Ngày 26/6/2025, Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội tuyên án phúc thẩm vụ án liên quan đến ông Trịnh Văn Quyết, cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC, với mức án giảm đáng kể sau khi gia đình bị cáo nộp đủ 2.470 tỷ đồng để khắc phục toàn bộ hậu quả vụ án. Phán quyết này đã làm dấy lên nhiều tranh luận trong dư luận về tính công bằng và hiệu quả răn đe của pháp luật.

Theo bản án phúc thẩm:

• Ông Trịnh Văn Quyết:

  • Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Giảm từ 18 năm tù xuống 7 năm tù.

  • Tội thao túng thị trường chứng khoán: Phạt 4 tỷ đồng (án sơ thẩm 3 năm tù).

  • Tổng hình phạt: 7 năm tù và 4 tỷ đồng tiền phạt, giảm 14 năm so với án sơ thẩm.

• Các bị cáo liên quan:

  • Hai em gái của ông Quyết được giảm án, trong đó một người được hưởng mức án bằng thời gian tạm giam và được trả tự do tại tòa.

  • Các bị cáo trong nhóm tội thao túng thị trường chứng khoán được chuyển từ hình phạt tù sang phạt tiền.

Hội đồng xét xử (HĐXX) nhận định rằng ông Quyết đã tích cực khắc phục hậu quả, nộp thừa 20 tỷ đồng so với trách nhiệm được xác định trong án sơ thẩm. Ngoài ra, hơn 5.000 đơn xin giảm án từ các cá nhân, tổ chức, bao gồm hơn 100 bị hại, cùng tình trạng sức khỏe suy yếu nghiêm trọng của ông Quyết (mắc các bệnh như lao phổi, hen phế quản, suy thận, viêm gan) với nguy cơ tử vong cao, là các tình tiết giảm nhẹ quan trọng.

Quan điểm pháp lý từ HĐXX

HĐXX nhấn mạnh rằng, đối với các tội xâm phạm quyền sở hữu hoặc quyền sở hữu kinh tế, việc khắc phục hậu quả là yếu tố cốt lõi trong việc xác định hình phạt. Hành động nộp đủ và vượt mức tiền khắc phục của ông Quyết thể hiện sự ăn năn, hối cải, góp phần giảm thiệt hại cho các bị hại. Đây là cơ sở để áp dụng các tình tiết giảm nhẹ theo khoản 1, Điều 51, Bộ luật Hình sự 2015. Gia đình ông Quyết cũng nộp thêm 24,5 tỷ đồng để hỗ trợ các bị cáo khác chuyển hình phạt tù sang phạt tiền đối với tội thao túng thị trường chứng khoán.

Dư luận trái chiều

Phán quyết giảm án đã tạo ra hai luồng ý kiến trong dư luận:

1. Ủng hộ quyết định giảm án:
   Một số ý kiến bày tỏ sự đồng cảm với nỗ lực khắc phục hậu quả của ông Quyết và gia đình, đặc biệt là vai trò của vợ ông trong việc hỗ trợ nộp tiền. Hành động này được ví như hình ảnh người vợ đồng hành cùng chồng trong lúc khó khăn.

2. Lo ngại về tính răn đe:
   Nhiều người cho rằng việc nộp tiền khắc phục là nghĩa vụ bắt buộc, và việc giảm án quá sâu có thể làm suy yếu tính răn đe của pháp luật. Một số ý kiến lo ngại rằng phán quyết này có thể tạo tiền lệ cho suy nghĩ “phạm tội rồi nộp tiền để được giảm án”, làm giảm hiệu quả phòng ngừa tội phạm.

Phân tích từ giới chuyên môn

Luật sư Trương Anh Tú (TAT Law Firm):

Luật sư Tú đánh giá phán quyết giảm án là minh chứng cho tinh thần “không hình sự hóa quan hệ dân sự – kinh tế” theo Nghị quyết 68/2025/TW. Ông nhấn mạnh rằng pháp luật hiện đại không chỉ tập trung trừng phạt mà còn khuyến khích sự khoan dung có điều kiện. Việc ông Quyết hoàn trả toàn bộ tài sản chiếm đoạt, thậm chí nộp thừa hàng chục tỷ đồng, cùng tình trạng sức khỏe nguy kịch và sự ủng hộ từ hơn 5.000 đơn xin giảm án, là những cơ sở pháp lý vững chắc để giảm nhẹ hình phạt. Theo ông, vụ án này phản ánh xu hướng xử lý có chọn lọc, ưu tiên khôi phục trật tự và tái hòa nhập xã hội, nhưng không đồng nghĩa với việc dung túng sai phạm.

Ông Hoàng Văn Hướng (Ủy viên Hội đồng Khen thưởng Kỷ luật, Đoàn Luật sư TP Hà Nội):

Ông Hướng bác bỏ quan điểm cho rằng giảm án làm suy yếu tính răn đe. Ông khẳng định rằng chính sách nhân đạo, áp dụng với những bị cáo biết hối cải và khắc phục hậu quả, không làm giảm hiệu quả phòng ngừa tội phạm. Theo ông, việc chấp hành hình phạt, dù ở mức độ nào, vẫn là bài học cảnh tỉnh cho xã hội.

Thạc sĩ Bùi Phương Lan (Trưởng Văn phòng Luật sư Lan Bùi và Cộng sự):

Bà Lan nhấn mạnh rằng việc khắc phục hậu quả chỉ là một trong nhiều tình tiết giảm nhẹ được xem xét, không làm thay đổi bản chất tội phạm. Theo Điều 31, Bộ luật Hình sự 2015, mục tiêu của hình phạt là trừng trị, giáo dục và ngăn ngừa tái phạm. Các hình phạt như tù giam, án treo hay cải tạo không giam giữ, dù được giảm nhẹ, vẫn đảm bảo tính trừng trị và giáo dục. Bà Lan cho rằng lo ngại về hệ lụy từ việc “nộp tiền để giảm án” là không đầy đủ, bởi hình phạt được xác định dựa trên tính chất và mức độ hành vi phạm tội.

Kết luận

Vụ án Trịnh Văn Quyết không chỉ là một sự kiện pháp lý nổi bật mà còn đặt ra bài toán về sự cân bằng giữa trừng phạt và khoan hồng trong hệ thống tư pháp. Phán quyết giảm án dựa trên các tình tiết khắc phục hậu quả, sức khỏe và sự ủng hộ từ cộng đồng thể hiện tinh thần nhân văn và định hướng chính sách hình sự tiến bộ. Tuy nhiên, những ý kiến trái chiều từ dư luận cho thấy cần tiếp tục thảo luận để đảm bảo rằng các phán quyết vừa duy trì tính răn đe, vừa tạo cơ hội cho người phạm tội sửa sai và tái hòa nhập xã hội.

Hà Nội, ngày 24/6/2025 – Gần hai tháng sau phán quyết sơ thẩm của Tòa án Nhân dân Thành phố Hà Nội trong vụ án thao túng thị trường chứng khoán và lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại Tập đoàn FLC, ông Trịnh Văn Quyết cùng 24 bị cáo khác đã nộp đơn kháng cáo, đề nghị tòa phúc thẩm xem xét giảm nhẹ hình phạt và trách nhiệm dân sự.

Ông Trịnh Văn Quyết và Gia Đình Kháng Cáo

Ông Trịnh Văn Quyết (49 tuổi, nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn FLC, nguyên Chủ tịch Công ty Cổ phần Hàng không Tre Việt) đã nộp đơn kháng cáo, yêu cầu giảm mức án tù và nghĩa vụ bồi thường dân sự. Trong phiên sơ thẩm tháng 8/2025, ông Quyết bị tuyên phạt 21 năm tù giam, bao gồm 3 năm tù về tội “Thao túng thị trường chứng khoán” và 18 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, theo quy định tại Bộ luật Hình sự.

Cùng với ông Quyết, hai em gái là bà Trịnh Thị Minh Huế (cán bộ Ban Kế toán Tập đoàn FLC) và bà Trịnh Thị Thúy Nga (Phó Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán BOS) cũng kháng cáo. Bà Huế, bị tuyên 14 năm tù, và bà Nga, nhận án 8 năm tù, đều đề nghị giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, trách nhiệm dân sự, đồng thời xin miễn nghĩa vụ khắc phục hậu quả. Bản án sơ thẩm buộc ông Quyết và bà Huế liên đới bồi thường hơn 1.700 tỷ đồng cho các nhà đầu tư bị thiệt hại.

Ông Trịnh Văn Quyết tại phiên tòa sơ thẩm – Ảnh: GIANG LONG

Các Bị Cáo Khác Đề Nghị Xem Xét Lại Bản Án

Hàng loạt bị cáo khác trong vụ án cũng nộp đơn kháng cáo với các nội dung đa dạng:

• Ông Trần Thế Anh, nguyên Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn FLC và Công ty Faros, xin giảm nhẹ hình phạt và đề nghị được cải tạo tại địa phương.

• Ông Lê Văn Tuấn, kiểm toán viên Công ty CPA, kháng cáo toàn bộ bản án, phản đối các cáo buộc và mức án sơ thẩm.

• Bà Hoàng Thị Thu Hà, nhân viên kế toán Công ty FLC Land, đề nghị xem xét lại trách nhiệm hình sự và mức án.

• Ông Đỗ Như Tuấn, nguyên Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xây dựng FLC Faros, kháng cáo toàn bộ bản án và xin giảm nhẹ hình phạt.

• Chín bị cáo khác, bao gồm Trần Thị Lan, Nguyễn Thị Thu Thơm, Nguyễn Quỳnh Anh, Bùi Ngọc Tú, Chu Tiến Vượng, Nguyễn Văn Mạnh, Đàm Mai Hương, Lê Công Điền và Quách Thị Xuân Thu, đồng loạt xin giảm án và đề nghị hưởng án treo.

Nhà Đầu Tư Kháng Cáo Về Mức Bồi Thường

Ngoài các bị cáo, một số bị hại cũng nộp đơn kháng cáo, yêu cầu tòa phúc thẩm xác định lại số tiền bồi thường và rà soát các nội dung trong bản án sơ thẩm. Theo phán quyết sơ thẩm, nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu ROS được bồi thường 7.215 đồng/cổ phiếu, người liên quan nhận 5.466 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên, đối với các mã cổ phiếu AMD, HAI, GAB, FLC và ART, tòa tuyên không đủ cơ sở để bồi thường, dẫn đến tranh cãi từ phía bị hại.

Diễn Biến Phúc Thẩm Được Chú Ý

Vụ án thao túng chứng khoán và lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại Tập đoàn FLC là một trong những vụ việc kinh tế lớn nhất trong thời gian gần đây, thu hút sự quan tâm của dư luận và giới đầu tư. Các đơn kháng cáo từ ông Trịnh Văn Quyết, gia đình và đồng phạm, cùng với yêu cầu từ phía bị hại, dự kiến sẽ mở ra phiên phúc thẩm căng thẳng, với trọng tâm là việc đánh giá lại mức độ trách nhiệm hình sự và dân sự của các bị cáo.

Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội sẽ sớm ấn định thời gian xét xử phúc thẩm để giải quyết các kháng cáo trên, trong bối cảnh vụ án tiếp tục đặt ra nhiều câu hỏi về tính minh bạch và quản trị trong thị trường chứng khoán Việt Nam.

Theo: Báo Tuổi trẻ online