Chất thải nhựa đang trở thành một vấn đề môi trường nghiêm trọng tại thủ đô Hà Nội. Theo số liệu từ UBND Thành phố Hà Nội, hơn 60% chất thải nhựa phát sinh tại thủ đô là nhựa dùng một lần và túi nilon. Đáng chú ý, túi nilon chiếm tới 38,5% tổng trọng lượng chất thải nhựa.

Một báo cáo thực hiện bởi Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường năm 2021 cho thấy, số lượng túi ni lông dùng một lần tại các siêu thị là vô cùng lớn. Chỉ tính riêng 48 siêu thị trong khảo sát, mỗi ngày có 104.000 túi ni lông phát ra miễn phí, tương đương với 38 triệu túi/năm. Phần lớn lượng túi ni lông này được thải bỏ ra ngoài bãi chôn lấp.

Nhận thức được tác động tiêu cực của bao bì nhựa, những năm gần đây, nhiều siêu thị lớn như WinMart, MM Mega Market, Go!, Co.opmart, Lotte Mart… đã tiên phong trong việc sử dụng các loại bao bì thân thiện với môi trường, như túi phân hủy sinh học, túi vải và hộp giấy. Các biện pháp này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải nhựa, mà còn góp phần nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường. Thông tin về các siêu thị tiên phong sử dụng túi nhà mạnh sinh học đã cho thấy sự chuyển biến tích cực trong việc giảm thiểu rác thải nhựa.

Trong tháng 6 vừa qua, các điểm bán thuộc Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.HCM (Saigon Co.op) đã triển khai chương trình “Gia đình Việt – Đại sứ xanh” nhằm khuyến khích người tiêu dùng hướng đến mua sắm xanh, sử dụng các sản phẩm tái chế, thân thiện với môi trường. Tương tự, Central Retail đã làm việc với gần 30 nhà cung cấp thực phẩm tươi sống như rau, củ, quả… để thay thế các bao bì đóng gói có thành phần nhựa bằng túi nilon có khả năng phân hủy sinh học. Chi tiết về việc Central Retail thay thế bao bì nhựa đã cho thấy sự nỗ lực của doanh nghiệp trong việc giảm thiểu rác thải nhựa.

Chuỗi siêu thị Lotte Mart đã đưa vào sử dụng khay bã mía đựng thực phẩm chế biến, tươi sống từ năm 2020. Hiện hệ thống siêu thị cũng ứng dụng túi nilon sinh học và đang nghiên cứu vật liệu giấy trong đóng gói rau, củ. Thông tin về việc Lotte Mart triển khai khay bã mía đã cho thấy sự sáng tạo của doanh nghiệp trong việc tìm kiếm giải pháp thay thế cho nhựa.

Quyết tâm triển khai các giải pháp giảm phát thải nhựa, mới đây, HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết quy định biện pháp giảm phát thải nhựa trên địa bàn thành phố. Theo nghị quyết này, từ ngày 1/1/2026, khách sạn, khu du lịch không được phép sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, tăm bông, mũ tắm và các bao bì chứa kem đánh răng, dầu gội, sữa tắm, sữa dưỡng thể. Từ ngày 1/1/2027, các chợ, cửa hàng tiện lợi không được cung cấp miễn phí túi nilon khó phân hủy sinh học. Cùng thời điểm, các đơn vị bán hàng trực tuyến phải có trách nhiệm giảm thiểu sử dụng vật liệu nhựa để đóng gói, vận chuyển và phải thu hồi nhằm tránh thất thoát ra môi trường.

Tiến sỹ Ngô Thị Thúy Hường, Khoa Công nghệ sinh học, Hóa học và Kỹ thuật Môi trường, Đại học Phenikaa, cho rằng lộ trình này là phù hợp cho các doanh nghiệp có thể chuyển đổi dần sang sử dụng các sản phẩm thay thế; người dân cũng có thời gian làm quen và thích nghi.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Kiều Oanh cho biết, thời gian qua, các cơ quan quản lý nhà nước đã hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn, nguồn lực để giảm giá thành sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh; tăng cường tuyên truyền giúp người tiêu dùng tăng niềm tin khi quyết định sử dụng sản phẩm. Chi tiết về các giải pháp giảm phát thải nhựa tại Hà Nội đã cho thấy sự quyết tâm của chính quyền trong việc bảo vệ môi trường.

Chuyển đổi xanh trong ngành du lịch đang trở thành xu hướng tất yếu tại Việt Nam, khi Đảng và Nhà nước đã đề ra các chủ trương, đường lối và chính sách nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành du lịch, bao gồm cả việc phát triển du lịch xanh. Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 cũng đã đặt ra mục tiêu phát triển du lịch theo hướng bền vững và bao trùm, trên nền tảng tăng trưởng xanh.

Thực tế, trong nhiều năm qua, du lịch Việt Nam đã xác định rõ chiến lược phát triển du lịch xanh. Từ năm 2018-2019, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã phát động các doanh nghiệp du lịch chung tay bảo vệ môi trường và giảm thiểu rác thải nhựa. Sau đại dịch COVID-19, Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã tập trung xây dựng và ban hành Bộ tiêu chí Du lịch xanh (VITA GREEN), áp dụng cho các điểm đến và doanh nghiệp du lịch hội viên trên cả nước.

Nhiều địa phương đã triển khai các mô hình du lịch xanh, mang lại hiệu quả tích cực. Điển hình như TP. Hội An đã kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp và du khách hạn chế và giảm thiểu đồ nhựa sử dụng một lần. Đảo Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh) đã triển khai thí điểm quy định du khách không mang chai nhựa, túi nilon, vật liệu có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường lên đảo. Những nỗ lực này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn nâng cao ý thức của du khách và cộng đồng địa phương về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, hành trình chuyển đổi sang du lịch xanh tại Việt Nam cũng đối mặt với không ít khó khăn và thách thức. Để chuyển đổi và phát triển du lịch xanh, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp. Trước hết, cần thực hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý thực hiện quy hoạch, đảm bảo không phá vỡ hoặc điều chỉnh quy hoạch tùy tiện. Việc này sẽ giúp đảm bảo sự phát triển của du lịch không gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường và xã hội.

Một giải pháp quan trọng khác là khuyến khích các nhà đầu tư và doanh nghiệp đầu tư vào du lịch có trách nhiệm, theo hướng đầu tư xanh và bền vững. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo ra những giá trị kinh tế và xã hội lâu dài. Cần kiểm soát chặt chẽ các hoạt động đầu tư, kinh doanh ‘núp bóng’ dưới hình thức các ‘dự án du lịch xanh’ nhưng thực chất là đầu cơ bất động sản, gây ra những hệ lụy cho môi trường và xã hội.

Để đẩy mạnh sự phát triển của du lịch xanh, cần đưa các tiêu chí xanh thành yêu cầu bắt buộc trong hoạt động du lịch. Việc này sẽ giúp đảm bảo rằng tất cả các hoạt động du lịch đều phải tuân thủ các tiêu chuẩn về bảo vệ môi trường. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế giám sát và đánh giá độc lập việc tuân thủ các tiêu chí môi trường đối với doanh nghiệp du lịch, giúp đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc thực hiện các tiêu chí này.

Bên cạnh đó, chính sách khuyến khích về thuế, vốn vay ưu đãi cho những doanh nghiệp tiên phong áp dụng mô hình xanh cũng là một giải pháp quan trọng. Điều này sẽ giúp tạo ra động lực cho các doanh nghiệp đầu tư vào du lịch xanh, giảm thiểu gánh nặng tài chính và tạo ra những lợi ích lâu dài cho môi trường và xã hội.

Cuối cùng, việc thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về du lịch bền vững là cần thiết, giúp giám sát thực hiện các mục tiêu xanh, điều phối nguồn lực và tháo gỡ vướng mắc chính sách kịp thời cho các địa phương. Bên cạnh đó, việc tạo ra nhiều sản phẩm du lịch xanh, thân thiện với môi trường, du lịch có trách nhiệm cũng sẽ giúp tạo cơ hội việc làm và chia sẻ lợi ích với cộng đồng, đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành du lịch Việt Nam.