Vấn nạn hàng giả, hàng nhái đang trở thành một thách thức lớn đối với nền kinh tế, sức khỏe và quyền lợi của người tiêu dùng, cũng như khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp chân chính. Tình trạng này đang diễn ra phức tạp trên toàn quốc và có xu hướng gia tăng, đặc biệt là với sự phát triển của thương mại điện tử.

Thực trạng trên cho thấy, việc ngăn chặn và đẩy lùi vấn nạn hàng giả cần có sự vào cuộc quyết liệt và đồng bộ của các lực lượng chức năng, cũng như sự tham gia mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp. Việc này không chỉ giúp làm lành mạnh thị trường mà còn ngăn ngừa từ gốc những vi phạm.

Hàng giả, hàng nhái ngày càng được sản xuất tinh vi, với các sản phẩm được làm giả tem nhãn đến mã QR… và được bán với giá thấp hơn, khiến người tiêu dùng khó phân biệt. Nhiều doanh nghiệp đã gặp phải vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng và đã phải phối hợp với các lực lượng chức năng để xử lý.

Công ty cổ phần Ngôi sao châu Âu (Eurostars JSC) là một trong những đơn vị gặp nhiều vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng. Ông Trần Việt Hải, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Ngôi sao châu Âu cho biết, doanh nghiệp của ông đã gặp phải các đối tượng làm giả giấy tờ nguồn gốc nước ngoài để đưa ra thị trường hàng trăm nghìn sản phẩm giả.

Không chỉ vậy, Công ty cổ phần Dược phẩm Thái Minh cũng đã có nhiều kinh nghiệm trong việc chống hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Ông Hàn Ngọc Anh, Giám đốc Điều hành Công ty cổ phần Dược phẩm Thái Minh cho biết, công ty đã triển khai chương trình đổi vỏ lấy quà để hỗ trợ khách hàng dùng lâu dài và đã cài mã định danh cho sản phẩm để giúp khách hàng kiểm tra sản phẩm.

Theo báo cáo của Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, tình trạng hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày càng được sản xuất trên quy mô lớn, có dấu hiệu tăng dần. Các hành vi gian lận thương mại ngày càng tinh vi, phức tạp và khó kiểm soát.

Trong 6 tháng đầu năm 2025, các đơn vị chức năng và các địa phương đã bắt giữ, xử lý 50.736 vụ việc vi phạm; thu nộp ngân sách hơn 6.532,6 tỷ đồng (tăng 7,68% so với cùng kỳ); khởi tố hình sự 1.875 vụ (tăng 188,46% so với cùng kỳ), 3.235 đối tượng (tăng 69,11% so với cùng kỳ).

Để ngăn chặn và đấu tranh với vấn nạn hàng giả, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho hay, trong thời gian tới, Cục sẽ tiếp tục chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường cả nước đẩy mạnh giám sát thị trường thông qua công nghệ số, kết nối dữ liệu liên thông và hoàn thiện cơ chế pháp lý phù hợp với đặc thù thương mại hiện đại, đặc biệt là thương mại điện tử.

Cùng với đó, lực lượng sẽ triển khai các chuyên đề kiểm tra hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ sẽ tiếp tục được triển khai, song song với hoạt động tuyên truyền, ký cam kết với tổ chức, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật.

Lãnh đạo thành phố Hà Nội đã yêu cầu các sở, ngành thành viên Ban Chỉ đạo 389 Thành phố, ủy ban nhân dân các xã, phường cương quyết xử lý triệt để đối với các vấn đề liên quan đến sức khỏe và an toàn của người dân như: thực phẩm bẩn, dược phẩm, mỹ phẩm…

Lãnh đạo thành phố cũng lưu ý các lực lượng tập trung tăng cường kiểm tra đột xuất các địa bàn, lĩnh vực, mặt hàng trọng điểm, nhất là kinh doanh trên thương mại điện tử, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao ý thức, trách nhiệm, ý thức của người dân và doanh nghiệp ‘nói không’ với hàng giả; hỗ trợ người dân và doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, đăng ký sở hữu trí tuệ, sản xuất, kinh doanh đúng chất lượng, công bố đối với sản phẩm theo quy định.

Trong phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật tháng 7, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đưa ra các yêu cầu quan trọng đối với một số dự án luật đang được xem xét. Đặc biệt, dự án luật sửa đổi Thương mại điện tử được nhấn mạnh cần phải bổ sung các công cụ giám sát hiệu quả và xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng nhái, trong đó có thuốc giả và thực phẩm giả.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh rằng việc quản lý thương mại điện tử cần phải được thực hiện một cách linh hoạt và thích ứng với tình hình mới, đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng trong bối cảnh hoạt động thương mại điện tử đang ngày càng phát triển. Việc giám sát và xử lý các hành vi vi phạm cần phải được thực hiện một cách quyết liệt và hiệu quả hơn.

Đối với dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Phòng, chống ma túy, Thủ tướng yêu cầu phải quán triệt quan điểm ‘phòng hơn chống’. Điều này có nghĩa là lấy phòng ngừa làm cơ bản, chiến lược và lâu dài trong công tác phòng chống ma túy. Đây là một hướng đi quan trọng nhằm giảm thiểu tình trạng ma túy trong cộng đồng.

Về dự án luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Thủ tướng kỳ vọng luật này sẽ đóng vai trò phục vụ kiến tạo phát triển, thu hút nguồn lực tư nhân và đẩy mạnh hợp tác công tư. Điều này nhằm phát triển các hãng hàng không, sân bay, logistics hàng không và đô thị sân bay, góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành hàng không dân dụng.

Ngoài ra, dự án luật Báo chí cũng được yêu cầu hoàn thiện nhằm đáp ứng nhu cầu quản lý và phát triển báo chí trong tình hình mới. Đặc biệt, luật cần phù hợp với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ số và truyền thông hiện đại, giúp báo chí Việt Nam phát triển theo xu thế thời đại.

Cuối cùng, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng phụ trách các dự án luật tập trung chỉ đạo và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ. Việc này nhằm đảm bảo tiến độ và chất lượng của các hồ sơ dự án luật, đáp ứng yêu cầu trình Quốc hội theo đúng quy định. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chu đáo sẽ góp phần giúp các dự án luật được thông qua và có hiệu lực, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và thúc đẩy sự phát triển trong các lĩnh vực liên quan.

Các lực lượng chức năng tại TP. Đà Nẵng và tỉnh Khánh Hòa đang triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm trong hoạt động sản xuất và kinh doanh hàng hóa. Tình trạng hàng giả, hàng nhái đang ngày càng trở nên tinh vi hơn.

Tại TP. Đà Nẵng, ông Phạm Ngọc Sơn, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) cho biết, trên địa bàn thành phố đã xuất hiện tình trạng các điểm bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của các thương hiệu nổi tiếng, nhắm vào du khách quốc tế. Các đối tượng sử dụng thủ đoạn ‘dẫn tour trá hình’ để qua mặt lực lượng chức năng. Trong một tháng qua, lực lượng QLTT TP. Đà Nẵng đã kiểm tra 96 vụ, xử lý 59 vụ vi phạm trong hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, thu nộp ngân sách hơn 710 triệu đồng. Lũy kế từ tháng 12/2024 đến tháng 7/2025, kiểm tra 485 vụ, xử lý 301 vụ vi phạm với tổng số tiền xử phạt và giá trị hàng tịch thu lên đến hơn 3,2 tỷ đồng.

Tại Khánh Hòa, từ đầu năm 2024 đến giữa năm 2025, các cơ quan chức năng của tỉnh đã tiến hành kiểm tra 108 cơ sở kinh doanh dược phẩm; phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính 23 cơ sở với tổng số tiền 122,75 triệu đồng. Cơ quan chức năng của tỉnh cũng đã tiến hành kiểm tra 450 cơ sở kinh doanh thực phẩm, phát hiện và xử phạt 94 vụ vi phạm với số tiền hơn 702 triệu đồng đối với các hành vi vi phạm liên quan đến buôn bán, lưu thông trên thị trường sản phẩm thực phẩm không phù hợp với tiêu chuẩn đã công bố.

Trước các thủ đoạn ngày càng tinh vi của đối tượng buôn lậu, kinh doanh hàng giả, lực lượng QLTT TP. Đà Nẵng xác định cần có bước chuyển mình mạnh mẽ về công nghệ. ‘Chúng tôi đang xây dựng ứng dụng AI để phân biệt hàng thật – hàng giả. Việc ứng dụng công nghệ số sẽ giúp phát hiện, xử lý nhanh chóng và hiệu quả hơn các hành vi vi phạm’, ông Sơn thông tin.

Song song với kiểm tra, xử phạt, các địa phương cũng chú trọng đến công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức. Tại Đà Nẵng, lực lượng QLTT phát hành tờ rơi khuyến cáo, vận động các cơ sở kinh doanh ký cam kết, tổ chức gian hàng phân biệt hàng thật – giả tại hội chợ. Về phía tỉnh Khánh Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Long Biên cho biết thời gian qua, địa phương đã chủ động xây dựng các chương trình, kế hoạch trọng tâm về công tác phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả; tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong lĩnh vực này.

Trong thời gian gần đây, tình trạng giả mạo thương hiệu và hàng giả, hàng nhái đã trở thành một vấn đề nhức nhối trên thị trường Việt Nam. Tổng Công ty May10 – CTCP, một trong những thương hiệu thời trang uy tín trong nước, đã lên tiếng về việc bị lợi dụng và giả mạo thương hiệu. Phó Tổng Giám đốc Hoàng Thế Nhu cho biết, từ đầu năm 2022 đến nay, doanh nghiệp đã phát hiện nhiều trường hợp các tổ chức, cá nhân lập công ty, cửa hàng có tên gần giống như ‘May Mười’, ‘May10 Hà Nội’, gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng.

Những đối tượng này chào hàng các đơn đồng phục, may mặc giá rẻ, hàng xả kho, hàng xuất dư… kém chất lượng, khiến người tiêu dùng lầm tưởng là đang làm việc với thương hiệu thời trang May10. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp mà còn gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Theo ông Hoàng Thế Nhu, May10 đã phải đối mặt với nhiều trường hợp khách hàng phàn nàn về chất lượng sản phẩm và dịch vụ từ các cửa hàng giả mạo.

PGS, TS Nguyễn Thị Chính, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam, cũng chia sẻ về vấn đề hàng giả, hàng nhái trong lĩnh vực thực phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, và thuốc. Bà cho rằng, tình trạng này đang là một thách thức lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và uy tín của cả một ngành công nghiệp. Theo bà Chính, hàng giả, hàng nhái không chỉ làm mất lòng tin của người tiêu dùng mà còn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe và kinh tế.

Ông Dương Mạnh Hùng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội, đã báo cáo về tình hình kiểm tra và xử lý vi phạm trong sáu tháng đầu năm. Chi cục đã kiểm tra, xử lý 2.068 vụ việc về buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng; chuyển cơ quan điều tra 37 vụ việc. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước là 53,3 tỷ đồng; trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là 41,2 tỷ đồng. Ông Hùng cho biết, Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra và xử lý vi phạm để đảm bảo thị trường lành mạnh và an toàn cho người tiêu dùng.

Ông Lại Hoàng Dương, Giám đốc Công ty CP Truyền thông Máy tính Thánh Gióng, cho rằng, nguyên nhân lớn nhất khiến hàng giả, hàng nhái vẫn tồn tại và len lỏi trên môi trường số hiện nay xuất phát từ hai yếu tố, đó là nhu cầu thị trường và lỗ hổng nhận thức của người tiêu dùng. Một bộ phận người tiêu dùng vẫn bị hấp dẫn bởi giá rẻ, thiếu thông tin để phân biệt sản phẩm chính hãng. Để bảo vệ thương hiệu Việt trên thị trường, ông Lại Hoàng Dương chia sẻ về mô hình Truyền thông-Trải nghiệm-Tin tưởng. Cụ thể, đơn vị đẩy mạnh các chiến dịch quảng bá hình ảnh, giá trị hàng Việt; phối hợp tham gia các hội chợ, gian hàng trực tuyến, nơi người tiêu dùng được trực tiếp so sánh, kiểm tra chất lượng hàng Việt.

Đại diện Tổng công ty May10-CTCP kiến nghị, để có một thị trường lành mạnh, cạnh tranh bình đẳng, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác quản lý, giám sát các hoạt động kinh doanh trên không gian mạng, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok và Zalo. PGS, TS Nguyễn Thị Chính nhìn nhận, khi mua phải hàng giả, người tiêu dùng sẽ mất lòng tin vào các sản phẩm nói chung. Do đó, cần xây dựng và bắt buộc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm để người tiêu dùng có thể dễ dàng kiểm tra thông tin về nguồn gốc, quy trình sản xuất của sản phẩm. Điều này sẽ giúp người tiêu dùng yên tâm khi mua sắm và sử dụng sản phẩm.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp và cơ quan chức năng đang nỗ lực để chống lại tình trạng hàng giả, hàng nhái và bảo vệ thương hiệu Việt. Tuy nhiên, vẫn cần có sự tham gia và hỗ trợ của người tiêu dùng trong việc phân biệt và tránh mua phải hàng giả, hàng nhái. Bằng cách nâng cao nhận thức và kỹ năng phân biệt, người tiêu dùng có thể giúp tạo ra một thị trường lành mạnh và an toàn cho tất cả mọi người.

Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã trở thành một công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, duy trì uy tín cho doanh nghiệp và tăng cường hiệu quả quản lý của Nhà nước. Một giải pháp then chốt để giải quyết vấn đề này là sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Công nghệ đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Hiện nay, nhiều người tiêu dùng đã quen với việc sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR trên sản phẩm để đọc thông tin về sản phẩm, như hạn sử dụng, nơi sản xuất, kiểm định, và thậm chí thông tin về đóng gói và vận chuyển. Việc này không chỉ giúp người tiêu dùng yên tâm về chất lượng sản phẩm mà còn giúp doanh nghiệp tăng cường uy tín và minh bạch.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc triển khai rộng rãi hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Tại một số cửa hàng tiện lợi và siêu thị, không phải tất cả các sản phẩm đều có mã QR để truy xuất nguồn gốc. Điều này cho thấy cần có sự đầu tư và hỗ trợ từ các doanh nghiệp và cơ quan chức năng để triển khai rộng rãi hệ thống này. Sự phối hợp giữa các bên liên quan là chìa khóa để đảm bảo tính hiệu quả và đồng bộ của hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Các doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc số để cung cấp thông tin về sản phẩm của mình. Mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm là một dạng mã vạch hai chiều, giúp người dùng kiểm tra thông tin về sản phẩm một cách tiện lợi. Nhiều doanh nghiệp đã thấy được lợi ích của việc áp dụng hệ thống này, không chỉ giúp tăng cường uy tín cho doanh nghiệp mà còn giúp ngăn chặn hàng giả, hàng nhái.

Tuy nhiên, để hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm thực sự hiệu quả, cần có sự phối hợp và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng. Việc tạo mã QR phải được cơ quan chức năng kiểm soát và kiểm tra định kỳ để tránh tình trạng làm giả, làm lại mã QR. Đồng thời, cần có các chế tài và biện pháp xử phạt nghiêm khắc đối với các trường hợp vi phạm.

Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 6 tháng và tổng kết đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết, lực lượng công an đã tập trung triệt phá các đường dây sản xuất, buôn bán thực phẩm giả quy mô lớn. Để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, cần có sự đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia.

Bộ Công an đang phối hợp với Bộ Công Thương và VNPT xây dựng hệ thống dữ liệu về xuất xứ hàng hóa. Khi hệ thống này đi vào hoạt động, sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc sản phẩm, góp phần ngăn chặn gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu. Hệ thống này cũng sẽ giúp các cơ quan chức năng trong việc quản lý và kiểm tra chất lượng sản phẩm.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã chỉ đạo các đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái. Ông cũng nhấn mạnh rằng TP Hà Nội không có ngoại lệ, không có vùng cấm trong hoạt động chống buôn lậu. Việc tăng cường kiểm tra và xử phạt nghiêm khắc sẽ giúp tạo ra một môi trường kinh doanh lành mạnh và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

TP Hồ Chí Minh vẫn là một trong những địa điểm nóng về buôn bán hàng giả, hàng nhái. Đặc biệt, Trung tâm thương mại Saigon Square (Quận 1) tiếp tục là điểm nóng về buôn bán hàng giả, hàng nhái mặc dù đã nhiều lần bị xử phạt.

Buôn bán hàng giả vẫn diễn ra công khai

Theo ông Nguyễn Quang Huy, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường TP Hồ Chí Minh, Saigon Square là một trong những khu vực còn tồn tại tình trạng kinh doanh hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Trong năm 2024 và 6 tháng đầu năm 2025, Chi cục Quản lý thị trường đã kiểm tra và xử lý 38 vụ vi phạm tại Saigon Square về hành vi buôn bán hàng hóa giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng.

Các nhãn hiệu thường bị làm giả bao gồm Chanel, Louis Vuitton, Hermes, Lacoste… Cơ quan chức năng đã tịch thu 1.291 đơn vị sản phẩm đồng hồ, giày dép, túi xách, quần áo… với tổng trị giá hàng hóa hơn 250 triệu đồng và xử phạt với số tiền 359 triệu đồng.

Lợi nhuận cao từ buôn bán hàng giả là nguyên nhân chính khiến các tiểu thương vẫn tiếp tục vi phạm bất chấp việc bị kiểm tra và xử phạt. Ông Nguyễn Quang Huy cho biết, hàng giả, hàng nhái thường có giá mua vào rất thấp, nên dù bán với giá thấp hơn giá hàng thật nhiều lần, lợi nhuận vẫn rất cao.

Không chỉ lợi nhuận, một số người tiêu dùng và khách du lịch vẫn sẵn sàng mua hàng giả vì giá rẻ hoặc muốn sở hữu sản phẩm có kiểu dáng giống hàng hiệu mà không đủ khả năng tài chính.

Cùng với đó, việc chứng minh và xử lý tận gốc các đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả gặp nhiều khó khăn do nguồn cung hàng giả thường rất tinh vi và được vận chuyển qua nhiều khâu trung gian.

Ông Nguyễn Quang Huy cũng cho rằng, mức phạt hiện tại chưa đủ mạnh để răn đe, nhiều tiểu thương vẫn coi tiền phạt như một phần “chi phí kinh doanh”. Nếu lợi nhuận thu được từ việc bán hàng giả vượt xa số tiền phạt, họ sẵn sàng vi phạm.

Trong thời gian tới, Chi cục Quản lý thị trường TP Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp trọng tâm nhằm kiểm soát thị trường, tăng cường giám sát và phối hợp liên ngành để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống hàng giả.