Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa kết thúc chuyến công du Scotland, quê mẹ của ông, nơi ông không chỉ gặp gỡ các nhà lãnh đạo mà còn có thời gian tận hưởng golf và quảng bá cho các dự án kinh doanh của gia đình. Dù Nhà Trắng mô tả đây là ‘chuyến thăm làm việc’, nhưng thực tế cho thấy ông Trump đã sử dụng việc công để phục vụ lợi ích cá nhân và gia đình.

Trong chuyến đi, ông Trump đã chơi golf tại khu nghỉ dưỡng Trump Turnberry ở Nam Ayrshire cùng con trai Eric Trump và Đại sứ Mỹ tại Anh Warren Stephens. Sau đó, ông đến sân Trump International ở Aberdeenshire, nơi ông cắt băng khánh thành sân golf18 lỗ thứ hai, được đặt tên theo mẹ của ông, bà Mary Anne MacLeod.

Chuyến đi của ông Trump là ví dụ mới nhất về việc ông sử dụng vị trí công vụ để quảng bá và làm giàu cho việc tư khi còn đương nhiệm. Trong nhiệm kỳ đầu tiên, đảng Dân chủ đã chỉ trích gay gắt Khách sạn Trump International ở thủ đô Washington, nơi trở thành điểm đến phổ biến cho các phái đoàn nước ngoài.

Ông Trump đã kiếm được hàng triệu USD từ các dự án tiền điện tử của gia đình Trump, các khoản đầu tư nước ngoài, các câu lạc bộ tư nhân và việc bán một loạt sản phẩm mang thương hiệu Trump. Đặc biệt, ông còn cho ra mắt dịch vụ viễn thông Trump Mobile và kiếm được 57 triệu USD từ việc bán token thông qua World Liberty Financial.

Hoạt động kinh doanh của ông Trump trong nhiệm kỳ hai không chỉ nhiều hơn mà còn rõ ràng hơn về việc tận dụng vị trí công vụ để gia tăng giá trị thương hiệu cá nhân. Các công ty của ông liên tục ký kết các thỏa thuận với các đối tác nước ngoài, và gia đình Trump đã thành lập doanh nghiệp mang tên E. Trump & Son từ năm 1927, mở rộng mạnh mẽ sang nhiều lĩnh vực khác.

Nhà Trắng đã nhiều lần bác bỏ các cáo buộc cho rằng ông Trump đã lấy việc công để làm giàu cho việc tư. ‘Thật nực cười khi có ai đó lại cho rằng Tổng thống Trump đang làm bất cứ điều gì vì lợi ích riêng của mình. Nhà Trắng luôn đặt mình vào những tiêu chuẩn đạo đức cao nhất’ – Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt trả lời báo giới.

Nhưng nhiều chuyên gia và tổ chức đã chỉ trích ông Trump vì sử dụng quyền lực của Nhà Trắng để làm giàu cho bản thân và gia đình. ‘Ông ấy là tổng thống và được cho phải làm việc vì lợi ích của công chúng. Thay vào đó, ông ta đang lợi dụng lợi ích cá nhân để gia tăng tài sản. Điều này hoàn toàn không bình thường’ – giáo sư James Thurber tại Đại học American cho hay.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang trải qua những bất ổn và suy giảm, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục chảy vào Việt Nam, mang lại tín hiệu tích cực cho tăng trưởng năm 2025. Không chỉ giới hạn ở lĩnh vực sản xuất, các dự án FDI chất lượng cao còn bao gồm các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), các tổ hợp sáng tạo tích hợp và chính sách chia sẻ dữ liệu – những yếu tố quan trọng để xây dựng một nền công nghiệp hiện đại, tự chủ và bền vững.

Các chuyên gia kinh tế nhận định rằng FDI không chỉ là nguồn vốn mà còn là cầu nối tri thức, năng lực vận hành, quy chuẩn toàn cầu… và Việt Nam đang nhận được yếu tố ‘vàng’ để định vị vị trí của mình trong giai đoạn mới. Dòng vốn FDI thế hệ mới đang có sự chuyển dịch từ số lượng sang chất lượng, từ các dự án sản xuất giá rẻ sang các trung tâm công nghệ cao.

Trong nửa đầu năm 2025, hàng loạt dự án FDI đã được đăng ký và điều chỉnh vốn, tập trung vào các lĩnh vực như bán dẫn, điện tử công nghệ cao, sản xuất vi mạch, pin năng lượng tái tạo và trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng trong chuỗi cung ứng và logistics thông minh. Xu hướng này tương đồng với sự dịch chuyển đầu tư của các tập đoàn lớn trên thế giới như Apple, Nvidia, Siemens, Samsung, LG…

Số liệu về đầu tư FDI trong 6 tháng đầu năm cho thấy đã có 826 dự án FDI điều chỉnh vốn với tổng giá trị lên đến 8,95 tỷ USD, tăng 2,2 lần so với cùng kỳ. Đồng thời, có 1.708 giao dịch góp vốn với tổng giá trị 3,28 tỷ USD, tăng 73,6%, cho thấy xu hướng hợp tác sâu rộng hơn giữa đối tác nước ngoài và doanh nghiệp nội địa.

Chuyên gia kinh tế Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách Tài chính của Thủ tướng, cho rằng các nhà đầu tư nước ngoài đang tập trung nhiều hơn vào lĩnh vực công nghệ cao, sản xuất tinh gọn và hướng đến những chuỗi giá trị hoàn thiện. Đây cũng là các lĩnh vực mà Việt Nam đang ưu tiên thu hút để tạo động lực tăng trưởng mới.

Để tiếp tục thu hút các dự án FDI công nghệ cao, Việt Nam cần loại bỏ hoàn toàn tư duy ‘trải thảm đỏ mọi dự án’ và thay vào đó là chiến lược ‘lọc vàng từ cát’. Ưu tiên đầu tư vào công nghệ lõi, đổi mới sáng tạo và chuyển giao tri thức sẽ giúp tận dụng FDI làm ‘bàn đạp’ nâng cấp nền kinh tế.

Bên cạnh đó, thiếu hụt nhân lực chất lượng cao cũng là một trong những ‘nút thắt’ lớn cần tháo gỡ khi Việt Nam đặt mục tiêu thu hút các dự án FDI công nghệ cao như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng tái tạo hay sản xuất xanh…