Khả năng Tổng thống Mỹ Donald Trump tìm cách sa thải Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đang gây ra nhiều quan ngại về một cuộc chiến pháp lý tiềm ẩn và những tác động tiêu cực đến thị trường tài chính cũng như nền kinh tế toàn cầu.
Các chuyên gia pháp lý và chính sách đang đặt ra câu hỏi về quyền hạn của Tổng thống và tính độc lập của Fed trong bối cảnh này. Một trong những vấn đề then chốt xoay quanh việc liệu Tổng thống Trump có đủ thẩm quyền để cách chức ông Powell hay không. Câu trả lời hiện tại dường như nghiêng về việc Tổng thống không có thẩm quyền này, trừ khi có “nguyên nhân chính đáng”. Tuy nhiên, việc xác định “nguyên nhân chính đáng” có thể mang tính chủ quan cao và phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
Nếu ông Trump cố gắng sa thải ông Powell, nhiều khả năng ông Powell sẽ đệ đơn kiện lên tòa án. Vụ kiện này rất có thể sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao. Trước đây, tòa án này đã phán quyết rằng Fed, với tư cách là một thực thể đặc biệt, và các thống đốc của cơ quan này không thể bị thay đổi nhân sự một cách tùy tiện.
Ngoài ra, ông Powell còn có thể yêu cầu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) giữ lại ông làm Chủ tịch, cho phép ông tiếp tục ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ. Điều này có thể diễn ra vì trong lịch sử, Chủ tịch FOMC luôn là Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Fed, nhưng không phải là một yêu cầu bắt buộc.
Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cắt giảm lãi suất, điều này có thể dẫn đến những hệ quả kinh tế đáng kể. Mục tiêu của ông là lãi suất thấp hơn nhiều và ông muốn điều đó xảy ra ngay lập tức, bất kể những hệ quả kinh tế có thể phát sinh.
Các chuyên gia nhận định rằng nếu ông Trump sa thải ông Powell, điều đó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho thị trường và kinh tế. Việc sa thải ông Powell khó có thể thay đổi cách tiếp cận của FOMC đối với chính sách tiền tệ và có thể còn làm cứng rắn hơn lập trường của họ về lãi suất.
Chi phí về danh tiếng từ việc sa thải ông Powell sẽ rất khó để khắc phục. Sự can thiệp chính trị vào hoạt động của Fed có thể dẫn đến chính sách tiền tệ yếu kém, tương tự như những gì đã xảy ra vào cuối những năm 1960 và đầu những năm 1970, với những hậu quả bất lợi cho lạm phát.
Trước những tình huống này, tất cả các bên liên quan cần phải xem xét kỹ lưỡng các bước tiếp theo và cân nhắc những tác động lâu dài có thể xảy ra. Đồng thời, tính độc lập của Fed và cơ chế kiểm soát, giám sát cần được đảm bảo để tránh những can thiệp chính trị không phù hợp.
Đọc thêm về vấn đề này tại đây.
Tóm lại, sự việc Tổng thống Trump có thể sa thải Chủ tịch Fed Jerome Powell không chỉ là một vấn đề về quyền hạn và chính trị, mà còn liên quan đến những vấn đề sâu rộng hơn về kinh tế và quản lý. Điều quan trọng là cần duy trì tính độc lập của Fed và đảm bảo rằng các quyết định chính sách được đưa ra dựa trên các xem xét kinh tế khách quan.