Trong bối cảnh áp lực bảo vệ môi trường và chuyển đổi xanh ngày càng tăng, ngành khai khoáng đang trải qua một quá trình chuyển dịch mạnh mẽ hướng tới các phương pháp khai thác bền vững. Quá trình này được hỗ trợ bởi sự phát triển của công nghệ hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực tự động hóa, trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ vệ tinh, và sinh học.
Theo số liệu từ nền tảng giám sát vệ tinh Farmonaut, công nghệ đang đóng một vai trò quan trọng trong việc tái định hình hoạt động khai thác. Robot và hệ thống tự động giúp giảm thiểu sự tiếp xúc của con người với môi trường nguy hiểm, tăng độ chính xác và cho phép vận hành liên tục. Ngoài ra, AI và phân tích dữ liệu thời gian thực hỗ trợ dự báo hiệu suất thu hồi quặng, tối ưu hóa xử lý chất thải, và quản lý tài nguyên hiệu quả.
Công nghệ vệ tinh và drone cho phép theo dõi hiện trường, giám sát tác động môi trường, và cảnh báo sớm các nguy cơ sinh thái. Cảm biến IoT cũng được triển khai để thu thập thông tin về chất lượng không khí, nước, và mức tiêu thụ năng lượng tại các khu vực khai thác xa xôi. Những tiến bộ công nghệ này không chỉ giúp tăng cường hiệu quả khai thác mà còn góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Năm 2025, ngành khai khoáng ghi nhận sự phát triển mạnh của việc khai khoáng bền vững với nhiều công nghệ mới được áp dụng. Công nghệ xử lý quặng bằng vi sinh vật giúp giảm ô nhiễm hóa chất; hệ thống tái sử dụng nước hạn chế nhu cầu nước ngọt và nguy cơ ô nhiễm; năng lượng tái tạo như gió, mặt trời, và thủy điện đang dần thay thế nhiên liệu hóa thạch trong vận hành mỏ. Những đổi mới này đánh dấu một bước tiến quan trọng hướng tới giảm thiểu dấu chân carbon và bảo vệ môi trường.
Sau khi khai thác, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện phục hồi sinh thái bằng cách trồng lại thảm thực vật bản địa và tái tạo lớp đất mặt. Đồng thời, khai thác đô thị và tái chế cũng được thúc đẩy như một phần của chiến lược kinh tế tuần hoàn. Việc tái chế và tái sử dụng tài nguyên không chỉ giúp giảm thiểu chất thải mà còn giảm nhu cầu khai thác tài nguyên mới.
Từ năm 2025 trở đi, các xu hướng khai khoáng bền vững chủ đạo như theo dõi môi trường theo thời gian thực, minh bạch chuỗi cung ứng bằng blockchain, khai thác sinh học, và tuân thủ quy định dựa trên dữ liệu sẽ tiếp tục lan rộng. Sự phát triển của công nghệ vệ tinh và AI được kỳ vọng sẽ giúp cả những mỏ khai thác quy mô nhỏ cũng có thể hướng tới phát triển bền vững.
Với chi phí ngày càng hợp lý và khả năng tích hợp cao, công nghệ vệ tinh và AI đang trở thành công cụ quan trọng giúp ngành khai khoáng đạt được mục tiêu phát triển bền vững. Trong bối cảnh thế giới đang ưu tiên giảm phát thải và bảo vệ hệ sinh thái toàn cầu, việc áp dụng các công nghệ tiên tiến vào khai khoáng không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn đảm bảo sự phát triển lâu dài của ngành công nghiệp này.