Các nhà khoa học đang phát ra cảnh báo rằng nỗ lực toàn cầu nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí có thể đang vô tình đẩy nhanh quá trình nóng lên toàn cầu, dù rằng điều này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cộng đồng. Theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Communications Earth & Environment, việc giảm ô nhiễm không khí đáng kể tại khu vực Đông Á, đặc biệt là Trung Quốc, đã làm suy giảm ‘hiệu ứng làm mát’ do các hạt bụi trong không khí gây ra.
Những hạt bụi này trước đây hoạt động như một tấm chắn, phản xạ một phần ánh sáng mặt trời và hạn chế sự hấp thụ nhiệt tại bề mặt Trái Đất. Khi các quốc gia triển khai các biện pháp mạnh mẽ để cắt giảm khí thải như SO₂, ‘tấm chắn’ tự nhiên này đã biến mất. Tuy nhiên, các nhà khoa học khẳng định rằng việc cải thiện chất lượng không khí là điều không thể tranh cãi và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe cộng đồng. Vấn đề đặt ra là nếu không có hành động quyết liệt để giảm khí nhà kính như CO₂ và methane, nhân loại sẽ phải đối mặt với những hệ quả nghiêm trọng hơn liên quan đến biến đổi khí hậu.
Giáo sư Robert Allen, một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, cho biết: ‘Chúng ta đã tháo tấm rèm che nắng, và bây giờ chúng ta phải chống lại ánh nắng đó bằng cách giảm các nguồn nhiệt – tức là khí nhà kính.’ Ông nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang năng lượng sạch và giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch là bước đi quan trọng. Một số giải pháp được đề xuất bao gồm trồng cây để hấp thụ CO₂, thu giữ carbon, và chuyển đổi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch sang các nguồn tái tạo.
Các giải pháp này được đánh giá là con đường đúng đắn, dù có thể chậm hơn nhưng chắc chắn hơn trong việc giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Bài học từ Đông Á cho thấy chính sách môi trường cần đi đôi với hành động chống biến đổi khí hậu. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận đa hướng, từ cải thiện chất lượng không khí đến giảm khí thải và nâng cao nhận thức cộng đồng. Chỉ khi kết hợp được cả hai mục tiêu này, chúng ta mới có thể đảm bảo một tương lai bền vững cho hành tinh.
Nhìn chung, mặc dù việc giảm ô nhiễm không khí mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nó cũng làm nổi bật lên thách thức lớn hơn trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Con đường phía trước đòi hỏi sự cam kết và phối hợp toàn cầu để giải quyết hai thách thức này một cách đồng bộ.