Cuộc phong tỏa của Israel tại Dải Gaza đã vượt qua phạm vi của một biện pháp quân sự thông thường, và đang trở thành một chiến lược có chủ đích với những hậu quả vô cùng nghiêm trọng đối với dân thường. Theo số liệu từ Liên Hợp Quốc, tính đến ngày thứ Năm, ít nhất 89 trẻ em và 65 người lớn đã thiệt mạng vì đói tại Dải Gaza. Điều đáng chú ý là những cái chết này không phải do thiên tai hay bất kỳ nguyên nhân tự nhiên nào, mà là hệ quả trực tiếp từ cuộc chiến mà Israel đang tiến hành tại khu vực này.

Trong tháng 7 vừa qua, đã có 63 trường hợp tử vong vì đói được ghi nhận, trong đó có 24 trẻ em dưới 5 tuổi. Những con số này chỉ là một phần của chiến lược dài hạn mà Israel đã và đang thực hiện nhằm phá hủy Dải Gaza, bắt đầu từ tháng 10 năm 2023. Đến tháng 3/2025, chính quyền Tel Aviv được cho là đã gần như hoàn toàn ngừng cho phép nhập khẩu lương thực vào khu vực – một động thái mà nhiều tổ chức nhân đạo quốc tế và chuyên gia coi là một “biện pháp giết người trực tiếp”.

Một diễn biến khác càng làm dấy lên lo ngại về cách tiếp cận của Israel trong vấn đề viện trợ nhân đạo tại Gaza. Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF) được thành lập với danh nghĩa viện trợ, nhưng trên thực tế lại hoạt động song song với quân đội Israel. Quỹ này đã sử dụng việc phát thực phẩm như một cái bẫy, dụ dỗ người dân Gaza đang đói khát tới các điểm phát lương thực và sau đó tiến hành các cuộc tấn công. Từ ngày 27 tháng 5 đến nay, ít nhất 1.373 người Palestine đã thiệt mạng khi cố gắng tiếp cận nguồn lương thực.

Các tổ chức nhân đạo quốc tế, bao gồm UNRWA và các cơ quan Liên Hợp Quốc khác, là những tổ chức duy nhất có năng lực phân phối thực phẩm hiệu quả, nhưng lại bị cấm hoạt động tại khu vực. Đồng thời, truyền thông quốc tế, đặc biệt là tại Đức, đang bị chỉ trích vì chậm trễ trong việc đưa tin về tình hình tại Gaza. Sự chậm trễ và thiếu thông tin đã làm tăng thêm sự tuyệt vọng và cô lập đối với người dân Gaza.

Về phía chính phủ Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu được cho là đã triển khai một chiến thuật mới: tạm ngừng không kích ở một số khu vực nhất định trong vài giờ để cho phép lương thực, dù rất hạn chế, được đưa vào Dải Gaza. Ngoài ra, việc thả hàng cứu trợ bằng máy bay – một phương pháp từng bị chỉ trích vì thiếu hiệu quả và gây nguy hiểm – cũng đã được khôi phục.

Tình hình tại Gaza đang cực kỳ đáng báo động. Người dân Gaza đang rơi vào tình trạng tuyệt vọng: họ chết dần vì đói, nhà cửa bị san phẳng, toàn bộ hệ thống cấp, thoát nước bị phá hủy, kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng. Nhóm dễ tổn thương nhất, bao gồm trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, phụ nữ (đặc biệt là phụ nữ mang thai) và người cao tuổi, đang đối mặt với nguy cơ cao nhất.

Trong bối cảnh này, một tín hiệu tích cực hiếm hoi là Ai Cập dường như đã bắt đầu cung cấp nước trở lại cho Gaza. Nhà máy khử muối tại Deir Al-Balah đã có điện trở lại và có thể hoạt động trở lại trong thời gian tới. Tuy nhiên, tình hình vẫn rất đáng báo động và cần phải có hành động khẩn cấp, cũng như sự can thiệp của cộng đồng quốc tế để ngăn chặn tình trạng này tiếp diễn.

Tình hình nhân đạo tại Dải Gaza hiện đang rơi vào tình trạng khủng hoảng trầm trọng. Nạn đói và suy dinh dưỡng đang hoành hành, gây ra cái chết của nhiều người, trong đó có trẻ em. Mới đây, trường hợp của bé Razan Abu Zaher, 4 tuổi, là một trong số ít nhất 4 trẻ em tại Gaza tử vong do đói trong vòng ba ngày qua. Thi thể của bé được người thân mang trong một tấm vải trắng qua miền trung Dải Gaza vào ngày 20/7.

Theo cơ quan y tế Dải Gaza, ngày 20/7 đã ghi nhận 18 người thiệt mạng do đói, nâng tổng số người tử vong vì suy dinh dưỡng kể từ khi xung đột bắt đầu vào tháng 10/2023 lên ít nhất 76 trẻ em và 10 người lớn. Chiến sự Israel – Hamas tại Dải Gaza đã khiến phần lớn thường dân phải rời bỏ nhà cửa, đối mặt với khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng do thiếu thực phẩm và thuốc men.

Người dân Gaza hiện phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực trầm trọng, với hơn một triệu người có nguy cơ chết đói. Anas Baba, nhà sản xuất chương trình của đài phát thanh NPR thường trú ở Gaza, cho biết đã sụt 1/3 trọng lượng cơ thể sau gần 21 tháng sống giữa giao tranh và đói kém. Những người xung quanh anh giờ đây rất yếu ớt và xanh xao, phải bám vào tường, hàng rào khi đi bộ trên đường.

Tổ chức Y tế Thế giới cho hay phần lớn số vụ chết đói ở Gaza diễn ra kể từ khi Israel bắt đầu áp đặt phong tỏa thực phẩm viện trợ vào dải đất từ đầu tháng 3. Các tổ chức cứu trợ cũng gặp khó khăn trong việc đưa hàng viện trợ vào Gaza do các hạn chế của Israel.

Nỗ lực đàm phán giữa Hamas và Israel đang diễn ra tại Doha, với Qatar làm trung gian. Tuy nhiên, các bên có thể mất thời gian để đạt thỏa thuận ngừng bắn, do còn nhiều trở ngại lớn. Israel muốn duy trì hoạt động quân sự ở Gaza sau lệnh ngừng bắn, trong khi Hamas yêu cầu IDF rút toàn bộ lực lượng và khẳng định việc Tel Aviv chưa cho phép viện trợ được lưu thông tự do tại vùng lãnh thổ là trở ngại chính trên bàn đàm phán.

Ngày 20/7, Cơ quan cứu trợ người tị nạn Palestine của Liên Hợp Quốc (UNRWA) đã phát cảnh báo nghiêm trọng về tình hình nhân đạo tại Gaza, nơi khoảng 1 triệu trẻ em đang phải đối mặt với nguy cơ chết đói. UNRWA đã lên án mạnh mẽ việc Israel phong tỏa viện trợ nhân đạo, gây ra tình trạng thiếu đói nghiêm trọng và kêu gọi chấm dứt ngay lập tức lệnh phong tỏa này.

Theo thông tin từ UNRWA, cơ quan này đã tiến hành sàng lọc sức khỏe cho hơn 242.000 trẻ em tại các phòng khám và cơ sở y tế trên khắp dải Gaza. Kết quả cho thấy 10% trẻ em bị suy dinh dưỡng, trong đó hơn một nửa là trẻ em dưới 5 tuổi. Tình trạng suy dinh dưỡng đang gia tăng đáng kể, cùng với việc các bệnh viện tại Gaza tiếp nhận nhiều trường hợp người dân bị ngất xỉu do đói.

Một báo cáo gần đây của Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF) cho biết, trung bình 112 trẻ em được nhập viện mỗi ngày tại Gaza để điều trị tình trạng suy dinh dưỡng cấp tính và suy kiệt nghiêm trọng. Thống kê từ tháng 6/2025 cho thấy, ít nhất 620 người, trong đó có 70 trẻ em, đã tử vong do đói. UNICEF đang nỗ lực hỗ trợ nhân đạo tại Gaza, tuy nhiên tình hình vẫn còn rất nghiêm trọng.

Bộ Y tế Palestine cũng đã xác nhận 2 trường hợp tử vong trong vòng 24 giờ qua tại Gaza do suy dinh dưỡng nghiêm trọng, bao gồm 1 bé gái 4 tuổi và 1 trẻ sơ sinh 3 tháng tuổi. Bộ Y tế Palestine cảnh báo về tình trạng suy dinh dưỡng lan rộng trên diện rộng, trong bối cảnh hệ thống chăm sóc sức khỏe gần như đã sụp đổ hoàn toàn. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đã bày tỏ lo ngại sâu sắc về tình hình sức khỏe tại Gaza và kêu gọi cộng đồng quốc tế tăng cường hỗ trợ nhân đạo.

UNRWA và các tổ chức nhân đạo khác đang nỗ lực cung cấp viện trợ thiết yếu như thực phẩm và vật tư y tế cho người dân Gaza. Tuy nhiên, việc tiếp cận viện trợ đang bị cản trở nghiêm trọng do lệnh phong tỏa của Israel. UNRWA kêu gọi chấm dứt ngay lập tức lệnh phong tỏa này để người dân Gaza có thể tiếp cận các dịch vụ cơ bản và viện trợ nhân đạo một cách đầy đủ.

Cuộc khủng hoảng thực phẩm tại Dải Gaza đang diễn ra với mức độ nghiêm trọng chưa từng có. Người dân ở đây đang phải đối mặt với tình trạng thiếu ăn trầm trọng, thậm chí có người đã ngất xỉu vì đói. Philippe Lazzarini, người đứng đầu Cơ quan Cứu trợ và Hành động của Liên Hợp Quốc cho Người tị nạn Palestine (UNRWA), đã mô tả tình hình là “cuộc khủng hoảng thực phẩm nghiêm trọng ảnh hưởng đến tất cả mọi người”.

Ông Lazzarini cho biết nhân viên y tế tuyến đầu của UNRWA chỉ sống nhờ vào một bữa ăn ít ỏi mỗi ngày. Các nhân viên y tế tại Gaza đang ngày càng kiệt sức và thường ngất xỉu ngay tại chỗ làm vì đói. Bác sĩ Mohammed Abu Selmia, Giám đốc Bệnh viện al-Shifa ở Gaza City, cũng đã chia sẻ về tình hình nghiêm trọng này. Ông nói rằng đã nhiều lần y bác sĩ ngất xỉu vì đói ngay trong phòng mổ.

Cơ quan y tế địa phương cho biết 45 người đã chết đói ở Gaza trong 4 ngày qua. Số người chết đói này đang tiếp tục tăng lên sau khi Israel siết kiểm soát nguồn viện trợ nhân đạo từ bên ngoài. Thực phẩm đang trở nên khan hiếm và tình hình đang trở nên nghiêm trọng.

UNRWA cũng cho biết cứ 5 trẻ em ở khu vực Gaza City lại có một trẻ bị suy dinh dưỡng. Người dân ở Gaza giờ không còn sống mà cũng chưa chết hẳn. Họ đã trở thành những xác sống đi lại vật vờ.

Ông Lazzarini cảnh báo rằng nạn đói đang âm thầm lan rộng ở Gaza vì các cơ chế nhân đạo đã sụp đổ. Khả năng tiếp cận thực phẩm và chăm sóc y tế một cách an toàn cho dân thường đã gần như biến mất. Hàng trăm người đã thiệt mạng vì hỏa lực Israel hoặc bị cướp bóc khi tìm đường đến các điểm viện trợ thực phẩm.

Ông Lazzarini kêu gọi cho phép các cơ quan nhân đạo được đưa viện trợ đến Dải Gaza mà không bị cản trở hay gián đoạn. Ông cho biết UNRWA hiện có số lượng hàng viện trợ tương đương 6.000 xe tải chở thực phẩm và thiết bị y tế tại Jordan và Ai Cập, nhưng không thể tiếp cận khu vực do các biện pháp hạn chế của Israel.

Cuộc chiến tại Gaza đã kéo dài gần hai năm, nhưng mọi nỗ lực hòa bình đều thất bại. Niềm hy vọng vừa nhen nhóm về thỏa thuận ngừng bắn đang dần tan biến sau khi nỗ lực đàm phán mới nhất ở Doha sụp đổ.