Trong thập kỷ qua, nghệ nhân làm đàn violin chuyên nghiệp đầu tiên của Malaysia, ông Tan Chin Seng, đã tạo nên những thành tựu quốc tế ấn tượng thông qua tài năng và niềm đam mê với nghề thủ công này. Hiện tại, ông đang dẫn dắt một thế hệ nghệ nhân mới tại xưởng của mình, gần Kuala Lumpur, với kỳ vọng góp phần phát triển và quảng bá nghề làm đàn ở Malaysia và khu vực Đông Nam Á.

Nghề làm đàn violin đòi hỏi sự khéo léo, kiên nhẫn và một tình yêu sâu sắc với âm nhạc. Ông Tan Chin Seng, người từng bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực khoa học máy tính, đã khám phá ra đam mê với nghề này sau một chuyến đi đến Trung Quốc vào năm 2010. Từ đó, ông đã dành nhiều thời gian để học hỏi và nghiên cứu về nghề làm đàn, với sự hướng dẫn của những nghệ nhân nổi tiếng từ Trung Quốc và Ý.

Xưởng của ông Tan Chin Seng hiện đang sản xuất khoảng 10 cây đàn mỗi năm, được hỗ trợ bởi 7 bàn làm việc và một đội ngũ nghệ nhân trẻ đầy tài năng. Mặc dù nghề làm đàn vẫn còn ít được biết đến ở Malaysia và Đông Nam Á, ông Tan hy vọng rằng sẽ có nhiều người trẻ quan tâm và theo đuổi nghề này trong tương lai. Ông tin rằng, với sự đam mê và nỗ lực, nghề làm đàn sẽ có thể phát triển mạnh mẽ hơn tại khu vực này.

Ông Tan đã đạt được nhiều giải thưởng quốc tế về tay nghề của mình và hiện đang hướng dẫn một thế hệ nghệ nhân mới, bao gồm cả nữ nghệ nhân làm đàn đầu tiên của Malaysia, Chan Song Jie. Ông hy vọng rằng, cộng đồng nghệ nhân làm đàn sẽ tiếp tục phát triển và góp phần quảng bá nền văn hóa âm nhạc của Malaysia ra quốc tế. Qua đó, ông mong muốn giới thiệu đến công chúng những giá trị độc đáo của nghề thủ công này và làm giàu thêm nền văn hóa âm nhạc đa dạng của đất nước.

Với niềm đam mê và sự tận tâm với nghề làm đàn, ông Tan Chin Seng đã và đang góp phần tạo nên một cộng đồng nhỏ nhưng đầy tâm huyết, những người yêu công việc này và muốn đưa nó đến với nhiều người hơn. Ông không chỉ tạo ra những cây đàn violin chất lượng cao mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ nghệ nhân tương lai, giúp họ theo đuổi đam mê và khẳng định vị trí của mình trong thế giới âm nhạc.

Mạt chược, một trò chơi truyền thống của Trung Quốc, không chỉ phổ biến ở Trung Quốc mà còn trong cộng đồng Hoa kiều trên khắp thế giới. Trò chơi này không chỉ mang lại giải trí mà còn chứa đựng ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Trẻ em thường học chơi mạt chược trong những dịp Tết Nguyên đán cùng gia đình, trong khi người lớn tuổi có thể chơi quanh năm. Các bộ mạt chược cổ điển thường được làm từ gỗ, ngà voi hoặc tre, được cắt, đánh bóng, khắc và tô màu thủ công.

Tại Hồng Kông, mạt chược không chỉ là một trò chơi mà còn là một phần của di sản văn hóa. Suốt hơn bốn thập kỷ, bà Ho Sau-Mei, 68 tuổi, đã gắn bó với cửa tiệm Kam Fat Mahjong do cha bà sáng lập từ năm 1962. Cửa tiệm nhỏ nằm dưới cầu thang trong hẻm rộng chưa đầy 2m này là nơi lưu giữ truyền thống làm mạt chược thủ công.

Bà Mei cho biết bắt đầu học nghề từ năm 13 tuổi. Vào những năm 1970-1980, các nghệ nhân từ Trung Quốc đại lục từng sang Hồng Kông trao đổi kỹ thuật, giúp nghề khắc mạt chược thủ công phát triển thịnh vượng. Vào thập niên 1960, Hồng Kông có hơn 20 nghệ nhân khắc mạt chược, thậm chí có cả hội nghề nghiệp chính thức.

Tuy nhiên, hiện phần lớn quân bài được sản xuất hàng loạt tại các nhà máy ở Trung Quốc đại lục. Từ năm 2014, nghề khắc tay mạt chược được chính quyền Hồng Kông xếp vào danh sách ‘di sản văn hóa phi vật thể’, nhưng tại thành phố này hiện chỉ còn vài người theo nghề, và bà Mei là nữ nghệ nhân duy nhất còn hành nghề.

Mỗi sáng trước 10h, bà Mei đã ngồi vào chỗ, xếp sẵn khay gỗ với những quân bài bằng nhựa và chuẩn bị các dụng cụ chuyên dụng để khắc. Mỗi bộ mạt chược gồm 144 quân, chia làm bốn loại như cây tre, chấm tròn, chữ Hán, gió (đông, tây, nam, bắc) và các quân đặc biệt như hoa, rồng, tứ quý.

Bên cạnh những quân cờ truyền thống, bà Mei cũng làm những quân cờ mạt chược sáng tạo với nhiều loại hình vẽ. Nghệ nhân dùng những dụng cụ khắc truyền thống với đầu mũi khác nhau để khắc từng ký tự, họa tiết lên quân bài, kẹp chặt giữa ngón cái và ngón giữa.

Mỗi bộ mạt chược làm tay mất khoảng 10 đến 14 ngày để hoàn thành, có giá khoảng 245 USD (khoảng 6,5 triệu đồng). Từ khi Hồng Kông chuyển từ trung tâm sản xuất sang trung tâm tài chính vào thập niên 1990, ngành làm mạt chược thủ công cũng dần biến mất.

Cửa tiệm không có hệ thống đặt hàng online. Khách muốn mua phải gọi điện hoặc tới trực tiếp. Bà Mei ghi đơn hàng bằng tay trên một cuốn sổ cũ kỹ. Hiện bà chỉ làm việc đến khoảng trưa vì không còn đủ sức làm cả ngày nữa.

Bà Mei nói chưa muốn nghỉ hưu vì buồn và không biết làm gì. Trong ngày, một khách hàng người Anh gọi đến hỏi về đơn hàng vợ anh đặt cách đây vài tuần. Bà Mei nhờ người phiên dịch, tìm số điện thoại trong sổ, và xác nhận bộ bài sẽ hoàn thiện trong tuần tới.

Theo bà Mei, khi còn trẻ bà thường chơi mạt chược với anh chị em trong nhà, nhưng hiện không còn nhiều thời gian, chỉ thỉnh thoảng mới nhận lời mời từ bạn cũ. Hằng năm, sinh viên và nhà báo vẫn đến tìm hiểu, nhờ đó nghề của bà được nhiều người biết đến dù đang dần mai một.

Từng nhận nhiều lời đề nghị học nghề từ nghệ sĩ và các tổ chức văn hóa, nhưng bà Mei đều từ chối vì chưa có hứng dạy và muốn làm theo cách và nhịp độ riêng của mình. ‘Tôi không biết còn làm được bao lâu nữa nhưng chừng nào còn cầm được dụng cụ, tôi vẫn sẽ tiếp tục’, bà nói.

Vietnam Heritage Áo dài Fest mùa 3 đã diễn ra gần đây, thu hút sự tham gia của nhiều ngôi sao giải trí và người đẹp. Chương trình này không chỉ tôn vinh trang phục truyền thống áo dài mà còn ghi nhận những đóng góp của các nhà thiết kế, nghệ nhân trong việc bảo tồn và phát triển nét đẹp văn hóa này.

Trong khuôn khổ sự kiện, nhiều ngôi sao đã xuất hiện trên sàn diễn với những bộ trang phục áo dài đẹp mắt và duyên dáng, thể hiện sự đa dạng và phong phú của trang phục truyền thống Việt Nam. Đặc biệt, giọng ca nổi tiếng Lâm Khánh Chi đã gây chú ý với bộ xiêm y màu hồng đính kết tỉ mỉ, được thiết kế bởi nhà thiết kế Đặng Trọng Minh Châu. Bộ trang phục này giúp giọng ca 48 tuổi thể hiện sự nữ tính và duyên dáng, một lần nữa khẳng định khả năng của mình trong việc trình diễn thời trang.

Không chỉ Lâm Khánh Chi, NSND Mỹ Uyên cũng đã tôn lên vẻ đẹp với thiết kế tà dài chạm đất. Cựu người mẫu Dương Yến Ngọc, ca sĩ Nguyễn Phi Hùng, ca sĩ Kyo York cũng góp mặt tại sự kiện và trình diễn những bộ trang phục đẹp mắt, mỗi người đều mang đến một phong cách và sự tự tin riêng trên sàn diễn.

Sự kiện năm nay mang chủ đề ‘Kiệt tác sóng đôi – Di sản đi giữa lòng di sản’, với mong muốn kết hợp áo dài với gốm sứ, nghệ thuật sắp đặt để tạo nên một sàn diễn đặc biệt và ấn tượng. Ban tổ chức hy vọng sẽ góp phần quảng bá nét đẹp đặc trưng trong văn hóa Việt Nam đến bạn bè thế giới, giới thiệu những giá trị truyền thống và tinh hoa của đất nước.

Sự kiện quy tụ nhiều nhà thiết kế nổi tiếng như Đặng Trọng Minh Châu, Lý Giám Tiền, Nguyễn Việt Hùng, Trần Thiện Khánh, Đoan Trang, Lê Hữu Nhân… Tất cả đều đã góp công sáng tạo ra những bộ trang phục tuyệt đẹp, mang đến cho khán giả một chương trình thời trang hoành tráng và đáng nhớ. Đây là một hoạt động ý nghĩa, không chỉ tôn vinh trang phục truyền thống mà còn hỗ trợ các nhà thiết kế trong việc phát triển phong cách và tìm kiếm nguồn cảm hứng sáng tạo.

Vietnamnet

Trong một không gian rộng lớn tại Thủ Đức, TP.HCM, Bùi Thịnh Đa đã thổi hồn vào những mảnh đất sét vô tri, biến chúng thành những tác phẩm nghệ thuật độc đáo – búp bê khớp cầu (ball jointed doll – BJD). Không chỉ đơn thuần là sản phẩm thủ công, mỗi búp bê đều là hiện thân của một thế giới nội tâm đầy ám ảnh, tinh tế và tuyệt đẹp.

Ở tuổi 21, Bùi Thịnh Đa đã có 9 năm kinh nghiệm trong nghề làm búp bê khớp cầu, một loại hình nghệ thuật đòi hỏi kỹ năng tạo hình, hội họa, thiết kế và cảm xúc. Quá trình tạo ra một búp bê không hề đơn giản. Đa phải bắt đầu từ việc lên ý tưởng, tạo hình, hoàn thiện sản phẩm, và quan trọng nhất là truyền tải cảm xúc vào từng tác phẩm. Mỗi búp bê đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn, từ việc nhào đất, tạo khung xương, đắp đất, tạo khớp, nung, chà mịn, trang điểm… hoàn toàn thủ công.

Bùi Thịnh Đa chia sẻ về việc tiếp cận thị trường và khách hàng. Anh bán sản phẩm của mình qua nhiều nền tảng như Instagram, TikTok, Gmail, Facebook và cả lập shop trên Etsy, trang bán đồ thủ công quốc tế. Mặc dù không có một đội ngũ hỗ trợ lớn, anh vẫn tự mình vận hành từ A đến Z, từ khâu truyền thông đến sản xuất.

Khách hàng của Bùi Thịnh Đa rất đặc thù, bao gồm những người sưu tầm BJD, người chơi búp bê nghệ thuật cao cấp, có khi là nghệ sĩ, nhà sưu tập hoặc đơn giản là những người cảm thụ được cảm xúc thật trong từng nhân vật. Anh cũng chia sẻ về khách hàng khiếm thị người Mỹ, người đã đặt mua một búp bê truyền thống và rất xúc động khi nhận được thư bằng chữ nổi gửi kèm.

Về giá cả, Bùi Thịnh Đa giải thích rằng mỗi búp bê đều là một tác phẩm nghệ thuật đòi hỏi nhiều công sức, tâm tư và tình cảm. Mức giá anh đưa ra là tương xứng với giá trị của búp bê, với dòng búp bê tả thực, giá trung bình ở mức hơn 15-150 triệu đồng tùy theo kích thước, chi tiết, yêu cầu cá nhân hóa và thời gian thực hiện.

Mặc dù công việc có thể gây áp lực, nhưng Bùi Thịnh Đa vẫn giữ kỷ luật khi sáng tạo và nghiêm túc trong công việc. Anh chia sẻ rằng điều khó nhất trong công việc này là giữ kỷ luật khi sáng tạo và phải nghiêm túc.

Bùi Thịnh Đa hy vọng rằng nghề làm búp bê khớp cầu tại Việt Nam sẽ phát triển trong thời gian tới. Anh đang không ngừng học hỏi và sáng tạo, và dự định tiếp tục quảng bá hình ảnh Việt Nam qua búp bê khớp cầu.