Nhớ lại thời kỳ đầu của truyền hình Việt Nam, nhiều người sẽ nhớ đến hình ảnh ăng ten tivi trên nóc nhà, một biểu tượng của sự hiện đại và khá giả trong những năm 1966. Những chiếc ăng ten bằng sắt dài, với các chấu chỉa lên trời như cây xương rồng khô, không chỉ giúp người dân tiếp nhận sóng truyền hình mà còn là một dấu hiệu nhận biết của sự thịnh vượng.
Vào thời điểm đó, một chiếc máy truyền hình Denon với màn hình 19 inches có giá gần 30.000 đồng, một số tiền không nhỏ so với thu nhập của nhiều người. Để đưa ra một phép so sánh, chiếc xe Honda SS đời 1966 có giá 36.500 đồng, tương đương với hai lượng vàng. Những chiếc tivi này không chỉ là một thiết bị giải trí mà còn là một tài sản đáng giá.
Tuy nhiên, để có thể xem tivi, người dân không chỉ cần mua máy truyền hình mà còn phải sắm thêm máy tăng áp, hay còn gọi là ‘survolteur’, do điện áp trong nước thường không ổn định. Việc trang bị thêm máy tăng áp này đồng nghĩa với việc sắm thêm một chiếc ăng ten chọc trời. Phải có đủ những trang thiết bị này thì mới có thể tận hưởng việc xem tivi.
Nếu so sánh về giá cả, 36.500 đồng có thể mua một chiếc xe Honda trong thời VNCH thì tới thời kỳ ‘cách mạng’, số tiền đó chỉ đủ để mua một tô phở Bắc. Sự thay đổi lớn về giá trị đã cho thấy sự biến động của nền kinh tế và đời sống người dân qua các thời kỳ.
Giai đoạn sau, khi vượt biên, người ta gọi một lượng vàng là ‘một cây.’ Dù có nghe nói như vậy nhưng thời điểm đó không dễ dàng để có thể sở hữu vàng. Các hoạt động buôn bán lớn nhỏ phần nhiều nằm trong tay người Hoa, với các bảng hiệu tiệm thường có đuôi chữ ‘Ký’ là biết ngay chủ tiệm là người Hoa.
Về nghệ sĩ, có một điều đặc biệt mà chúng ta muốn nhắc tới. Đó là bài học tình trường từ cái tên Kim, nhất là khi có thêm chữ ‘Cương’. Nghệ sĩ Kim Cương, một trong những cái tên nổi tiếng và cũng là tên của một tác phẩm văn học.
Truyền hình và những chương trình giải trí trong quá khứ đã để lại nhiều kỷ niệm đáng nhớ. Tác giả nhắc lại việc thành lập Nha Vô Tuyến Truyền Hình VN vào năm 1966 tại Trung tâm điện ảnh số 15 đường Thi Sách. Hồi đó, chưa có đài phát sóng mặt đất như bây giờ nên phải dùng ‘Flying Station’ – tức là dùng máy bay bay vòng vòng trên trời phát sóng xuống mặt đất.
Hình ảnh và âm thanh không được rõ ràng, thường lúc rõ lúc mờ, lúc rung, lúc gợn sóng. Những buổi chiều đi coi truyền hình công cộng ở hẻm đường Phan Thanh Giản, đối diện đất Thánh Tây (nghĩa trang Mạc Đĩnh Chi), là một kỷ niệm khó quên. Dù chỉ coi ké nhưng không khí rất vui và hồi hộp.
Lần đầu tiên được tiếp cận với công nghệ truyền hình và ngắm nhìn những hình ảnh trên màn hình. Thời gian đầu, chương trình rất nghèo nàn nhưng cũng đủ để làm vui. Từ ca nhạc thiếu nhi Tuổi Xanh của cô Kiều Hạnh, nhạc kịch Hoàng Thi Thơ cho tới các chương trình văn hóa văn nghệ.
Nhắc tới những bộ phim ảnh hưởng, nhất là ‘Combat’ do đài ABC của Mỹ chiếu, gồm 152 tập. Đó là hành trình của các nhân vật và cũng là kỷ niệm đáng nhớ của tuổi thơ.
Cuối cùng, những lời nhắc nhở về người thân đã khuất cùng với cảm giác hoài niệm không thể nào quên. Gắn liền với dòng đời và tất cả những xúc cảm người viết đã thể hiện qua bài viết.