Trong lĩnh vực y tế, việc tìm hiểu và nắm rõ các bệnh học đóng vai trò quan trọng không chỉ với các chuyên gia y tế mà còn với cả người dân. Bệnh học giúp chúng ta hiểu rõ về các loại bệnh, nguyên nhân gây ra, triệu chứng, phương pháp chẩn đoán và điều trị. Từ đó, mỗi người có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của mình và đưa ra quyết định đúng đắn khi gặp vấn đề sức khỏe.

Nắm vững kiến thức về bệnh học giúp người dân có thể nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường của cơ thể, từ đó có thể kịp thời thăm khám và điều trị. Đồng thời, việc hiểu biết về bệnh học cũng giúp người dân có thể lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.

Ngoài ra, việc tìm hiểu về bệnh học cũng giúp người dân có thể phòng tránh các bệnh tật hiệu quả. Khi hiểu rõ về nguyên nhân gây ra một loại bệnh nào đó, người dân có thể chủ động采取 các biện pháp phòng ngừa, chẳng hạn như tiêm chủng, ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.

Các chuyên gia y tế cũng cần phải cập nhật kiến thức về bệnh học liên tục để có thể cung cấp được dịch vụ chăm sóc sức khỏe tốt nhất cho người dân. Việc cập nhật kiến thức giúp họ có thể chẩn đoán và điều trị các bệnh một cách chính xác và hiệu quả hơn.

Cuối cùng, việc tìm hiểu và nắm rõ các bệnh học đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Khi người dân có kiến thức về bệnh học, họ có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của mình, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh, và có thể xử lý các vấn đề sức khỏe một cách hiệu quả.

Một năm trước, người đàn ông như “chết lặng” giữa sân Bệnh viện K khi biết tin bản thân mắc ung thư thực quản giai đoạn hai. Ông là trụ cột gia đình, vì thế bị ung thư là một cú sốc khiến người bệnh suy sụp, tuyệt vọng. Tuy nhiên, thay vì chọn phác đồ hóa xạ trị, ông Sơn xin bác sĩ về nhà tự điều trị thuốc nam.

5 tháng sau, bệnh nhân nuốt nghẹn, thậm chí không còn ăn được cháo hay tiếp tục uống thuốc nam. Những cơn đau ngực liên tiếp hành hạ buộc ông quay lại viện kiểm tra.

Nhớ lại ca bệnh, bác sĩ Lê Văn Thành, làm việc ở Bệnh viện K, hiện công tác tại Bệnh viện Đại học Showa, Nhật Bản, nói vô cùng ám ảnh. Cầm kết quả phim chụp trên tay, vị bác sĩ lắc đầu thông báo khối u đã xâm lấn vào khí quản, gây rò thực quản – khí quản. Xét nghiệm đông máu của người bệnh bị rối loạn do thuốc nam, tiểu cầu giảm dưới 50.

“Lúc này, chúng tôi không thể can thiệp phẫu thuật để giúp bệnh nhân ăn uống bình thường được”, ông Thành nói.

Trường hợp khác, nam, 48 tuổi, mắc u thực quản, không ăn uống được, kiên quyết dùng thuốc cổ truyền. Trước đó, bác sĩ thuyết phục người bệnh phẫu thuật mở đường ăn, thông dạ dày thì mới uống được thuốc nam (theo mong muốn gia đình). Nhưng, người thân và bệnh nhân kiên quyết không động dao kéo và xin về.

Đây chỉ là hai trong nhiều trường hợp xin về nhà chữa ung thư bằng thuốc nam hoặc thực phẩm chức năng trong khi họ vẫn có cơ hội điều trị bằng phương pháp Tây y. Theo bác sĩ Thành, tình trạng nhiều người bệnh bỏ điều trị, không tin tưởng phác đồ, đặt cược vào thuốc nam chữa ung thư ngày càng phổ biến.

“Nhiều trường hợp sau điều trị thuốc nam thì di căn nặng, vỡ u, không còn khả năng phẫu thuật, chỉ có thể điều trị giảm đau, kéo dài sự sống”, bác sĩ nói, thêm rằng tự ý bỏ điều trị, xin về uống thuốc nam là đánh bạc với sinh mệnh.

Giải thích hiện tượng trên, bác sĩ Thành cho rằng hầu hết trường hợp do thiếu hiểu biết, trình độ văn hóa hạn chế. Nhiều người nghi ngờ y học hiện đại, luôn nghĩ ung thư là án tử, không thể chữa khỏi, nên họ về nhà tìm các biện pháp khác.

Ngoài ra, bệnh nhân ung thư thường bị lôi kéo, dụ dỗ từ các “lang băm” trên mạng xã hội hoặc tại nơi sinh sống. Bác sĩ Hà Hải Nam, Phó trưởng Khoa Ngoại 1, Bệnh viện K, cho biết không ai dễ dàng chấp nhận việc bản thân bị ung thư. Do đó, khi nghe thầy lang nói những câu như “nhà tôi ba đời làm nghề, chỉ cân bốc cân thuốc là khỏi”, người bệnh vẫn tin tưởng hơn, thay vì phải nghe câu nói từ bác sĩ như “tôi sẽ mổ nhưng không dám khẳng định có thể khỏi bệnh”.

“Lời nói thật không đáp ứng được kỳ vọng của bệnh nhân, nên nhiều người không đặt niềm tin vào y học”, ông Nam nói.

Chưa kể, điều trị ung thư rất tốn kém, nhất là khi sử dụng các thuốc mới, như thuốc đích và thuốc miễn dịch, còn thuốc nam lại rẻ và tiện, chỉ mất vài trăm nghìn có thể dùng cả tháng.

“Đây là hành vi kinh doanh trên niềm tin của bệnh nhân và người nhà, khiến bệnh nhân bỏ lỡ cơ hội vàng, đáng bị lên án”, bác sĩ Nam nói.

Tương tự, bác sĩ Thành cho rằng việc bệnh nhân tự ý bỏ về là mối nguy lớn, làm tăng nguy cơ tử vong. Nghiên cứu của giáo sư Skyler Johnson, Đại học Yale, Mỹ, cho thấy nguy cơ tử vong ở những bệnh nhân điều trị ung thư bằng khí công, yoga, châm cứu, ăn kiêng, ngồi thiền, thảo dược cao gấp 5 lần, trong vòng 5 năm kể từ khi phát hiện bệnh, so với người được chữa trị bằng các phương pháp đã được khoa học chứng minh như phẫu thuật, xạ, hóa trị, miễn dịch học và hormone.

Mặt khác, điều trị ung thư ở giai đoạn càng muộn, càng tốn kém tiền bạc và mệt mỏi tinh thần. Ví dụ, với ung thư thực quản giai đoạn sớm, bệnh nhân có thể chỉ cần cắt u qua nội soi, nằm viện từ một đến hai ngày. Trong khi ở giai đoạn tiến triển, người bệnh phải phẫu thuật cắt thực quản, hóa chất, xạ trị. Thời gian điều trị dài và chi phí cao hơn rất nhiều. Lúc này, người bệnh dễ lo lắng, trầm cảm, sa sút tinh thần.

Ngoài ra, khi bệnh nhân lựa chọn dùng thuốc nam, bác sĩ không thể can thiệp. Chỉ khi u to lên, người bệnh mới quay lại viện. Một số loại ung thư phát triển chậm, khối u có thể không thay đổi nhiều, khiến họ lầm tưởng thuốc nam “có hiệu quả” nên tiếp tục dùng. Cho đến khi bệnh nhân đau, suy kiệt, xuất hiện biến chứng, họ mới quay lại bệnh viện thì đã quá muộn.

Hơn nữa, nhiều loại thuốc nam không rõ nguồn gốc, không đảm bảo an toàn trong quá trình chế biến và bảo quản, có thể tiềm ẩn chứa đựng độc tố hoặc mầm bệnh. Trên thực tế, các bác sĩ chưa gặp người chữa khỏi nhờ thuốc nam.

Trên thực tế, bác sĩ Thành cho rằng một số nghiên cứu cho thấy thuốc cổ truyền có thể giúp bệnh nhân phục hồi sức khỏe sau điều trị ung thư, tăng cường miễn dịch. Tuy nhiên, đến nay, các phương pháp chữa bệnh “không chính thống” đã được chứng minh không thể thay thế y học hiện đại trong khám, chữa bệnh, nhất là trong điều trị ung thư.

Bác sĩ khuyến cáo người dân không nên phủ nhận vai trò của y học hiện đại, sợ “đụng dao kéo”, đặt cược sức khỏe và tính mạng vào thuốc nam, với hy vọng “khỏi bệnh”.

“Bệnh nhân không nên tin vào những lời quảng cáo, đồn thổi, chia sẻ trên mạng xã hội để làm theo, tránh tiền mất tật mang, lỡ mất thời gian vàng điều trị, khiến ung thư chuyển sang giai đoạn muộn hơn, thậm chí đã quá muộn, khó cứu chữa”, ông Nam cho hay.

Minh An

*Tên nhân vật được thay đổi

Ngày 13/2, tiến sĩ, bác sĩ Ngô Quang Hải, nguyên Phó giám đốc Trung tâm đào tạo và chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Châm cứu Trung ương, người đã có nhiều năm nghiên cứu về dược học của các loại cây, cho biết một số thực vật trồng và cắm trong nhà có thể gây độc.

Trong đó hoa phi yến, được nhiều người miền Bắc mua trồng hoặc cắm trong nhà vào mùa xuân, chứa các alkaloid diterpenois, bao gồm cả methyllycaconitine – độc tính rất cao. Ở một số nước như Ấn Độ, người dân sử dụng hạt cây phi yến làm thuốc diệt côn trùng. Alkaloid delphinine trong hoa phi yến gây ra nôn mửa (nếu ăn một lượng nhỏ), hoặc có thể dẫn đến tử vong nếu ăn nhầm số lượng lớn.

Lương y Đa khoa Bùi Đắc Sáng, Viện hàn Lâm khoa học và Công nghệ, cũng nhiều năm nghiên cứu về thực vật, cho biết chất gây độc chủ yếu trong hoa phi yến là alkaloid diterpenois. Chất này ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, khi vào cơ thể với số lượng nhiều có thể gây ngộ độc nặng, thậm chí ảnh hưởng tính mạng.

Tất cả loại hoa phi yến cũng như các bộ phận của nó đều độc, trong đó phần độc hại nhất là chồi mọc trong mùa xuân. Cây trở nên ít độc hơn khi chúng trưởng thành vào thời gian tiếp theo. Lượng 2 mg chất alkaloid có thể gây tử vong ở người lớn. Còn trẻ em có thể bị viêm da nghiêm trọng khi chạm vào hoa, hoặc phản ứng ngộ độc nếu ăn.

Chó, mèo cũng có thể bị ngộ độc rất nhanh khi ăn phải các bộ phận của phi yến. Dấu hiệu là nôn, tiêu chảy, rát môi, họng, yếu cơ, mạch chậm, suy hô hấp, co giật.

Chuyên gia Sáng khuyến cáo cách tốt nhất để ngăn trẻ em hoặc vật nuôi ăn phải hoa là không cắm hoặc trồng chúng trong nhà.

Bên cạnh hoa phi yến, một số loại cây, hoa trồng trong nhà có độc tính, cần cần trọng, như sau:

Hoa cẩm tú cầu

Hoa cẩm tú cầu là loài hoa đẹp và mang nhiều ý nghĩa. Một trong những ý nghĩa của hoa là thể hiện được đúng tình cảm chân và sự cảm thông thấu hiểu, tượng trưng cho sự vĩnh cửu của tình yêu và được xuất phát từ trái tim. Tuy nhiên, lá và củ cây có chất hydragin-cyanogenic glycoside, khi vào cơ thể có thể gây tiêu chảy, ói mửa, thở gấp.

Hoa đỗ quyên

Tất cả bộ phận của cây đều có chất độc andromedotoxin và arbutin glucoside. Người bị ngộ độc do loại cây này thường có triệu chứng buồn nôn, chảy nước dãi, ói mửa, uể oải, chóng mặt, khó thở, mất cân bằng. Một lượng 100 đến 225 gram lá đỗ quyên đủ để gây ngộ độc nặng cho trẻ em.

Hoa thủy tiên

Loại hoa này hay được bày trí trong nhà vì nhìn khá đẹp, song lại chứa nhiều chất alkaloids rất độc. Khi ăn phải lượng lớn, bệnh nhân sẽ có các triệu chứng như chóng mặt, nôn mửa, lơ mơ hoặc co giật, tiêu chảy. Đặc biệt, rễ cây thủy tiên còn chứa khoảng 0,06% narcissin – là chất độc thay đổi theo độ tuổi của cây.

“Nếu ăn phải chúng trước khi cây ra hoa thì sẽ gây giãn đồng tử, khô nước bọt, tim đập nhanh. Còn sau khi cây ra hoa thì lại gây triệu chứng tiết nước bọt, toát mồ hôi, buồn nôn, tiêu chảy”, bác sĩ Hải nói.

Cây trúc đào

Toàn thân trúc đào chứa chất cực độc là oleandrin, neriin. Người dân có thể bị ngộ độc do chạm vào cây hoặc nuốt phải. Dấu hiệu nhẹ là buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy, rối loạn nhịp tim; triệu chứng nặng là mất kiểm soát cơ thể, hôn mê. Nếu không xử lý kịp thời sẽ dẫn đến tử vong.

Ngoài ra, việc phơi khô hoặc nấu chín cũng không làm mất tính độc của loài thực vật này. Không trồng trúc đào ở cạnh nguồn nước (giếng ăn, bể nước…) vì lá, hoa trúc đào rụng xuống có thể gây nhiễm độc nước. Trên thế giới đã ghi nhận nhiều trường hợp bệnh nhi bị ngộ độc do mủ hoa cây trúc đào.

Cây vạn niên thanh

Cây vạn thiên thanh không có lợi khi đặt trong nhà. Chất canxi oxalat có trong cây nếu tiếp xúc với các vùng da nhạy cảm sẽ gây kích ứng, khiến bạn có cảm giác bỏng rát, sưng tấy. Nếu nuốt phải chất này vào trong cơ thể, sẽ gây ngộ độc với nhiều triệu chứng như chóng mặt, hoa mắt, đau bụng, buồn nôn.

Thiên điểu

Hoa và hạt của cây có các chất gây ngộ độc đường ruột. Tiếp xúc hoặc ăn hoa, hạt sẽ khiến buồn nôn, tiêu chảy, chóng mặt, bỏng rát lưỡi và nếu đứng lâu ngửi hoa sẽ gây cảm giác khó chịu.

Môn kiểng

Tất cả bộ phận của cây đều có chất độc calcium oxalate và asparagine, khi ăn phải sẽ dẫn đến nguy cơ bị bỏng, ngứa rát vùng miệng, niêm mạc ruột.

Chuỗi ngọc

Trong cây chứa gucosides – là chất rất có hại cho cơ thể. Nếu con người vô tình ăn phải sẽ gây mệt mỏi, tiêu chảy, thậm chí ảnh hưởng hô hấp, gây khó thở, điều tiết nhịp tim khó khăn.

Thúy Quỳnh

Sau Tết, thời tiết chuyển sang mưa phùn, ẩm, tạo điều kiện cho các loại virus, vi khuẩn phát triển mạnh, chức năng đề kháng của cơ thể bị suy giảm nên dễ mắc bệnh hô hấp. Trẻ em, người già, người có bệnh lý nền, suy giảm miễn dịch, hệ hô hấp còn yếu có nguy cơ mắc các bệnh như cảm lạnh, bệnh đường hô hấp, tiêu chảy… cao hơn.

PGS TS Phan Thu Phương, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, tư vấn một số cách phòng bệnh.

Tiêm phòng vaccine

Biện pháp quan trọng nhất để phòng các bệnh đường hô hấp là tiêm phòng vaccine đầy đủ, gồm vaccine Covid và các loại vaccine phòng bệnh hô hấp, như vaccine cúm, vaccine phế cầu.

Giữ khoảng cách với người bệnh

Sau Tết, người dân đổ xô tham dự nhiều lễ hội, đền, chùa. Trong không gian đông đúc, không đủ thông gió cũng là yếu tố nguy cơ gây nhiễm khuẩn hô hấp cao hơn. Do đó, bạn cần tránh không gian kín, đông đúc và tiếp xúc gần. Hạn chế tiếp xúc với người có biểu hiện ho, sốt.

Đeo khẩu trang

Đảm bảo khẩu trang che mũi, miệng và cằm. Rửa tay sạch sẽ trước khi đeo, sau khi tháo ra và khi chạm vào khẩu trang. Khi bạn tháo khẩu trang, để vào túi nilon sạch, giặt hàng ngày nếu là khẩu trang vải hoặc vứt vào thùng rác nếu là khẩu trang y tế.

Giữ vệ sinh, sát khuẩn tay

Thường xuyên rửa tay sạch sẽ bằng dung dịch sát khuẩn có cồn hoặc bằng xà phòng và nước.

Rửa tay sau khi trở về từ nơi công cộng, trước và sau khi ăn uống, trước khi chuẩn bị thức ăn, sau khi xì mũi, ho, hay chạm vào động vật, sau khi thay tã lót cho em bé, xử lý rác thải, đi vệ sinh.

Che miệng và mũi khi ho, hắt hơi

Chú ý che miệng và mũi của bạn bằng khuỷu tay hoặc khăn giấy khi ho hoặc hắt hơi. Vứt bỏ khăn giấy đã sử dụng ngay lập tức và rửa tay thường xuyên.

Tuân thủ vệ sinh đường hô hấp cũng như các quy định kiểm soát nhiễm khuẩn, bạn sẽ bảo vệ những người xung quanh khỏi virus gây bệnh hô hấp như cúm và Covid-19.

Chế độ dinh dưỡng và luyện tập thể dục hợp lý

Bạn cần đảm bảo chế độ ăn khoa học, đủ chất để tăng cường đề kháng. Nên ăn cân đối các nhóm dưỡng chất như tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất. Uống nước ấm, tránh ăn uống lấy trực tiếp từ tủ lạnh. Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, không ăn tiết canh, không sử dụng gia cầm, động vật ốm chết và không rõ nguồn gốc để chế biến thực phẩm.

Minh An

Theo PGS. TS. Hoàng Bùi Hải, Trưởng khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, tình trạng gián đoạn đột ngột hoạt động bơm máu bình thường của tim làm ngừng trệ dòng máu tới các cơ quan gọi là ngừng tuần hoàn (ngừng tim ngừng thở), tỷ lệ tử vong 80-90% hoặc tổn thương não vĩnh viễn chỉ trong vài phút.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, cứ 10 người ngưng tim ngoài bệnh viện thì khoảng 9 người tử vong.

Ngừng tuần hoàn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, cả những người chưa bao giờ phát hiện bệnh tim mạch trước đây. Nếu được nhận biết sớm và tích cực cấp cứu đúng cách, bệnh nhân vẫn có thể giữ được mạng sống và bảo tồn các chức năng thần kinh về sau, theo bác sĩ.

Ba dấu hiệu sớm để phát hiện một người ngừng tuần hoàn là đột ngột mất ý thức; ngừng thở hoặc thở ngáp; không có dấu hiệu mạch lớn đập (mạch cảnh ở cổ và mạch bẹn). Một số biểu hiện khác như đau tức ngực, khó thở, mệt thỉu, hồi hộp, đánh trống ngực. Tuy nhiên, ngừng tuần hoàn đột ngột có thể xảy ra mà không có bất kỳ dấu hiệu báo trước nào.

Theo bác sĩ, cấp cứu ngay tại chỗ cho người bệnh ngừng tuần hoàn rất quan trọng, hạn chế tổn thương. Nhiều trường hợp ngừng tuần hoàn từ nhà hoặc ngừng tuần hoàn trên đường vận chuyển đến bệnh viện, được cấp cứu hiệu quả, qua nguy kịch.

Như một sản phụ ngừng tim ngừng thở đã được các y bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu ép tim liên tục trong 120 phút, tháng 4/2022. Bệnh nhân được cứu sống, ra viện sau hai tuần điều trị hồi sức tích cực, não không bị ảnh hưởng. Tháng 10/2022, bác sĩ nam, 62 tuổi, đang làm việc thì bị nhồi máu cơ tim cấp, ngưng tim, ngưng thở tổng cộng 90 phút. Ông được đội cấp cứu đi cùng ép tim ngoài lồng ngực liên tục, sau đó cũng thoát nguy kịch.

Ngày 29/10/2022, tại Itaewon, Hàn Quốc, xảy ra thảm kịch giẫm đạp khiến ít nhất 151 người chết. Trong nhiều video ghi lại hiện trường, người ta hình thấy hình ảnh các nạn nhân được nhân viên cấp cứu ép ngực để hồi sức tim phổi, cứu sống họ.

Tuy nhiên, nhiều trường hợp ngưng tim không được cấp cứu kịp thời nên không qua khỏi. Như trường hợp bệnh nhi 3 tuổi, ở Quảng Ngãi, bị hóc hạt bí, đã được điều trị ổn định tại viện, hôm 26/1. Sau đó, gia đình tự ý đưa bé về nhà, 4 giờ sau trở lại bệnh viện thì mạch cổ không bắt được, toàn thân tím tái, lồng ngực không di động, đồng tử giãn, bụng chướng, ngưng thở, ngưng tim ngoại viện không rõ nguyên nhân.

Bác sĩ khuyên khi phát hiện người bị ngừng tuần hoàn, bạn cần gọi to để tìm sự giúp đỡ của người khác. Hãy thông báo rằng có người bị ngừng tim và nhờ người gọi điện ngay cho đơn vị cấp cứu ngoại viện hoặc nhân viên y tế gần nhất. Nên nói rõ tình trạng bệnh nhân để có hỗ trợ ngay lập tức.

Tiếp theo, tiến hành ép tim ngoài lồng ngực với nguyên tắc ép nhanh, ép mạnh và hạn chế gián đoạn trong quá trình thực hiện. Lưu ý, đặt nạn nhân nằm ngửa trên nền cứng; đặt hai tay của mình vào giữa ngực nạn nhân, ở vị trí 1/3 dưới xương ức. Sau đó nhanh chóng ép vào ngực với tốc độ 100-120 lần mỗi phút, độ sâu mỗi lần ép tim khoảng 5 cm, để cho lồng ngực của nạn nhân nảy lên hết sau mỗi lần ép tim. Bạn nên ép tim liên tục, hạn chế gián đoạn cho đến khi thấy nạn nhân có dấu hiệu bắt đầu thở hoặc khi nhân viên y tế 115 đến. Nếu có nhiều người giúp đỡ thì thay phiên nhau ép tim cho nạn nhân mỗi 2 phút.

Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, nếu chưa được đào tạo bài bản, hãy ép tim cho đến khi nạn nhân có dấu hiệu cử động hoặc nhân viên y tế đến cấp cứu.

Bạn có thể dùng máy khử rung tim tự động (AED), thường có sẵn ở sân bay, nhà ga, bệnh viện, và làm theo hướng dẫn bằng giọng nói. Tiếp tục ép tim trong khi máy khử rung tim đang sạc. Bác sĩ sẽ kết hợp thêm nhiều phương pháp khác như dùng thêm thuốc trợ tim, vận mạch, sốc điện…

Video ép tim ngoài lồng ngực

Phòng tránh ngừng tuần hoàn đột ngột

Ngừng tuần hoàn đột ngột thường liên quan đến bệnh lý tim mạch, phổi, thần kinh, tai nạn, ngộ độc…. Do đó, người dân cần phải kiểm soát các yếu tố nguy cơ, khống chế tốt các bệnh nền, khám sức khỏe định kỳ để phát hiện một số bất thường tiềm tàng…

Kiểm soát các yếu tố nguy cơ của bệnh mạch vành, đột quỵ như bỏ hút thuốc lá; điều trị tăng huyết áp (cơ bản quanh 120/80 mmHg), rối loạn lipid máu; kiểm soát cân nặng; kiểm soát tốt đường huyết, tăng cường vận động.

Các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ ngừng tuần hoàn đột ngột như sử dụng ma túy hoặc các chất gây nghiện, bệnh thận mạn tính. Người khỏe mạnh cần đi khám định kỳ để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị.

Khi đột ngột có các biểu hiện đau ngực, đánh trống ngực, nhịp tim nhanh hoặc không đều, khò khè không giải thích được, khó thở, có cơn ngất hoặc thỉu, chóng mặt… cũng cần đi khám sớm.

Minh An

Bác sĩ Lê Minh Châu, Khoa Da liễu – Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho biết những ngày cận Tết, trời lạnh và độ ẩm không khí giảm, da có xu hướng hướng khô hơn và sần sùi hơn. Chế độ ăn uống nhiều dầu mỡ, đồ chiên xào cùng với việc thay đổi giờ sinh hoạt (thức khuya) ngày Tết rất dễ gây mụn. Sợ mất Tết, nhiều người tự ý nặn, cạy mụn khiến mụn sưng, viêm hơn. Một số chị em đến kỳ kinh nguyệt đúng dịp Tết nên da dễ lên mụn hơn do thay đổi nội tiết.

Bác sĩ khuyến cáo, khi da nổi mụn cần tuân thủ các bước vệ sinh da và hạn chế trang điểm. Việc trang điểm đậm và giữ lớp trang điểm lâu trên mặt càng khiến đỏ da, kích ứng, sưng mụn. Nếu phải trang điểm, bạn nên dán các miếng dán có hydrocolloid để giúp mụn giảm sưng viêm và hạn chế kem che khuyết điểm làm mụn nặng hơn. Quá trình tẩy trang và lựa chọn sản phẩm trang điểm phải cần được lưu ý nhiều hơn. Nên hiểu rõ làn da mình, lựa chọn mỹ phẩm phù hợp, không nên thử dùng sản phẩm mới trong thời gian này.

Ngoài ra, với mỹ phẩm đang dùng, nên lưu ý hạn sử dụng sau mở nắp, lựa chọn loại tẩy trang phù hợp. Đối với mỹ phẩm có độ lì nhiều hay chống thấm nước, nên dùng tẩy trang dạng dầu và nhũ hóa kỹ càng để làm sạch lớp trang điểm một cách tối ưu.

Sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không mùi với lượng vừa đủ. Người bị mụn trứng cá nhẹ nên chọn sữa rửa mặt dạng gel, toner có acid alpha hydroxy (như acid glycolic) hoặc acid salicylic. Dùng nước ấm vừa phải, không quá nóng hay lạnh, sau đó làm khô da với khăn cotton mềm, tránh chà xát làm tổn thương da. Nếu da khô và sần sùi nhiều, bạn nên sử dụng dạng kem hơn là lotion hay gel.

Khi lên mụn, nên uống nhiều nước, hạn chế uống đồ ngọt, thức uống có cồn và caffeine. Giảm ăn đồ chiên xào, dầu mỡ, ngủ sớm, chống nắng đầy đủ khi đi ra ngoài. Duy trì chế độ ăn lành mạnh, giàu rau xanh trái cây, uống đủ nước. Hạn chế thực phẩm giàu tinh bột, chất béo, nhiều đường… trong những ngày Tết, tránh nguy cơ tăng tiết bã nhờn dẫn đến bùng phát mụn.

Nghỉ ngơi hợp lý, có giấc ngủ đêm đầy đủ. Tránh stress, thử tập thể dục, thiền hoặc các hình thức thư giãn khác để không bị căng thẳng.

Nếu làn da bị thâm sạm, kích ứng hay nổi mụn nhiều, nên đến bác sĩ da liễu để tư vấn về cách giải quyết phù hợp cho từng tình trạng da. Tuyệt đối không lột da bằng hóa chất mạnh, lăn kim hay tái tạo da sâu bằng laser tại cơ sở không an toàn.

Minh An

Bác sĩ Hà Hải Nam, Phó trưởng Khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K (Hà Nội), cho biết đau dạ dày là tình trạng tổn thương, viêm nhiễm bên trong niêm mạc dạ dày. Dấu hiệu thường gặp là những cơn đau ở vùng thượng vị kèm tình trạng chán ăn, ợ chua, buồn nôn.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhưng phổ biến nhất là do viêm loét, nhiễm khuẩn HP, lạm dụng thuốc…, và ngày càng phổ biến trong nhóm làm việc văn phòng vốn ngồi nhiều, ít vận động. Nếu không điều trị, bệnh có nguy cơ tiến triển thành ung thư dạ dày.

Bác sĩ Nam đưa ra 9 lý do, cụ thể:

Ăn uống không đúng giờ.

Do bận rộn cùng thói quen dậy muộn, nhiều người bỏ qua bữa sáng. Nhiều người ăn trưa lúc 13h đến 14h chiều, buổi tối lại ăn muộn và ăn nhiều. Lượng thức ăn nạp vào cơ thể không theo nhịp sinh học bình thường là sáng và trưa ăn nhiều, tối ăn ít. Dịch vị dạ dày (acid HCl) tiết ra quá mức sẽ gây tổn thương niêm mạc dạ dày.

Ăn quá nhanh

Do giờ nghỉ trưa ngắn, nhiều người lại ăn trưa muộn, ăn nhanh, nhai không kỹ. Lúc này, thức ăn xuống dạ dày vẫn ở dạng thô, chưa được trộn đều với men tiêu hóa trong nước bọt, làm tăng gánh nặng cho dạ dày, dịch dạ dày phải tiết nhiều hơn để tiêu hóa. Đây là nguyên nhân của những cơn đau dạ dày cấp tính.

Không rửa tay trước khi ăn

Trong môi trường công sở, bàn làm việc, bàn phím, con chuột, tay nắm cửa…. đều là những ổ vi khuẩn lớn. Nếu không có thói quen rửa tay trước khi ăn, vi khuẩn dễ dàng tấn công khiến dân văn phòng dễ mắc các bệnh về đường ruột như viêm dạ dày cấp tính, đau dạ dày.

Vừa ăn vừa làm việc khác

Đây là thói quen phổ biến của các bạn làm việc văn phòng. Bàn làm việc biến thành bàn ăn, vừa ăn vừa nhìn máy tính, lướt Facebook, đọc báo… khiến não phải xử lý quá nhiều thứ, quá trình tiêu hóa không thông suốt, dạ dày phải tiết nhiều acid hơn, co bóp chậm, lâu hơn, dần dẫn tới tình trạng viêm loét.

Ăn xong nằm nghỉ ngay

Đa số mọi người làm việc bận rộn, giờ nghỉ ít nên ăn xong thường ngủ ngay tại bàn khiến lưu thông máu tới ruột kém đi. Thức ăn không được tiêu hóa hết sẽ gây đầy hơi, chướng bụng, gây những bệnh dạ dày, bệnh đường ruột.

Lạm dụng cà phê, trà đặc

Đây là thức uống quen thuộc giúp giảm căng thẳng, tăng khả năng tập trung. Nhiều người có thể uống 3-4 cốc cà phê hoặc trà đặc một ngày. Trà đặc có nhiều tanin, khiến cho niêm mạc dạ dày co lại, chất protein bị kết tủa, đồng thời làm loãng dịch vị, ảnh hưởng đến tiêu hóa và hấp thụ chất sắt cho cơ thể. Bên cạnh đó, trà đặc còn gây mất ngủ, khiến acid dạ dày tăng cao, lâu ngày dẫn đến viêm dạ dày. Người bệnh đau dạ dày uống cà phê vào sẽ làm tăng tiết acid và dịch dạ dày, khiến các vết viêm loét ngày càng lan rộng, thậm chí gây xuất huyết dạ dày.

Ngồi lâu một chỗ, ít vận động

Ngồi liên tục nhiều giờ mà không đứng dậy khiến nhu động dạ dày – ruột giảm, dịch tiêu hóa bài tiết cũng giảm, cơ thể mệt mỏi, tăng nguy cơ béo phì và tăng áp lực lên dạ dày, dẫn tới đau. Nhiều người bị đầy hơi, chướng bụng, ợ hơi, ợ chua, đau tức, nóng rát dạ dày khó chịu, ảnh hưởng đến công việc cũng như cuộc sống.

Hút thuốc, uống rượu bia

Nhóm này thường xuyên hút thuốc, nhậu hàng giờ, gây tổn thương dạ dày. Rượu sau khi vào dạ dày, tiếp xúc với các enzym sẽ chuyến hóa thành chất gây hại. Rượu còn là dung môi để đưa các chất độc hại từ thuốc lá thấm sâu vào cơ thể thông qua các cơ quan hô hấp, tiêu hóa, gan mật, tiết niệu…

Căng thẳng, áp lực kéo dài

Việc tăng ca thường xuyên, làm việc với áp lực phải chạy deadline, doanh số gây tâm lý căng thẳng, khiến các hormone từ tuyến yên sẽ kích thích dạ dày tiết ra nhiều acid hơn, đồng thời suy giảm miễn dịch tại chỗ, gây tổn thương niêm mạc dạ dày, hình thành các vùng viêm loét.

Bác sĩ khuyến cáo mọi người nên thiết lập lại thời gian, công việc để chăm sóc sức khỏe. Nên ăn nhiều rau, củ, quả và hạn chế thực phẩm gây hại dạ dày như cà phê, chất kích thích, món ăn cay, nóng… Người có bệnh dạ dày nên có chế độ ăn khắt khe hơn, chia nhỏ các bữa ăn trong ngày giúp dạ dày hoạt động hiệu quả, tránh quá tải. Nên ăn chậm, cắt thức ăn thành miếng nhỏ cũng khắc phục triệu chứng ợ chua. Mọi người dành thời gian từ 30 phút đến một tiếng mỗi ngày để tập luyện, giảm béo, cải thiện đời sống tinh thần.

Minh An

Bệnh nhân nam 48 tuổi, tiền sử hút thuốc lá nhiều năm, đã bỏ 5 năm. Gần đây, bệnh nhân đau tức vùng thượng vị, khó thở khi gắng sức, cơn đau kéo dài khoảng 10 phút thì bớt. Do hết đau ngực, chỉ khó thở khi nằm nên bệnh nhân không đến bệnh viện mà tự theo dõi tại nhà.

10 ngày sau, bệnh nhân có những cơn khó thở tăng lên rồi khó thở dữ dội. Kiểm tra tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, các bác sĩ phát hiện một lỗ thủng vách liên thất rất lớn khoảng 21,6 mm. Kết quả chụp mạch vành cho thấy tắc hoàn toàn động mạch vành phải (RCA), hẹp động mạch vành trái (động mạch mũ và động mạch liên thất trước).

Bệnh nhân được chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp ngày thứ 10 biến chứng thủng vách liên thất, suy tim độ 4. Nhận định tình trạng nguy kịch, các bác sĩ phẫu thuật cấp cứu, hiện sức khỏe bệnh nhân đã ổn định.

TS. BS Ngô Tuấn Anh, Trưởng khoa Phẫu Thuật Tim mạch, Bệnh viện 108, cho biết vách liên thất là vách ngăn giữa hai buồng tâm thất của tim. Thủng vách liên thất là một biến chứng hiếm gặp nhưng rất nặng sau nhồi máu cơ tim cấp. Trước đây, tỷ lệ gặp biến chứng này sau nhồi máu cơ tim cấp cấp là 1-2%. Tuy nhiên, hơn 20 năm nay, nhờ chiến lược điều trị tái tưới máu sớm của tim mạch can thiệp và các biện pháp tiêu huyết khối, tỷ lệ thủng vách liên thất giảm xuống còn 0,17-0,31%.

Tỷ lệ tử vong sau mổ của người bệnh rất cao, trung bình khoảng 19-81% tùy nghiên cứu, phụ thuộc vào thời gian từ khi khởi phát nhồi máu cơ tim đến lúc mổ. Tuy nhiên, nếu không được phẫu thuật, tỷ lệ này là 94% sau một tháng.

Theo bác sĩ Anh, phẫu thuật giải quyết được tổn thương lỗ thông liên thất, tạo hình thành tâm thất bị hoại tử do nhồi máu. Tuy nhiên, sau mổ có một số yếu tố làm tăng tỷ lệ tử vong, bao gồm: sốc tim trước mổ, phải mổ trong tuần đầu sau nhồi máu, tồn lưu thông liên thất lớn, hội chứng cung lượng tim thấp và chảy máu.

“Như vậy, phẫu thuật sửa chữa tốt nếu đảm bảo được 3 yếu tố là ít chảy máu, ít ảnh hưởng đến chức năng tim và giảm thiểu nguy cơ tồn lưu thông liên thất”, bác sĩ Anh nói và thêm rằng mức độ phức tạp của tổn thương đòi hỏi sự kết hợp đồng bộ trong điều trị, từ can thiệp, hồi sức và phẫu thuật tim mạch.

Để phòng tránh những biến chứng của nhồi máu cơ tim, người bệnh khi có biểu hiện bất thường, cần được khám và điều trị sớm, giảm biến chứng có thể xảy ra. Nếu có các biến chứng, cần cấp cứu, xử trí kịp thời, giảm nguy cơ tử vong.

Bác sĩ khuyến cáo để trái tim khỏe mạnh, cần có chế độ ăn uống sinh hoạt khoa học, hợp lý với tình trạng sức khỏe của cơ thể. Chế độ dinh dưỡng lành mạnh, ăn bổ sung rau củ quả chứa nhiều vitamin, đặc biệt là vitamin C để làm tăng sức bền của thành mạch. Hạn chế đồ ngọt và chất béo hay các chất kích thích như rượu, trà, cà phê, không hút thuốc lá.

Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe. Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi, phát hiện kịp thời các yếu tố bất thường trên cơ thể. Khi có các bệnh lý về tim mạch như bệnh lý về huyết áp, cơn đau thắt ngực hay các bệnh lý về nội tiết như đái tháo đường, phải tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

Judy Perkins, một kỹ sư sống tại Florida, được chẩn đoán mắc bệnh ung thư vú vào năm 2003. Dù được phát hiện bệnh ở giai đoạn đầu và cắt bỏ vú, khối u ác tính vẫn tái phát 10 năm sau đó. Lần này, bà được chẩn đoán ung thư giai đoạn 4, có nghĩa tế bào ác tính đã lan sang những bộ phận khác của cơ thể, bao gồm gan.

Ban đầu, bác sĩ tiên lượng Perkins chỉ còn sống được thêm ba năm. “Chồng tôi khi ấy hiểu mức độ nghiêm trọng của tình hình. Các con của tôi, Chris và Charlie, khi đó 13 và 15 tuổi, cũng rất sốc”, bà kể lại, hôm 30/1.

Hiện, Perkins sống khỏe mạnh, không còn tế bào ung thư trong cơ thể như lời bà kể. Đặc biệt, người mẹ đã có thể nhìn thấy các con trai trưởng thành, điều bà không ngờ khi nhận tin dữ vào năm 2013.

Tại thời điểm đó, căn bệnh ung thư của bà tiến triển nặng nề. Dù làm hóa trị để kéo dài sự sống, người phụ nữ vẫn phát triển thêm rất nhiều khối u, trong đó có một khối u lớn như quả bóng tennis trong gan. Chất lượng cuộc sống giảm đến mức Perkins phải dùng morphine, đồng thời bà bắt đầu nghĩ về cái chết và đám tang của mình.

Đối với những người có cơ hội sống sót thấp, bác sĩ thường đề nghị thử nghiệm các phương pháp chữa bệnh mới. Perkins vì thế trở thành người phụ nữ đầu tiên được điều trị khỏi ung thư bằng liệu pháp miễn dịch.

Liệu pháp miễn dịch là một trong những bước phát triển thú vị nhất trong cuộc chiến chống ung thư. Đây là phương pháp được cá nhân hóa giúp tiêu diệt ung thư bằng cách dùng các tế bào miễn dịch của chính bệnh nhân.

Các tế bào sống sẽ được sử dụng như một loại thuốc điều trị bệnh. Chúng được thiết kế để nhận ra các protein đặc biệt của bệnh nhân ung thư hoặc được phân lập có chọn lọc từ khối u bệnh nhân, sau đó phát triển với số lượng lớn trong phòng thí nghiệm rồi truyền lại cho người bệnh.

Như vậy, liệu pháp tận dụng khả năng nội tại của hệ miễn dịch để tìm kiếm và tiêu diệt các tế bào bất thường trong cơ thể. Liệu pháp miễn dịch tế bào có thể ứng dụng để điều trị các khối u rắn mà không làm hại các mô khỏe mạnh.

Cách đây 20 năm, thời gian sống sót trung bình của người có khối u ác tính là khoảng 7 tháng. Nhờ liệu pháp miễn dịch, đến nay tỷ lệ sống sót đã tăng lên 40%.

Bà Perkins bắt đầu điều trị vào tháng 8/2015. Các nhà khoa học thu hoạch một số tế bào miễn dịch chống khối u của chính bà. Những tế bào này sau đó được nhân bản trong phòng thí nghiệm. Đến tháng 12/2015, các bác sĩ tiêm trở lại cơ thể bà 80 tỷ tế bào.

Bên cạnh đó, bà cũng được sử dụng pembrolizumab – một loại thuốc trị liệu miễn dịch dùng để ức chế hoạt động sinh học của các tế bào, cho phép chúng tấn công khối u ung thư mạnh mẽ hơn.

Chỉ trong vài ngày, các khối u của bà Perkins đã nhỏ đến mức có thể ngừng dùng thuốc giảm đau. 5 tháng sau điều trị, kết quả cho thấy khối u tiêu biến hoàn toàn. Bà mô tả đây là “điều kỳ diệu”.

“Phương pháp này đã được sử dụng trong một thập kỷ trở lại đây. Hầu như những người đáp ứng được đều không tái phát ung thư. Tôi không lãng phí thời gian để lo lắng liệu căn bệnh có trở lại hay không. Tôi cảm thấy mình đã được chữa khỏi, điều đó thật tuyệt vời”, người phụ nữ nói.

Thục Linh (Theo Telegraph)

Ngày 12/2, giới chức Guinea cho biết nước này đã cách ly 200 người liên quan.

Trong khi đó, WHO và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, cũng tổ chức các cuộc điều tra, giám sát dịch tễ học đối với căn bệnh, dự kiến công bố kết quả trong vài ngày tới.

Cơ quan y tế Guinea cho biết các triệu chứng của căn bệnh bí ẩn là chảy máu mũi, sốt, đau khớp, khiến nạn nhân tử vong trong vòng vài giờ.

Ngày 10/2, Bộ trưởng Y tế Mitoha Ondo’o Ayekaba thông báo cơ quan y tế đang nỗ lực lấy mẫu xét nghiệm của các bệnh nhân một cách nhanh nhất. Nước này sẽ gửi mẫu bệnh phẩm đến các quốc gia lân cận là Gabon và Dakar để xét nghiệm thêm.

Ông Ayekaba cho biết các nhà chức trách đã phong tỏa hai ngôi làng nơi các bệnh nhân sinh sống, tiếp tục truy vết tiếp xúc để tìm ra những người có khả năng mắc bệnh. Hơn 200 người cách ly hiện chưa có triệu chứng.

“Chúng tôi đang cố gắng xác định nhanh nhất liệu có phải bệnh do sốt xuất huyết Lassa hoặc Ebola hay không”, ông nói.

Nước láng giềng của Guinea là Cameroon đã hạn chế di chuyển dọc biên giới nước này sau “những cái chết không rõ nguyên nhân”, do lo ngại nguy cơ lây nhiễm của căn bệnh. Mặt khác, Bộ trưởng Y tế Malachie Manaouda cho rằng lệnh hạn chế sẽ giúp quốc gia ứng phó với tất cả trường hợp trong giai đoạn đầu của dịch bệnh.

Được phát hiện lần đầu vào năm 1976 và đặt tên theo một con sông ở Cộng hòa Dân chủ Congo, virus Ebola đã cướp đi sinh mạng khoảng hai phần ba số người nhiễm bệnh, trong đó có những đợt bùng phát với tỷ lệ tử vong lên đến 90%.

Người nhiễm virus Ebola có thời gian ủ bệnh từ 2 đến 21 ngày, sau đó có các triệu chứng như sốt cao đột ngột, suy nhược, căng thẳng, đau cơ, nhức đầu, đau họng. Tiếp đó, người bệnh ói mửa, tiêu chảy, phát ban, suy giảm chức năng gan và thận, có thể gây xuất huyết nội và ngoại. Hiện đã có vaccine và phác đồ điều trị căn bệnh này.

Thục Linh (Theo Reuters)