Thị trường lao động Việt Nam hiện đang đối mặt với nhiều thách thức lớn khi làn sóng cắt giảm nhân sự đã và đang tác động mạnh mẽ đến tâm lý cũng như sức khỏe tinh thần của người lao động. Theo báo cáo thị trường lao động quý 2 năm 2025 của Vieclam24h, tình trạng cắt giảm nhân sự đã lan rộng và ảnh hưởng đến nhiều ngành nghề, bao gồm sản xuất, bán lẻ, tài chính và công nghệ. Nỗi lo lắng về việc bị sa thải không chỉ làm gia tăng áp lực mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý nghề nghiệp và hành vi tìm việc làm của người lao động.
Đặc biệt, nhóm tuổi từ 18-24 và 35-54 là hai nhóm tuổi bị ảnh hưởng nặng nhất bởi làn sóng cắt giảm nhân sự. Phần lớn những người lao động trong các nhóm này đang tập trung ở các vị trí lao động phổ thông, vận hành, kỹ thuật và tài chính. Trong khi đó, một số vị trí như marketing, bán hàng, nhân sự, chăm sóc khách hàng và công nghệ thông tin vẫn có xu hướng được duy trì ổn định.
Quá trình tái hòa nhập thị trường lao động đang trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Thống kê cho thấy 72,7% người lao động bị mất việc chủ động trở lại tìm việc đã phải mất cả tuần, thậm chí cả tháng để tìm được công việc mới. Những người lao động ở lại sau đợt cắt giảm phải gánh vác thêm công việc, điều này gây ra áp lực đáng kể và làm tăng nỗi bất an về tương lai nghề nghiệp. Theo khảo sát, gần 50% người lao động cho biết họ cảm thấy rõ ràng áp lực, đồng thời niềm tin vào tổ chức và động lực làm việc cũng suy giảm đáng kể.
Trước tình hình này, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn nỗ lực duy trì hoạt động và lực lượng lao động. Trong 12 tháng qua, đã có 26,4% doanh nghiệp thực hiện tinh gọn bộ máy và 56,2% doanh nghiệp cho biết sẽ mở rộng quy mô nhân sự trong 6 tháng tới. Đặc biệt, các vị trí có nhu cầu tuyển dụng cao gắn với tăng trưởng và vận hành như kinh doanh và bán hàng, kỹ sư sản xuất và kỹ thuật, lao động phổ thông có tay nghề… sẽ là những lĩnh vực được chú trọng.
Đáng chú ý, lao động Việt Nam đã thể hiện tinh thần tích cực và khả năng thích nghi nổi bật trong bối cảnh khó khăn. Nếu như 70% người lao động cho biết họ cảm thấy tiêu cực khi bị sa thải, thì 30% còn lại xem đây là cơ hội để thay đổi và phát triển. Tỷ lệ này cao hơn đáng kể so với các nghiên cứu quốc tế trước đây.
Vieclam24h khuyến nghị rằng các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng hệ lụy dài hạn khi thực hiện cắt giảm nhân sự. Minh bạch và thẳng thắn trong giao tiếp, sẵn sàng lắng nghe và tối ưu hóa chiến lược tuyển dụng phù hợp với kỳ vọng của người lao động là những yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Về phía người lao động, việc duy trì tư duy linh hoạt và sẵn sàng thích nghi, cùng với nỗ lực đầu tư phát triển kỹ năng liên tục, sẽ giúp họ thích ứng tốt hơn với thị trường lao động biến động.
Song song với đó, các doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với một thách thức khác khi tuyển dụng lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Theo số liệu từ Anphabe, có đến 46% trong hàng ngàn doanh nghiệp Việt thừa nhận rằng họ gặp khó khăn khi tuyển được người lao động đáp ứng đủ yêu cầu năng lực. Điều này cho thấy khoảng cách giữa nhu cầu thị trường và kỹ năng người lao động đang ngày càng gia tăng, đòi hỏi sự quan tâm và đầu tư nhiều hơn vào việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong tương lai.