Lương y Bùi Đắc Sáng, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ, Hội Đông y Hà Nội, cho biết bánh chưng, thịt mỡ có giá trị dinh dưỡng cao, giàu năng lượng nhưng lại ít chất xơ. Trong bánh chưng có gạo nếp chứa nhiều calo, tinh bột, chất đạm, chất béo, nhiều vitamin nhóm B, nhất là vitamin B1. Đậu xanh, thịt mỡ có hàm lượng đạm cao.

Ẩm thực người Việt luôn coi trọng sự hài hòa, cân bằng trong hương vị, vì thế cùng với sự đậm đà, ngậy béo của bánh chưng, thịt mỡ…, không thể thiếu món dưa hành, củ kiệu, là những món thanh thanh, chua mát. Hành muối không chỉ là món ăn truyền thống được nhiều người ưa chuộng trong dịp Tết mà còn có nhiều tác dụng cho sức khỏe.

Hành chứa nhiều hợp chất làm giảm cholesterol xấu LDL, tăng cholesterol tốt HDL, chống đông máu, ngăn ngừa xơ vữa động mạch – vốn là ngòi nổ cho các bệnh về tim mạch, đặc biệt là tăng huyết áp. Nhờ flavonoid quercetin, hành có khả năng ngăn ngừa ung thư. Hơn thế, nhờ tinh dầu bay hơi, hành cũng có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm, cảm cúm…

Các hợp chất flavonoids vốn là những chất kháng oxy hóa nổi tiếng, giúp ngăn chặn hư tổn tế bào do sự hình thành các gốc tự do. Hợp chất sulphur trong củ hành giúp loại bỏ mảnh vữa đeo bám ở thành mạch máu, hạn chế các bệnh tim mạch.

Dưa hành cũng là một loại thực phẩm lên men chứa nhiều vi khuẩn có ích cho đường ruột, probiotic giúp bảo vệ màng nhầy ruột và tạo ra các loại enzyme hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường hệ miễn dịch bảo vệ cơ thể.

Loại thực phẩm này còn giúp bổ sung thêm chất xơ. Vị chua dịu, cay nhẹ và thơm của dưa hành, củ kiệu sẽ giúp gia tăng hương vị của những món ăn khác, đặc biệt kích thích tiêu hóa khi ăn thực phẩm nhiều đạm, lipid, chất béo… như bánh chưng. Hành muối vị hăng nên giúp lưu thông máu, tăng cường tiết mồ hôi. Trong thời tiết lạnh, hành có tác dụng tránh nhiễm trùng, giảm sốt, chống cảm lạnh và cảm cúm.

Chuyên gia lưu ý với phụ nữ mang thai, hành muối được xem là món ăn kích thích tiêu hóa tốt, thậm chí nhiều bà bầu nghén chua, trong đó có món hành muối. Tuy nhiên, đây là loại thực phẩm chứa nhiều muối nên ăn lượng lớn sẽ không tốt sức khỏe.

Ngoài ra, bà bầu bị viêm loét dạ dày hoặc mắc bệnh liên quan rối loạn tiêu hóa thì không nên ăn hành hoặc các loại dưa muối khác.

Thúy Quỳnh

Trả lời:

Dịp Tết, nhiều gia đình gói bánh chưng và không ăn hết nên bảo quản trong tủ lạnh ngăn mát. Đây là cách bảo quản an toàn và giúp bánh giữ được lâu. Thực tế, khi cất vào tủ lạnh thì bánh sẽ bị đông cứng lại, người ta gọi là hiện tượng lại gạo. Tuy nhiên nếu để bánh bên ngoài, thời tiết nóng ẩm tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi làm bánh dễ bị ôi thiu hoặc ẩm mốc. Do vậy chỉ có cách bảo quản bằng tủ lạnh mới có thể sử dụng bánh lâu hơn. Khi sử dụng, bạn lấy ra rã đông, hấp hoặc rán, bánh vẫn thơm ngon.

Bánh chưng cất trong tủ lạnh 3-4 tuần vẫn có thể ăn nếu bạn bảo quản đúng cách. Nếu để ngăn mát, nhiệt độ cần duy trì là 4 độ, hoặc bạn có thể bảo quản trong ngăn đá. Khi lấy ra, bánh không có hiện tượng mốc, chua mà vẫn bình thường, chỉ đông cứng, vẫn có thể rã đông và ăn. Tuy nhiên, nếu bánh xuất hiện các dấu hiệu như chảy nước, có mùi ôi, nhớt ở vỏ bánh thì không nên chế biến nữa mà phải bỏ đi do vi khuẩn xâm nhập làm hỏng bánh, ăn dễ gây rối loạn tiêu hóa, ngộ độc.

Trên thực tế, bất kể thực phẩm nào, không chỉ riêng bánh chưng, để trong tủ lạnh quá lâu thì các thành phần của bánh bị biến đổi. Bánh không có dấu hiệu ôi thiu, chế biến lại cũng không thể thơm ngon được như ban đầu. Tốt nhất bạn cố gắng ăn hết sớm, không nên để quá lâu.

Nhiều gia đình rán bánh với dầu mỡ để thay đổi khẩu vị, nhưng thường xuyên ăn bánh chưng rán sẽ nạp một lượng lớn chất béo vào cơ thể, không tốt đối với sức khỏe. Cách tốt nhất là bạn cắt bánh thành các miếng nhỏ, sau đó luộc hoặc cho vào lò vi sóng, hay đặt trên vỉ nồi cơm điện để hấp. Như vậy, bánh mềm trở lại, vẫn thơm ngon, khi ăn thì cơ thể cũng không phải hấp thụ quá nhiều chất béo độc hại.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng
Trưởng khoa Khám tư vấn dinh dưỡng
Viện Dinh dưỡng Quốc gia