Thực tế “càng chăm da càng tệ” của nhiều người dùng mỹ phẩm không rõ nguồn gốc

Một đường dây sản xuất và buôn bán mỹ phẩm giả vừa bị Công an tỉnh Tây Ninh triệt phá. Các sản phẩm mỹ phẩm này được sản xuất bằng cách trộn hương liệu, bột hóa chất không rõ nguồn gốc, phèn chua, dung môi… tại nhà, sau đó rao bán khắp các tỉnh thành qua mạng xã hội và sàn thương mại điện tử. Đường dây này đã bán ra hơn 100.000 đơn hàng, thu lợi khoảng 10 tỷ đồng.

Các sản phẩm được bán ra thị trường với giá rẻ, nhưng được dán nhãn, đội giá lên đến hàng trăm nghìn đồng nhờ chiêu trò PR và quảng cáo lừa dối. Nhiều người dùng, phần đông là phụ nữ, bị cuốn theo các ‘feedback 5 sao’, hình ảnh trước – sau ảo diệu và lời khẳng định của các ‘hot face’.

Theo các chuyên gia da liễu, các sản phẩm như kem trộn chứa corticoid, thủy ngân, chì… sẽ nhanh chóng mang lại làn da trắng, căng bóng, nhưng khi sử dụng lâu dài, hệ miễn dịch da bị bào mòn, hàng rào bảo vệ da tổn thương nghiêm trọng. Biểu hiện ban đầu thường là da đỏ, châm chích, nóng rát, xuất hiện mao mạch li ti, da mỏng, dễ bắt nắng, sạm, nám, mụn viêm, mụn mủ kéo dài. Người dùng dần lệ thuộc vào sản phẩm và khi ngưng dùng thì da xấu đi nhanh chóng.

Bác sĩ chuyên khoa 1 Da liễu Phan Thị Trúc Phương cho biết, khi một sản phẩm không rõ nguồn gốc, thì gần như chắc chắn thành phần bên trong của nó cũng không minh bạch. Người dùng không thể biết được liệu những hoạt chất ghi trên nhãn có thật sự tồn tại hay không. Lời khuyên từ bác sĩ Phương dành cho người tiêu dùng là chỉ nên sử dụng những sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, được công bố với Cục Quản lý Dược – Bộ Y tế. Ưu tiên sản phẩm có mã vạch, thành phần minh bạch, công ty sản xuất cụ thể.

Với những người đã lỡ sử dụng sản phẩm kém chất lượng trong thời gian dài, bác sĩ Trúc Phương cho biết hoàn toàn có thể phục hồi được làn da, nhưng cần thời gian và sự kiên trì. Quá trình phục hồi da không thể diễn ra trong một sớm một chiều. Người dùng cần phải kiên nhẫn và cẩn thận trong việc lựa chọn sản phẩm chăm sóc da để tránh những hậu quả không mong muốn.

Để tránh mua phải mỹ phẩm giả, người tiêu dùng cần phải tỉnh táo và có kiến thức khi mua sắm trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử. Hãy lựa chọn các sản phẩm từ những thương hiệu uy tín và có nguồn gốc rõ ràng. Đừng vì giá rẻ mà mạo hiểm với làn da của mình.

Một nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng phần lớn các sản phẩm mỹ phẩm được bán bởi bên thứ ba trên các nền tảng trực tuyến như Amazon, eBay, TikTok và Vinted là hàng giả và có thể gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng. Các nhà nghiên cứu đã mô tả phát hiện này là ‘đáng báo động’ và cảnh báo người mua cần phải cẩn trọng, đặc biệt là những người bị hấp dẫn bởi mức giá giảm mạnh của các sản phẩm mang nhãn hiệu nổi tiếng.

Trong nghiên cứu, tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Which? đã mua 34 sản phẩm trang điểm và chăm sóc da từ các nhà bán hàng từng bán hàng nghìn mặt hàng tương tự. Các sản phẩm này được quảng cáo là đến từ 8 thương hiệu nổi tiếng, bao gồm Charlotte Tilbury, La Roche-Posay, Maybelline, MAC và The Ordinary. Tuy nhiên, 23 trong số 34 sản phẩm (chiếm 67%) rất có thể là hàng giả.

Các nhà điều tra từ Which? đã tiến hành kiểm tra bằng mắt thường bao bì và sản phẩm bên trong, so sánh với hàng thật được mua từ các nhà bán lẻ uy tín. Kết quả cho thấy 4/11 sản phẩm đặt mua từ Amazon được xác định là giả, 8/11 từ eBay, 5/6 từ TikTok Shop và toàn bộ 6 sản phẩm mua từ Vinted đều là hàng giả.

Nhiều sản phẩm hàng giả được làm nhái tinh vi, khó nhận biết nếu không so sánh trực tiếp với hàng thật. Các bác sĩ cảnh báo hậu quả khi sử dụng mỹ phẩm giả có thể ‘nghiêm trọng’, bao gồm kích ứng da, nhiễm trùng da hoặc thậm chí bỏng hóa chất.

Which? kêu gọi chính phủ cải cách hệ thống thực thi pháp luật và khuyên người tiêu dùng cần cẩn trọng khi mua sắm qua các sàn thương mại điện tử. Tổ chức này cho biết cách mua mỹ phẩm an toàn nhất là đặt trực tiếp từ website chính thức của thương hiệu hoặc từ các nhà phân phối, đại lý được ủy quyền.

Các nền tảng mua sắm trực tuyến đều khẳng định họ nghiêm cấm hành vi bán hàng giả và đã có các biện pháp nhằm ngăn chặn hàng nhái. Tuy nhiên, người tiêu dùng vẫn cần cảnh giác khi mua sắm trực tuyến.

Người tiêu dùng đang vô tình mua phải các sản phẩm mỹ phẩm giả trên các thị trường trực tuyến phổ biến, nơi phần lớn các sản phẩm chăm sóc sắc đẹp đều có khả năng bị làm giả. Theo một nghiên cứu mới của công ty quyền lợi người tiêu dùng Which?, hơn hai phần ba (67%) sản phẩm mua từ các thị trường trực tuyến như Amazon, eBay, TikTok Shop và Vinted có khả năng là hàng giả.

Các nhà nghiên cứu đã thực hiện kiểm tra trực quan đối với bao bì và nội dung của sản phẩm bằng cách mua các nhãn hiệu phổ biến như Charlotte Tilbury, La Roche-Posay, Maybelline, The Ordinary và Mac. Cuộc điều tra của họ đã tìm thấy 23 trong số 34 sản phẩm được lấy mẫu có khả năng là hàng giả.

Sáu sản phẩm mua từ thị trường thứ-hand Vinted có khả năng là hàng giả, trong khi năm sản phẩm bán trên TikTok Shop là hàng giả. eBay có tỷ lệ bán hàng giả thấp hơn một chút, với tám trong số 11 sản phẩm được thử nghiệm có khả năng là hàng giả, trong khi Amazon có bốn trong số 11 sản phẩm được thử nghiệm.

Báo cáo chỉ ra các rủi ro sức khỏe có thể xảy ra liên quan đến việc vô tình sử dụng mỹ phẩm giả, vì chúng có thể không trải qua cùng mức độ kiểm tra và có thể không phải chịu các yêu cầu pháp lý tương tự về an toàn và truy xuất nguồn gốc. Các sản phẩm làm đẹp giả có thể chứa các hóa chất độc hại có thể gây ung thư như asen, chì và thủy ngân, và trong một số trường hợp, chúng đã được tìm thấy có chứa phân hoặc nước tiểu động vật làm chất ổn định.

Các nhà nghiên cứu cho rằng các sản phẩm giả rất khó phát hiện và chỉ trở nên rõ ràng khi so sánh song song với sản phẩm thật. Một sản phẩm cụ thể được thử nghiệm là Charlotte Tilbury Airbrush Flawless Setting Spray, có giá bán chính thức là 32 bảng Anh nhưng một phiên bản giả được bán trên Amazon với giá 37,90 bảng Anh. Chỉ một “mùi hoa nồng” cho phép các nhà nghiên cứu phân biệt sản phẩm giả với sản phẩm thật, mà về mọi mặt khác đều giống hệt nhau.

Một sản phẩm khác, Mac Macximal silky matte lipstick màu Ruby Woo, có giá bán chính thức khoảng 25 bảng Anh, được tìm thấy trên Vinted với giá 15 bảng Anh. Cuộc điều tra của Which? nhận thấy mặc dù son môi đến trong bao bì tương tự, nhưng logo của thương hiệu bị lem nhem và dường như không giống thiết kế ban đầu.

Một số sản phẩm, tuy nhiên, có sự khác biệt rõ ràng hơn so với thương hiệu thật, với nhiều lỗi chính tả hoặc khác biệt về phong cách trên nhãn, cũng như sự thay đổi rõ ràng trong nội dung. Một ví dụ được trích dẫn là phiên bản Vinted giá 12 bảng Anh của La Roche-Posay Effaclar Serum, có giá bán chính thức là 40 bảng Anh. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy nội dung có mùi “nghi ngờ” như dầu gội.

Báo cáo cảnh báo người mua hàng nên cảnh giác khi mua các sản phẩm này trên các trang web của bên thứ ba và kêu gọi chính phủ “khẩn cấp” cải cách bảo vệ người tiêu dùng.

Cục Quản lý Dược, Bộ Y tế, vừa ra thông báo thu hồi và tiêu hủy trên toàn quốc sản phẩm kem dưỡng Vitamin E Mosturising Cream Enriched with Sunflowers Oil. Quyết định này được Phó Cục trưởng Quản lý Dược, ông Tạ Mạnh Hùng, ký ban hành vào ngày 18/7.

Sản phẩm có nhãn ghi “Product of Thailand”, với số lô 56, ngày sản xuất 01/01/2024 và hạn dùng đến 01/01/2028. Tuy nhiên, nhãn sản phẩm được in bằng tiếng nước ngoài và không có nhãn phụ bằng tiếng Việt, cũng như không có thông tin về cơ sở chịu trách nhiệm đưa sản phẩm ra thị trường.

Trước đó, cơ quan chức năng đã tiến hành lấy mẫu sản phẩm tại nhà thuốc An An và nhà thuốc Thảo Vy (cùng tại Hà Nội) để kiểm tra chất lượng. Kết quả kiểm nghiệm cho thấy mẫu thử không đạt chất lượng về chỉ tiêu giới hạn vi sinh vật và không phát hiện vitamin E (Tocopheryl acetat) ở giới hạn phát hiện 25,8µg/g.

Ngoài ra, dữ liệu tra cứu cũng cho thấy sản phẩm “Vitamin E Mosturising Cream Enriched with Sunflowers Oil” chưa được cấp số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm. Do đó, Cục Quản lý Dược đã quyết định thu hồi sản phẩm này.

Để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, Cục Quản lý Dược yêu cầu các Sở Y tế thông báo cho các cơ sở kinh doanh, sử dụng mỹ phẩm trên địa bàn ngừng ngay việc kinh doanh, sử dụng sản phẩm và trả về cơ sở cung ứng. Đồng thời, tiến hành thu hồi và tiêu hủy toàn bộ sản phẩm vi phạm.

Cục Quản lý Dược cũng yêu cầu phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, xác minh và truy tìm nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm không đạt chất lượng và không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Đặc biệt, Sở Y tế Hà Nội được yêu cầu khẩn trương phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan tiến hành kiểm tra nhà thuốc An An và nhà thuốc Thảo Vy trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về kinh doanh mỹ phẩm.

Đây không phải là lần đầu nhà thuốc An An bị phát hiện kinh doanh sản phẩm không đạt chất lượng. Vào tháng 5, nhà thuốc này từng bị cơ quan chức năng phát hiện mua bán thuốc Theophylline extended-release tablets giả, một loại thuốc điều trị giãn phế quản, hen suyễn và các bệnh phổi khác.