Serbia dự kiến sẽ công bố kế hoạch tự do hóa thị trường khí đốt, một động thái có thể làm suy giảm vị thế của tập đoàn năng lượng Gazprom của Nga với vai trò là nhà cung cấp chính. Quyết định này có thể gây ra những rủi ro cho các cuộc đàm phán về một hợp đồng dài hạn mới giữa Moskva và Belgrade, trong bối cảnh Serbia đang chịu áp lực từ Liên minh châu Âu (EU) nhằm giảm sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga.
Áp lực từ EU đang đẩy Serbia vào tình thế phải cân nhắc các lựa chọn thay thế cho khí đốt của Nga, bao gồm khí đốt từ Azerbaijan và khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng việc đa dạng hóa nguồn cung khí đốt có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro, không chỉ về mặt kinh tế mà còn về sự ổn định của nguồn cung. Giáo sư Igor Yushkov tại Đại học Tài chính thuộc Chính phủ Liên bang Nga nhận định rằng việc thay thế khí đốt Nga không phải là một nhiệm vụ đơn giản đối với Serbia.
Nga hiện đang bán khí đốt cho Serbia với mức chiết khấu đáng kể, giúp nền kinh tế của Serbia tăng trưởng ổn định. Việc chuyển đổi sang các nguồn cung khác có thể khiến Serbia phải đối mặt với những thách thức về chi phí và hậu cần. Thêm vào đó, Serbia cũng đang đối mặt với những thách thức trong lĩnh vực dầu mỏ, đặc biệt là với Công ty dầu khí NIS của Serbia, nơi Nga nắm giữ cổ phần lớn. Công ty này đã phải vật lộn với các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Để đối phó với tình hình này, Serbia và Hungary đã đẩy nhanh kế hoạch xây dựng một đường ống dẫn dầu mới, có thể cung cấp một tuyến đường cho dầu thô của Nga đến nhà máy lọc dầu Pancevo. Dự án đường ống mới giữa Serbia và Hungary cho thấy Serbia vẫn đang tìm cách duy trì mối liên kết năng lượng với Nga. Nga sẵn sàng cung cấp dầu thô thông qua đường ống mới nếu nó mang lại lợi ích kinh tế cho Serbia.
Việc xây dựng đường ống dẫn dầu mới không chỉ giúp Serbia giảm sự phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng nhập khẩu của Croatia mà còn mở ra một con đường mới cho dầu thô của Nga. Dự án này được xem là một bước đi chiến lược của Serbia nhằm bảo đảm an ninh năng lượng trong dài hạn. Tuy nhiên, Serbia đang đứng trước ngã ba đường, nỗ lực đáp ứng các yêu cầu của EU để tiến gần hơn đến việc gia nhập khối, đồng thời đối phó với những thách thức kinh tế và áp lực trừng phạt.
Các dự án như đường ống dẫn dầu mới với Hungary cho thấy Serbia vẫn đang khéo léo cân bằng giữa các lợi ích địa chính trị và kinh tế của mình. Việc tự do hóa thị trường khí đốt và đa dạng hóa nguồn cung năng lượng có thể giúp Serbia giảm sự phụ thuộc vào Nga, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro về kinh tế và chính trị.