Trong bối cảnh thời hạn đạt thỏa thuận chi tiết vào ngày 12/8 đang đến gần, Mỹ và Trung Quốc đang nối lại đàm phán thương mại. Cuộc gặp diễn ra sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đạt được thỏa thuận thương mại với Liên minh châu Âu (EU) vào tuần trước.

Mặc dù không có kỳ vọng đạt được đột phá tương tự như thỏa thuận với EU, các chuyên gia phân tích cho rằng Mỹ và Trung Quốc sẽ tiếp tục hoãn áp thuế và giảm kiểm soát xuất khẩu. Điều này có thể tạo tiền đề cho khả năng ông Trump gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tháng 10 hoặc đầu tháng 11.

Hai bên đã đạt được một số tiến bộ trong việc giảm thuế nhập khẩu và khôi phục dòng chảy hàng hóa giữa hai nước. Tuy nhiên, các vấn đề kinh tế quy mô lớn hơn vẫn chưa được giải quyết, bao gồm mô hình xuất khẩu của Trung Quốc và kiểm soát xuất khẩu sản phẩm công nghệ của Mỹ.

Các chuyên gia phân tích cho rằng đàm phán với Trung Quốc phức tạp và cần nhiều thời gian hơn do nước này kiểm soát nguồn cung đất hiếm và nam châm đất hiếm toàn cầu. Tổng thống Trump đã cho biết sẽ sớm quyết định có thăm Trung Quốc để giải quyết căng thẳng thương mại hay không.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết muốn kéo dài hạn chót qua ngày 12/8 để ngăn thuế nhập khẩu quay về mức 145% với hàng Trung Quốc và hàng Mỹ là 125%. Tuy nhiên, Trung Quốc nhiều khả năng yêu cầu Mỹ giảm thêm các tầng thuế chồng chéo hiện cộng dồn lên đến 55% với hầu hết hàng hóa.

Cuộc đàm phán tại Stockholm sẽ là cơ hội để đặt nền móng cho chuyến thăm Trung Quốc của ông Trump và thảo luận về việc tái cân bằng nền kinh tế của Trung Quốc, chuyển từ phụ thuộc vào xuất khẩu sang thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng nội địa.

Reuters cho biết thêm về tiến trình đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.

CNBC cũng đưa tin về sự kiện này và phân tích về triển vọng của các cuộc đàm phán.

Các thỏa thuận thương mại quốc tế đang trở thành tâm điểm chú ý hơn bao giờ hết trong bối cảnh hiện nay, khi mà Tổng thống Mỹ Donald Trump tiếp tục đe dọa các quốc gia bằng việc áp thuế quan cao hơn cho đến khi họ đồng ý ký kết các thỏa thuận mới với Mỹ. Tuy nhiên, quá trình đàm phán các thỏa thuận thương mại giữa các quốc gia diễn ra như thế nào và liệu những hành động mạnh mẽ của ông Trump có làm thay đổi cách thức tiến hành các cuộc đàm phán hay không?

Jason Langrish, một nhà đàm phán thương mại kỳ cựu của Canada, cho biết rằng những lời đe dọa áp thuế của ông Trump đã làm xấu đi bầu không khí trong phòng đàm phán. Ông giải thích rằng gần đây, trong thời kỳ chủ nghĩa dân tộc và chủ nghĩa bản địa đang gia tăng, các thỏa thuận thương mại đã trở nên mang tính phòng thủ và buộc tội nhiều hơn. Ông Langrish, người đã giúp Canada ký kết các thỏa thuận thương mại với EU và Ấn Độ, cho biết rằng điều này trái ngược với cách thức các thỏa thuận như vậy được đạt được trước đây.

Các cuộc đàm phán thương mại thường mang tính tích cực vì bạn đang nâng cấp một thỏa thuận vốn đã có hiệu quả giữa hai quốc gia. Tuy nhiên, một cựu đàm phán viên thương mại khác, Karl Falkenberg, người đã nhiều năm làm đại diện cho EU trong các cuộc đàm phán, nói rằng ông Trump ‘không chấp nhận luật chơi’. Ông không có ý khen ngợi, nhưng ông Trump chắc chắn sẽ coi đó là một lời khen.

Quá trình đàm phán thương mại thường bắt đầu với việc mỗi bên chỉ định một trưởng đoàn đàm phán. Các nhóm được bố trí cho mỗi bàn đàm phán, có thể bao gồm các vấn đề như thuế quan, quy định, và mua sắm chính phủ. Mỗi bàn đàm phán sẽ có một thành viên phụ trách riêng. Ông Langrish nói rằng sau đó, ‘cuộc đua bắt đầu’, lưu ý rằng các thỏa thuận thường mất nhiều năm để hoàn tất. Đối với ông Falkenberg, một ngày làm việc điển hình trong các cuộc đàm phán gồm một phiên vào buổi sáng và một phiên vào buổi chiều, nhưng ông cho biết đã từng ‘rời văn phòng lúc 5 giờ sáng’.

Mặc dù các bộ phim chính trị truyền hình thường phóng đại các xung đột trong đàm phán, nhưng hầu hết những người trong ngành đều nói rằng công việc thực sự diễn ra âm thầm, trong nhiều giờ thương lượng chiến lược, cả cho và nhận. Wendy Cutler, một cựu nhà đàm phán thương mại của Mỹ, cho biết rằng yếu tố quan trọng nhất trong đàm phán là sự tin tưởng. Bà nói rằng bạn sẽ không bao giờ có được 100% sự tin tưởng, bởi vì mỗi bên đều có các mục tiêu quốc gia riêng.

Nếu bạn cảm thấy có thể chia sẻ không chính thức các đề xuất với phía bên kia, và điều đó sẽ không bị rò rỉ ra báo chí hay lan truyền đến các bên liên quan, thì sẽ dễ dàng hơn để đi đến một kết thúc thành công. Tuy nhiên, trong khi các yếu tố nội bộ trong phòng đàm phán có vai trò quan trọng, thì những gì đang diễn ra bên ngoài thế giới mới chính là thứ có thể quyết định sự thành – bại của một thỏa thuận.

Ông Langrish chỉ ra rằng có những người phản đối một thỏa thuận được ký kết, chẳng hạn như một lĩnh vực kinh tế có thể bị ảnh hưởng tiêu cực, hoặc phe đối lập chính trị trong nước. Bà Cutler nói thêm rằng điều khiến các nhóm đàm phán của Mỹ gặp khó khăn chính là việc ông Trump muốn họ ký kết các thỏa thuận mới với hầu hết các quốc gia trong một khoảng thời gian rất ngắn.

Lời khuyên của bà Cutler dành cho Tổng thống Donald Trump và những người thân cận ông là hãy ngưng sử dụng mạng xã hội, vì việc quá công khai một cuộc đàm phán có thể gây ảnh hưởng đến tiến trình. Trong khi đó, khi thuế quan của Mỹ dường như liên tục tăng giảm một cách khó hiểu, giới luật sư thương mại trên toàn thế giới đang rất được săn đón.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nhấn mạnh rằng chính quyền Mỹ sẽ ưu tiên chất lượng trong các cuộc đàm phán thương mại, thay vì chỉ tập trung vào việc ký kết thỏa thuận trước ngày 1-8, thời điểm mà thuế đối ứng dự kiến có hiệu lực.

Trong một cuộc phỏng vấn với kênh CNBC vào ngày 21-7, ông Bessent khẳng định rằng Mỹ sẽ không vội vàng chỉ để đạt được một thỏa thuận, mà sẽ tập trung vào việc đảm bảo chất lượng và lợi ích của thỏa thuận. Khi được hỏi về khả năng gia hạn thời hạn áp thuế đối ứng, ông Bessent cho biết quyết định cuối cùng sẽ thuộc về Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Ông Bessent cũng cảnh báo rằng nếu các nước không đạt được thỏa thuận trước ngày 1-8 và Mỹ áp thuế, mức thuế cao hơn sẽ khiến các nước chịu thêm áp lực và phải nhượng bộ nhiều hơn. Bộ trưởng Bessent cũng tiết lộ rằng đàm phán thương mại với Trung Quốc sẽ sớm được nối lại, với các chủ đề thảo luận có thể bao gồm việc Bắc Kinh tiếp tục mua dầu từ Iran và Nga, cũng như tình trạng dư thừa công suất trong ngành thép và các lĩnh vực công nghiệp khác.

Liên quan đến quan hệ thương mại với châu Âu, ông Bessent cho biết sẽ khuyến khích châu Âu cùng Mỹ xem xét áp dụng biện pháp thuế thứ cấp với Nga nếu cần. Trước đó, Tổng thống Trump đã tuyên bố áp thuế đối ứng hàng loạt lên hầu hết đối tác thương mại chính của Mỹ.

Tiến trình đàm phán với nhiều nước như Ấn Độ, Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU) hiện vẫn chưa cho thấy kết quả rõ ràng. EU tuyên bố đang xem xét áp dụng đòn trả đũa nếu Mỹ áp thuế, trong đó có khả năng hạn chế doanh nghiệp Mỹ tham gia các gói thầu công hoặc cung cấp dịch vụ tại châu Âu.

Trong khi đó, các nhà đàm phán Ấn Độ đã rời Washington và trở về New Delhi sau gần một tuần đàm phán mà không đạt đột phá. Giới chức Ấn Độ thừa nhận triển vọng đạt được một thỏa thuận tạm thời trước ngày 1-8 hiện khá mờ nhạt.

Đặc phái viên thương mại Nhật Ryosei Akazawa đã đến Washington hôm 21-7, trong khi tân Bộ trưởng Tài chính Hàn Quốc Koo Yu-cheol sẽ đến Mỹ và tham dự đàm phán thương mại theo khuôn khổ ‘2+2’ với Bộ trưởng Bessent và Đặc phái viên thương mại Mỹ Jamieson Greer vào cuối tuần này.