Trong thời đại số, người tiêu dùng đang đối mặt với một thế giới quảng cáo đa chiều và đầy thách thức. Việc Quốc hội thông qua Luật Quảng cáo sửa đổi vào ngày 16/6/2025, với tỷ lệ đồng thuận cao là 453/461 đại biểu tán thành, là một bước đi cần thiết để tăng cường bảo vệ người tiêu dùng trước những quảng cáo thổi phồng công dụng và sai sự thật trên các nền tảng mạng xã hội.
Người tiêu dùng hiện đang bị bao vây bởi hàng loạt quảng cáo trên các nền tảng như Facebook, TikTok, YouTube… Từ những sản phẩm được quảng cáo là “thần dược” chữa bách bệnh, kem “trắng da sau 7 ngày”, đến thực phẩm chức năng giúp “giảm 10kg không cần ăn kiêng” – tất cả đều được tô vẽ bằng những lời có cánh. Nhiều người đã vô tình trở thành nạn nhân của những quảng cáo này, không chỉ thiệt hại tài chính mà còn gánh rủi ro cho sức khỏe.
Chị Lê Thị Lan, một người tiêu dùng tại Hà Nội, chia sẻ về kinh nghiệm của mình: “Tôi đã mua một sản phẩm giảm cân được quảng cáo rầm rộ trên TikTok với lời hứa ‘giảm 5kg trong 10 ngày mà không cần ăn kiêng’. Tuy nhiên, sau khi sử dụng, tôi gặp phải tình trạng mệt mỏi và mất ngủ liên tục, và phải dừng lại giữa chừng.”
Bà Trần Xuyến, một người tiêu dùng khác tại Hưng Yên, cũng có một trải nghiệm tương tự: “Tôi mua một loại thực phẩm chức năng được quảng cáo là giúp cải thiện xương khớp. Tuy nhiên, khi nhận hàng, tôi thấy không có tem nhãn gì cả, chỉ là lọ đựng sơ sài, không rõ nguồn gốc.”
Không chỉ dừng lại ở các sản phẩm trôi nổi, hàng giả – hàng kém chất lượng, nhiều quảng cáo còn sử dụng hình ảnh người nổi tiếng, bác sĩ “giả mạo”, hoặc tự ý gắn mác “đã được cấp phép” để tăng độ tin cậy. Điều đáng lo ngại là phần lớn những quảng cáo này không được kiểm chứng nội dung, không rõ ràng về xuất xứ, thành phần, nhưng vẫn dễ dàng tiếp cận hàng triệu người dùng thông qua thuật toán lan truyền mạnh mẽ trên mạng xã hội.
Chỉ trong vài tháng đầu năm 2025, cơ quan chức năng đã phát hiện hàng loạt vụ vi phạm liên quan đến quảng cáo sai sự thật. Một trong những vụ gây chú ý là loạt video quảng bá sản phẩm “kẹo rau củ” có sự tham gia của hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên, Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs. Những nội dung này lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội, quảng bá kẹo như một sản phẩm có thể thay thế rau xanh trong bữa ăn hằng ngày.
Tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết công tác quản lý, giám sát không gian mạng tiếp tục được đẩy mạnh. Trong nửa đầu năm 2025, Bộ đã phối hợp với các nền tảng mạng xã hội xử lý hàng loạt nội dung vi phạm.
Lawyer Phạm Thị Trang, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội, cho biết rằng hiện nay đã có nhiều văn bản pháp luật được ban hành nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân trong các vấn đề liên quan đến quảng cáo và thông tin trên mạng. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là mặc dù chế tài đã có nhưng tình trạng quảng cáo sai sự thật vẫn diễn ra tràn lan.
Lawyer Trần Minh Tuấn, Đoàn Luật sư Hà Nội, phân tích rằng Luật Quảng cáo sửa đổi là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ người tiêu dùng trước những quảng cáo sai sự thật. Tuy nhiên, việc thực thi vẫn là bài toán không dễ giải, đặc biệt là trong bối cảnh nhiều tài khoản hoạt động ẩn danh, không đăng ký kinh doanh, phát tán nội dung quảng cáo sai sự thật trên các nền tảng xuyên biên giới.
Người tiêu dùng vẫn là “tuyến phòng thủ” đầu tiên trong việc bảo vệ mình trước những quảng cáo sai sự thật. Trong môi trường số, quảng cáo có thể tiếp cận người tiêu dùng nhanh hơn cả một thông tin chính thống. Vì vậy, người tiêu dùng cần nâng cao kỹ năng “đề kháng thông tin”, không tin vào những nội dung “thần kỳ”, quá tốt để là sự thật.
Lộ trình cụ thể để thực hiện Luật Quảng cáo sửa đổi và đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng trong thời đại số là rất quan trọng. Cần có sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp, nền tảng công nghệ và chính người tiêu dùng để đảm bảo luật thực sự phát huy hiệu quả.