Bác sĩ Hà Hải Nam, Phó trưởng Khoa Ngoại bụng 1, Bệnh viện K (Hà Nội), cho biết đau dạ dày là tình trạng tổn thương, viêm nhiễm bên trong niêm mạc dạ dày. Dấu hiệu thường gặp là những cơn đau ở vùng thượng vị kèm tình trạng chán ăn, ợ chua, buồn nôn.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, nhưng phổ biến nhất là do viêm loét, nhiễm khuẩn HP, lạm dụng thuốc…, và ngày càng phổ biến trong nhóm làm việc văn phòng vốn ngồi nhiều, ít vận động. Nếu không điều trị, bệnh có nguy cơ tiến triển thành ung thư dạ dày.

Bác sĩ Nam đưa ra 9 lý do, cụ thể:

Ăn uống không đúng giờ.

Do bận rộn cùng thói quen dậy muộn, nhiều người bỏ qua bữa sáng. Nhiều người ăn trưa lúc 13h đến 14h chiều, buổi tối lại ăn muộn và ăn nhiều. Lượng thức ăn nạp vào cơ thể không theo nhịp sinh học bình thường là sáng và trưa ăn nhiều, tối ăn ít. Dịch vị dạ dày (acid HCl) tiết ra quá mức sẽ gây tổn thương niêm mạc dạ dày.

Ăn quá nhanh

Do giờ nghỉ trưa ngắn, nhiều người lại ăn trưa muộn, ăn nhanh, nhai không kỹ. Lúc này, thức ăn xuống dạ dày vẫn ở dạng thô, chưa được trộn đều với men tiêu hóa trong nước bọt, làm tăng gánh nặng cho dạ dày, dịch dạ dày phải tiết nhiều hơn để tiêu hóa. Đây là nguyên nhân của những cơn đau dạ dày cấp tính.

Không rửa tay trước khi ăn

Trong môi trường công sở, bàn làm việc, bàn phím, con chuột, tay nắm cửa…. đều là những ổ vi khuẩn lớn. Nếu không có thói quen rửa tay trước khi ăn, vi khuẩn dễ dàng tấn công khiến dân văn phòng dễ mắc các bệnh về đường ruột như viêm dạ dày cấp tính, đau dạ dày.

Vừa ăn vừa làm việc khác

Đây là thói quen phổ biến của các bạn làm việc văn phòng. Bàn làm việc biến thành bàn ăn, vừa ăn vừa nhìn máy tính, lướt Facebook, đọc báo… khiến não phải xử lý quá nhiều thứ, quá trình tiêu hóa không thông suốt, dạ dày phải tiết nhiều acid hơn, co bóp chậm, lâu hơn, dần dẫn tới tình trạng viêm loét.

Ăn xong nằm nghỉ ngay

Đa số mọi người làm việc bận rộn, giờ nghỉ ít nên ăn xong thường ngủ ngay tại bàn khiến lưu thông máu tới ruột kém đi. Thức ăn không được tiêu hóa hết sẽ gây đầy hơi, chướng bụng, gây những bệnh dạ dày, bệnh đường ruột.

Lạm dụng cà phê, trà đặc

Đây là thức uống quen thuộc giúp giảm căng thẳng, tăng khả năng tập trung. Nhiều người có thể uống 3-4 cốc cà phê hoặc trà đặc một ngày. Trà đặc có nhiều tanin, khiến cho niêm mạc dạ dày co lại, chất protein bị kết tủa, đồng thời làm loãng dịch vị, ảnh hưởng đến tiêu hóa và hấp thụ chất sắt cho cơ thể. Bên cạnh đó, trà đặc còn gây mất ngủ, khiến acid dạ dày tăng cao, lâu ngày dẫn đến viêm dạ dày. Người bệnh đau dạ dày uống cà phê vào sẽ làm tăng tiết acid và dịch dạ dày, khiến các vết viêm loét ngày càng lan rộng, thậm chí gây xuất huyết dạ dày.

Ngồi lâu một chỗ, ít vận động

Ngồi liên tục nhiều giờ mà không đứng dậy khiến nhu động dạ dày – ruột giảm, dịch tiêu hóa bài tiết cũng giảm, cơ thể mệt mỏi, tăng nguy cơ béo phì và tăng áp lực lên dạ dày, dẫn tới đau. Nhiều người bị đầy hơi, chướng bụng, ợ hơi, ợ chua, đau tức, nóng rát dạ dày khó chịu, ảnh hưởng đến công việc cũng như cuộc sống.

Hút thuốc, uống rượu bia

Nhóm này thường xuyên hút thuốc, nhậu hàng giờ, gây tổn thương dạ dày. Rượu sau khi vào dạ dày, tiếp xúc với các enzym sẽ chuyến hóa thành chất gây hại. Rượu còn là dung môi để đưa các chất độc hại từ thuốc lá thấm sâu vào cơ thể thông qua các cơ quan hô hấp, tiêu hóa, gan mật, tiết niệu…

Căng thẳng, áp lực kéo dài

Việc tăng ca thường xuyên, làm việc với áp lực phải chạy deadline, doanh số gây tâm lý căng thẳng, khiến các hormone từ tuyến yên sẽ kích thích dạ dày tiết ra nhiều acid hơn, đồng thời suy giảm miễn dịch tại chỗ, gây tổn thương niêm mạc dạ dày, hình thành các vùng viêm loét.

Bác sĩ khuyến cáo mọi người nên thiết lập lại thời gian, công việc để chăm sóc sức khỏe. Nên ăn nhiều rau, củ, quả và hạn chế thực phẩm gây hại dạ dày như cà phê, chất kích thích, món ăn cay, nóng… Người có bệnh dạ dày nên có chế độ ăn khắt khe hơn, chia nhỏ các bữa ăn trong ngày giúp dạ dày hoạt động hiệu quả, tránh quá tải. Nên ăn chậm, cắt thức ăn thành miếng nhỏ cũng khắc phục triệu chứng ợ chua. Mọi người dành thời gian từ 30 phút đến một tiếng mỗi ngày để tập luyện, giảm béo, cải thiện đời sống tinh thần.

Minh An

Miền Bắc đang ở thời điểm giao mùa đông – xuân, nồm ẩm, là điều kiện thuận lợi để các loại virus, vi khuẩn, nấm mốc phát triển, ảnh hưởng sức khỏe. Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ và Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết vi khuẩn làm giảm chất lượng dinh dưỡng có trong thức ăn, hư hỏng thức ăn, dẫn tới các bệnh về đường tiêu hóa, ngộ độc. Khoa học đã chứng minh, ăn thức ăn nhiễm nấm mốc có thể xảy ra ngộ độc cấp tính, thậm chí ngộ độc mạn tính nếu cơ thể tích lũy dần nấm mốc và độc tố nấm.

Hầu hết thực phẩm chúng ta dùng hàng ngày đều có nguy cơ bị nhiễm nấm mốc, theo ông Thịnh. Các loài nấm mốc có thể sản sinh ra độc tố, ít nhiều đều nguy hiểm cho sức khỏe con người, nhẹ thì bị nôn mửa, tiêu chảy, choáng váng. Những độc tố vi nấm tích lũy trong cơ thể, lâu ngày dẫn đến các bệnh nguy hiểm.

Ví dụ bánh chưng ngày Tết là môi trường thích hợp cho nấm mốc phát triển do độ ẩm cao và giàu chất dinh dưỡng, vì vậy bánh để lâu dễ bị mốc. Từ lớp lá ở ngoài, nấm mốc phát triển vào bên trong, lan rộng ra và làm hỏng bánh. Bánh mới bị mốc chút ít bên ngoài, có thể cắt bỏ rộng ra xung quanh, chỉ lấy phần bánh còn nguyên lành, đem hấp hoặc rán trước khi ăn.

Hay mứt chảy nước là sắp hỏng, tạo môi trường thuận lợi cho vi sinh vật và nấm mốc phát triển.

Hiện nay khoa học đã biết đến có hàng nghìn loại nấm mốc sinh trưởng ở môi trường nhiệt độ cao và độ ẩm lớn. Bảo quản không tốt thực phẩm sẽ dẫn đến gia tăng tình trạng nấm mốc.

Do đó, ông Thịnh khuyên bảo quản thực phẩm bằng cách sơ chế làm sạch, cho vào các túi nilon, hộp nhựa hoặc hộp thủy tinh đậy nắp kín, trữ ở ngăn đông hoặc ngăn mát tủ lạnh. Không để lẫn thực phẩm sống với thực phẩm đã chế biến, không rã đông thực phẩm quá nhiều lần. Vệ sinh tủ lạnh thường xuyên để vi khuẩn không tích tụ.

Không nên tích trữ đồ ăn quá lâu trong tủ lạnh. Thức ăn đã nấu chín chỉ để trong tủ lạnh 1-2 ngày. Các loại rau, củ, quả nên dùng khi còn tươi.

Bát đũa sau khi rửa cần trải đều cho mau khô, hạn chế dùng dụng cụ bằng gỗ bởi lâu khô, dễ ẩm ướt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.

Thúy Quỳnh