạch và công tâm trong việc phục vụ người dân”. Việc đầu tư vào nguồn nhân lực là chìa khóa cho sự thành công của mô hình.
Dù còn nhiều việc cần làm, từ việc rà soát và hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của từng cấp, sắp xếp và kiện toàn đội ngũ cán bộ, đến ứng dụng công nghệ và hỗ trợ chuyển đổi số, nhưng với những ưu điểm nổi bật, mô hình mới đang từng bước hướng tới một nền hành chính phục vụ, gần dân hơn và hiệu quả hơn. Ông Vũ Minh Tâm, Bí thư Đảng ủy phường Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, cho rằng: “Qua phương thức lãnh đạo của cấp ủy và chính quyền, anh em cán bộ đã dần hiểu và nắm được tinh thần phục vụ. Phải nói rằng đến nay, chúng tôi đã bước đầu khắc phục được những khó khăn, trong đó các phòng ban chuyên môn đã chú trọng nâng cao chất lượng. Đặc biệt là tinh thần phục vụ của Trung tâm Phục vụ hành chính công đã tạo được niềm tin và là điểm tựa cho nhân dân”. Sự đánh giá cao từ người dân là minh chứng cho sự thành công của mô hình.
“Làm hết việc chứ không làm hết giờ” đã và đang được thực hiện một cách thực chất sau khi vận hành chính quyền địa phương hai cấp. Những chuyển động tích cực ban đầu cho thấy rằng thành công không thể chỉ đến từ văn bản hay nghị quyết, mà phải đến từ sự đồng thuận trong dân, quyết liệt trong lãnh đạo và tận tâm trong thực thi nhiệm vụ. Đây chính là chìa khóa để xây dựng một mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiệu quả và bền vững.