Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền con người là một phần quan trọng không thể thiếu trong di sản tư tưởng của Người. Được hình thành trên cơ sở kế thừa và phát huy chủ nghĩa nhân văn trong truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng này hướng đến giải phóng con người và mang lại hạnh phúc cho nhân dân. Với khát vọng lớn nhất là giải phóng con người, mang lại hạnh phúc cho nhân dân, đảm bảo cho nhân dân có cuộc sống tốt đẹp hơn, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã để lại một di sản tư tưởng quý giá cho Đảng và Nhà nước Việt Nam.

Ngay từ khi mới thành lập nước, trong lời nói đầu của bản Tuyên ngôn Độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bày tỏ mong muốn: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”. Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của mình, Người đã chứng minh cam kết này bằng những hành động thiết thực và sáng tạo. Trước lúc đi xa, Người vẫn nhấn mạnh mong muốn cuối cùng là: “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn, nơi mà con người được coi là trung tâm của mọi hoạt động.

Đảng ta đã vận dụng sáng tạo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong bối cảnh đổi mới, chủ trương kế thừa và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của tất cả các dân tộc trong nước, tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại, xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh vì lợi ích chân chính và phẩm giá con người; chống tư tưởng, văn hóa phản tiến bộ, trái với những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, trái với phương hướng đi lên chủ nghĩa xã hội. Điều này thể hiện sự nhất quán trong việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, và việc này cũng đã được thể hiện trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011).

Cương lĩnh xác định mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; con người là trung tâm của chiến lược phát triển, đồng thời là chủ thể phát triển. Những mục tiêu này đã được Đảng và Nhà nước Việt Nam tích cực triển khai thông qua nhiều chính sách và chương trình phát triển kinh tế – xã hội.

Những nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu này đã mang lại kết quả tích cực. Kể từ năm 2019, GDP trên đầu người đã tăng 25%, tỷ lệ hộ dân nghèo giảm 1,5% mỗi năm. Mạng lưới y tế dự phòng được tổ chức rộng khắp trên toàn quốc gắn với y tế cơ sở, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 81,7% năm 2016 lên 95,52% vào năm 2024. Việt Nam còn triển khai nhiều chính sách an sinh, trợ cấp xã hội hướng tới những nhóm yếu thế. Các chính sách này không chỉ giúp cải thiện đời sống vật chất mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Không chỉ tập trung vào phát triển kinh tế, Việt Nam cũng nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới. Theo Báo cáo Khoảng cách giới toàn cầu 2025 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Việt Nam xếp hạng 74/148 quốc gia, tăng hai bậc so với năm 2024, trong đó các chỉ số về kinh tế và giáo dục cho phụ nữ đều cải thiện tích cực. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc đảm bảo quyền và lợi ích của phụ nữ, cũng như thu hẹp khoảng cách giới.

Song song với các hoạt động phát triển kinh tế – xã hội, Việt Nam tích cực ứng phó với biến đổi khí hậu, đẩy mạnh phòng chống thiên tai, đầu tư hạ tầng thông tin, bảo đảm quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận và tiếp cận thông tin cho người dân. Điều này thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc bảo vệ môi trường và đảm bảo quyền con người trong thời đại hiện nay.

Có thể nói, đặt con người ở trung tâm của cải cách và phát triển, Việt Nam đang cho thấy hình ảnh một quốc gia hội nhập bản lĩnh, đóng góp tích cực vào việc kiến tạo chuẩn mực chung về quyền con người trong thời đại mới. Qua những nỗ lực không ngừng nghỉ, Việt Nam đã và đang hiện thực hóa khát vọng về một xã hội tốt đẹp hơn, nơi mà quyền con người được bảo đảm và tôn trọng.

Mới đây, mạng xã hội lan truyền ảnh chụp tin nhắn hiệu trưởng hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm thực hiện công tác quản lý lớp tại Trường THPT Dương Văn Thì (TP.Thủ Đức, TP.HCM).

Tin nhắn gây tranh cãi trong học sinh lẫn giáo viên với nội dung “không được bố trí nam nữ ngồi chung bàn, đặc biệt các em nam/nữ có vấn đề về giới tính (đồng tính nữ/nam) cần được bố trí ngồi riêng”.

Mai Ngọc Mỹ Quyên (học sinh lớp 10A5 Trường THPT Ernst Thälmann, TP.HCM) cho rằng việc yêu cầu nam, nữ ngồi riêng là “bất thường” vì ở độ tuổi này, các em đã có suy nghĩ chín chắn về khác biệt giới tính, không còn bồng bột như xưa. Đồng thời, nữ sinh cho hay từng chứng kiến bạn cùng lớp học thêm thuộc cộng đồng LGBT+ bị chính giáo viên và bạn bè cô lập, bắt ngồi riêng.

“Cô thường xuyên bắt bạn lên giải bài tập khó và khi bạn không làm được thì bị cô quy về là ‘do đồng tính’. Rất may bạn đã xin nghỉ học để không bị tác động tiêu cực nữa và hiện đang được bố mẹ ủng hộ hết mình. Em mong các thầy cô sẽ có cái nhìn thoáng và thông cảm hơn về việc nam nữ ngồi chung cũng như về các bạn học sinh đồng tính” Quyên cho hay.

Lê Phương Uyên (sinh viên năm 2 chuyên ngành báo chí, Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn – ĐH Quốc gia TP.HCM) thì cho rằng ý kiến tách học sinh LGBT+ ra ngồi riêng là hành động cách ly các em ra khỏi cộng đồng và cổ xúy cho việc kỳ thị. “Đây là một tư tưởng lạc hậu và đi ngược lại với châm ngôn học đường là dạy về bình đẳng, đoàn kết và yêu thương nhau”, nữ sinh bức xúc.

Một giáo viên hiện công tác tại Q.3, TP.HCM cũng không đồng tình với phát ngôn gây tranh cãi. “Việc xếp học sinh nam, nữ ngồi cạnh nhau là bình thường. Nếu các em có biểu hiện tình cảm hay hành vi ‘thân mật’ quá mức thì giáo viên chủ nhiệm nên có những định hướng đúng đắn như giáo dục ý thức ứng xử nơi công cộng, học đường. Giải pháp xếp ngồi học sinh riêng biệt không giải quyết được vấn đề”, thầy nói.

Đồng thời, giáo viên này khẳng định việc xem học sinh đồng tính là “có vấn đề về giới tính” và “cần được bố trí ngồi riêng” là chưa phù hợp, mang tính kỳ thị và phân biệt đối xử. “Trường học chúng ta nên là nơi đi đầu trong giáo dục và thực hiện bình đẳng giữa các học sinh”, thầy nhấn mạnh.

Đồng tính không thể coi là ‘vấn đề’

Từng phụ trách quản lý truyền thông tại Viện Nghiên cứu xã hội, kinh tế và môi trường, hoạt động trong chiến dịch Leave with Pride kêu gọi WHO Việt Nam và Bộ Y tế công nhận LGBT+ không phải là bệnh, anh Bùi Minh Đức (hiện theo học thạc sĩ ngành truyền thông, ĐH Clark, Mỹ) cho rằng đồng tính không nên được nhìn nhận là giới tính vì đó là xu hướng tính dục của mỗi cá nhân.

“Đồng tính đã được loại khỏi danh sách bệnh lý bởi WHO từ ngày 17.5.1990 nên không thể coi là ‘vấn đề’, dù ám chỉ vấn đề y tế, tinh thần hay xã hội. Mới đây, WHO Việt Nam và Bộ Y tế cũng đã nhấn mạnh về việc đồng tính không phải là bệnh, cũng như chấn chỉnh công tác điều trị của các bệnh viện trên toàn quốc”, anh Đức thông tin.

Nếu xem “đồng tính là bệnh” là một biểu hiện của định kiến thì theo anh Đức, hành động chia tách, yêu cầu học sinh ngồi riêng là chính là kỳ thị. “Điều này không thể chấp nhận trong môi trường giáo dục, nhất là ở độ tuổi học sinh hình thành nhiều hơn nhận thức về bản thân, đặc biệt trong vấn đề về giới tính, tính dục”, anh Đức nêu quan điểm.

Trước làn sóng chỉ trích của dư luận, bà Nguyễn Thị Thanh Trúc, Hiệu trưởng Trường THPT Dương Văn Thì (TP.Thủ Đức, TP.HCM), khẳng định đó là tin nhắn của bà nhằm trao đổi công việc để lưu ý giáo viên chủ nhiệm có những điều chỉnh giúp học trò có một môi trường sinh hoạt lành mạnh và an toàn, chứ nhà trường không kỳ thị giới tính.