Trong một diễn biến chưa từng có trong lịch sử, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có chuyến thăm đột xuất đến trụ sở Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và công khai đề nghị Chủ tịch Jay Powell giảm lãi suất. Đây là một động thái táo bạo và bất thường, đặc biệt trong bối cảnh hiện tại.

Ông Trump đã đến trụ sở Fed tại Washington và có cuộc gặp gỡ với Chủ tịch Powell. Tại đây, ông đã vỗ vai người lãnh đạo Fed và nói: “Tôi thực sự muốn ông giảm lãi suất”. Nụ cười gượng gạo của Powell sau lời đề nghị này cho thấy ông Trump đang công khai thách thức Fed. Các chuyên gia và cựu quan chức Fed đã lên tiếng về vấn đề này, cho rằng đây là một tình huống chưa từng xảy ra trước đây.

David Wilcox, cựu quan chức Fed và hiện là thành viên tại Viện Peterson, nhận định: “Việc Tổng thống Mỹ đến tận Fed là chuyện cực kỳ hiếm, và càng chưa từng xảy ra trong bối cảnh căng thẳng như thế này”. Ông Trump cũng công khai chỉ trích Chủ tịch Fed về chi phí cải tạo trụ sở của Ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới.

Chủ tịch Fed đã lên tiếng bác bỏ con số 3,1 tỷ USD mà ông Trump đưa ra liên quan đến dự án trùng tu tòa nhà Marriner S. Eccles. Cuộc đối đầu này đã đánh dấu rạn nứt công khai lớn nhất giữa một tổng thống Mỹ và lãnh đạo Fed kể từ khi cơ quan này được trao quyền tự chủ khỏi Chính phủ vào năm 1951.

Nhiều quan chức Fed đã bày tỏ lo lắng trước làn sóng tấn công ngày càng gay gắt của ông Trump nhằm vào ngân hàng trung ương này. Họ lo ngại rằng ông Trump có thể lấy lý do dự án sửa chữa vượt dự toán để cách chức Powell. Cựu quan chức Fed và giáo sư luật Đại học Harvard Daniel Tarullo nhận định: “Rõ ràng đây là một tính toán khá thô thiển nhằm tìm cớ để bãi nhiệm Powell”.

Ông Tarullo cũng khẳng định: “Tôi không tin có dấu hiệu nào cho thấy hành vi sai phạm hay lơ là trách nhiệm ở đây”. Dù gần đây dư luận chủ yếu xoáy vào dự án nâng cấp trụ sở, nhưng điều khiến ông Trump bất bình hơn cả lại là việc Chủ tịch Powell kiên quyết giữ lãi suất ở mức cao.

Hầu hết chuyên gia kinh tế dòng chính đều châm biếm những lý lẽ của ông Trump. Một số nhà phân tích thậm chí so sánh ông với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan, người nổi tiếng với việc sa thải các lãnh đạo ngân hàng trung ương do bất đồng trong chính sách lãi suất.

Tuy nhiên, quan điểm của ông Trump lại vẫn rất được lòng nhóm cử tri trung thành, vốn xưa nay chẳng mấy tin tưởng vào Fed. Một cựu lãnh đạo cấp cao của ngân hàng trung ương chia sẻ: “Một khi đã bước vào cuộc chiến dư luận thì quả thực rất khó giành phần thắng”.

Nhiều cựu quan chức Fed cũng nhận định, các đòn công kích không ngớt của ông Trump đang gây tổn thương nặng nề đến tinh thần của đội ngũ nhân viên, những người luôn xem mình là người bảo vệ sứ mệnh mà Quốc hội Mỹ phó thác cho Fed: giữ cho nền kinh tế quốc gia ổn định.

Về phần mình, Chủ tịch Powell khẳng định ông sẽ không rời vị trí trước thời hạn nhiệm kỳ kết thúc vào tháng 05/2026. Ông đã cam kết giữ vững lập trường độc lập của Fed và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình một cách khách quan và minh bạch.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent gần đây đã lên tiếng bày tỏ sự quan ngại sâu sắc về sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) trong việc thực hiện chính sách tiền tệ. Ông cho rằng sự can thiệp của cơ quan này vào các lĩnh vực không thuộc nhiệm vụ cốt lõi đã gây ra những lo ngại về quyền tự chủ của họ. Trên mạng xã hội X, ông Bessent đã kêu gọi Fed tiến hành một cuộc rà soát toàn diện các hoạt động của mình để đảm bảo rằng sự độc lập trong chính sách tiền tệ không bị ảnh hưởng.

Ông Bessent miêu tả chính sách tiền tệ của Fed như một “chiếc hộp châu báu” cần được bảo vệ nghiêm ngặt để duy trì sự ổn định và tăng trưởng kinh tế của Mỹ. Tuy nhiên, ông bày tỏ sự hoài nghi về một số quyết định gần đây của Fed, bao gồm dự án cải tạo trị giá 2,5 tỷ USD tại trụ sở của cơ quan này ở Washington. Dự án này đã được phê duyệt vào năm 2017 nhưng đã vượt quá ngân sách và đang phải đối mặt với những chỉ trích về tính hiệu quả và khả năng xảy ra gian lận.

Đặc biệt, Tổng thống Donald Trump gần đây đã chỉ trích dự án này và đặt câu hỏi về tư cách của Chủ tịch Fed Jerome Powell. Ông Trump cho rằng có thể có gian lận liên quan đến dự án và sử dụng nó như một lý do để đặt câu hỏi về tư cách của ông Powell. Về vấn đề này, ông Bessent đã đặt ra câu hỏi về việc tại sao lại có nhiều sai sót trong các dự án của Fed nếu cơ quan này quản lý như Cơ quan quản lý Hàng không Liên bang (FAA). Ông cũng bày tỏ sự hoài nghi về vai trò của các chuyên gia có bằng cấp cao tại Fed.

Trước những lo ngại này, ông Powell đã cung cấp thông tin về dự án cải tạo, bao gồm việc loại bỏ các vật liệu nguy hiểm và một số nâng cấp về an toàn. Tuy nhiên, những lời đồn đoán về tương lai của ông Powell tại vị trí Chủ tịch Fed vẫn còn tồn tại. Mặc dù có những lo ngại rằng thị trường tài chính có thể sụp đổ nếu ông Powell bị cách chức, ông Bessent từ chối bình luận về vấn đề này. Nhiệm kỳ chủ tịch của ông Powell sẽ kết thúc vào tháng 5/2026, và ông sẽ tiếp tục giữ chức thống đốc Fed cho đến tháng 1/2028.

Trong bối cảnh này, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ sự độc lập của Fed trong chính sách tiền tệ. Ông hy vọng rằng cuộc rà soát toàn diện sẽ giúp cơ quan này duy trì được quyền tự chủ và tiếp tục thực hiện nhiệm vụ cốt lõi của mình một cách hiệu quả.

Việc bảo vệ sự độc lập của Fed không chỉ quan trọng đối với Mỹ mà còn có tác động lớn đến chính sách tiền tệ toàn cầu. Sự ổn định và tăng trưởng kinh tế của Mỹ có ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình kinh tế thế giới, và vai trò của Fed trong việc duy trì sự ổn định này là không thể thay thế.

Trước những thách thức và chỉ trích mà Fed đang phải đối mặt, cơ quan này cần phải nỗ lực hơn nữa để chứng minh tính minh bạch và hiệu quả trong các hoạt động của mình. Chỉ khi duy trì được sự độc lập và tự chủ, Fed mới có thể tiếp tục thực hiện nhiệm vụ của mình và đóng góp vào sự ổn định và tăng trưởng kinh tế của Mỹ và thế giới.

Giá vàng thế giới đã tăng mạnh vào sáng ngày 22/7 (theo giờ Việt Nam), đạt mức cao nhất trong vòng 5 tuần qua. Thị trường tài chính toàn cầu đang diễn biến phức tạp đã khiến các nhà đầu tư tìm đến các kênh trú ẩn an toàn. Giá vàng giao ngay tăng 1,3% lên 2.394,23 USD/ounce, mức cao nhất kể từ ngày 17/6. Tương tự, giá vàng kỳ hạn của Mỹ cũng tăng 1,4% đạt 2.406,40 USD/ounce.

Ông David Meger, Giám đốc phụ trách giao dịch kim loại tại High Ridge Futures, cho rằng tâm lý lo ngại gia tăng trên thị trường đã thúc đẩy đà tăng của vàng. Sự kiện hạn chót áp thuế quan mới của Mỹ vào ngày 1/8 đang đến gần cùng với kỳ vọng về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sớm cắt giảm lãi suất đã khiến giới đầu tư thêm thận trọng. Trong bối cảnh bất ổn và lãi suất thấp, vàng tiếp tục được coi là kênh trú ẩn an toàn.

Tuy nhiên, một số chuyên gia bày tỏ thận trọng với đà tăng hiện tại. Ông David Scutt, nhà phân tích thị trường Mỹ, cho rằng giá vàng đã nhiều lần bật tăng từ mức thấp thiết lập ngày 28/2, song đều nhanh chóng bị điều chỉnh do lực bán chốt lời từ các nhà đầu tư nắm giữ vàng.

Thị trường chứng khoán Phố Wall có diễn biến trái chiều. Chỉ số S&P 500 tăng nhẹ 0,1% lên mức kỷ lục 6.305,60 điểm. Chỉ số Nasdaq Composite cũng tăng 0,4% lên 20.974,17 điểm. Trong khi đó, chỉ số Dow Jones Industrial Average giảm nhẹ gần 0,1% còn 44.323,07 điểm.

Chuyên gia tài chính Chris Low của FHN cho rằng tâm lý tích cực trên thị trường chứng khoán đến từ triển vọng cải thiện của kinh tế Mỹ, sau khi nhiều nhà dự báo từng cảnh báo nguy cơ suy thoái hồi đầu năm.