Hiện tượng AI “ngầm” hay còn gọi là shadow AI đang ngày càng phổ biến trong các doanh nghiệp trên toàn cầu, đặc biệt là trong lĩnh vực ngân hàng và viễn thông. Theo một khảo sát gần đây của BCG, thực hiện trên hơn 10.600 nhân viên tại 11 quốc gia, cho thấy hơn một nửa (54%) trong số họ thừa nhận sẽ sử dụng các công cụ AI ngay cả khi không được phép hoặc không có sự hỗ trợ chính thức từ công ty.

Nhóm tuổi Gen Z và Millennials dẫn đầu xu hướng “vượt rào” này, với 62% chấp nhận sử dụng AI bên ngoài hệ sinh thái của doanh nghiệp, cao hơn 19 điểm phần trăm so với các nhóm tuổi khác. Điều này đặt ra những thách thức đáng kể cho các tổ chức, đặc biệt là về quản lý rủi ro và tuân thủ quy định. Các ngành như ngân hàng và viễn thông đặc biệt dễ bị tổn thương do phải quản lý dữ liệu nhạy cảm, hạ tầng on-premise lạc hậu và chính sách siết chặt quá mức.

Việc sử dụng AI không được phê duyệt đã tăng trưởng 250% chỉ trong năm qua tại các ngành này. Về rủi ro pháp lý và tuân thủ, tại Việt Nam, Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân đã tạo ra khung pháp lý chặt chẽ. Đặc biệt, việc chuyển dữ liệu cá nhân ra nước ngoài thông qua các công cụ AI không được kiểm soát có thể kích hoạt các điều khoản xử phạt nghiêm khắc nhất của nghị định này.

Để giải quyết thách thức này, các tổ chức cần chuyển từ tư duy “cấm đoán” sang “quản lý thông minh” để kiểm soát rủi ro mà vẫn tận dụng được tiềm năng của công nghệ. Điều này đòi hỏi sự kết hợp khéo léo giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở.

Một số giải pháp toàn diện có thể được áp dụng bao gồm việc xây dựng khung chính sách “mở nhưng có lan can” với các nguyên tắc cụ thể, triển khai hạ tầng AI nội bộ tiện lợi như giải pháp Azure OpenAI với private endpoint hoặc self-hosted solution, và xây dựng văn hóa minh bạch cùng đào tạo liên tục.

Một giải pháp quan trọng khác là sử dụng các công nghệ hỗ trợ như Data Loss Prevention (DLP) cho AI và SIEM tích hợp AI để phát hiện và ngăn chặn việc sử dụng AI không được phê duyệt.

Chiến lược triển khai cần được thực hiện theo các giai đoạn, bao gồm đánh giá và lập kế hoạch, triển khai hạ tầng, đào tạo và triển khai. Tóm lại, việc quản lý shadow AI đòi hỏi sự kết hợp giữa chính sách thông minh, công nghệ phù hợp và văn hóa tổ chức mở. Doanh nghiệp nên bắt đầu từ việc xây dựng chính sách rõ ràng, đầu tư vào hạ tầng AI an toàn, và quan trọng nhất là nuôi dưỡng văn hóa minh bạch – nơi nhân viên cảm thấy được hỗ trợ thay vì bị trừng phạt khi sử dụng AI một cách có trách nhiệm.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh rằng công tác phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025 cần đảm bảo nguyên tắc ‘ba phải’ để tăng tính chủ động. Ba nguyên tắc này bao gồm: Phải từ sớm, từ xa, từ khi chưa xảy ra sự cố; Phải ứng phó bình tĩnh, sáng suốt, kịp thời, phù hợp và an toàn, hiệu quả; Phải chung tay khắc phục cơ bản, toàn dân, toàn diện, toàn phần.

Tại hội nghị của Ban Chỉ đạo phòng thủ dân sự quốc gia, Thủ tướng chỉ ra rằng cường độ và tần suất, tác hại của thiên tai ở nước ta ngày càng nặng nề, vượt qua mọi kỷ lục, gây thiệt hại về người và của rất lớn. Để ứng phó với tình hình thiên tai phức tạp, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng cần làm tốt công tác cảnh báo, dự báo, nắm tình hình; ứng phó bình tĩnh, sáng suốt, bám sát thực tiễn.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh rằng cần chuyển đổi tư duy ứng phó kịp thời, chủ động phòng ngừa, khắc phục hiệu quả, lấy con người làm trung tâm, chủ thể. Việc quản lý rủi ro thiên tai là trọng tâm trong thực hiện kế hoạch kinh tế xã hội. Cần nâng cao năng lực dự báo, ứng phó khắc phục hậu quả; đầu tư hạ tầng cần thiết để khi ứng phó, khắc phục, dự báo có đủ điều kiện, công cụ đánh giá.

Thủ tướng cho rằng, cần rút kinh nghiệm từ các tồn tại, hạn chế, đặc biệt là trong công tác dự báo, cảnh báo và truyền thông. Sự chủ quan, lơ là của người dân cần được khắc phục. Năng lực chống chịu của hạ tầng kinh tế kỹ thuật còn nhiều hạn chế cần được đầu tư nâng cao.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các lực lượng liên quan tăng cường quản lý quỹ phòng thủ dân sự hiệu quả; tổ chức vận hành các đơn vị phòng thủ dân sự hiệu quả, chuyên nghiệp. Phối hợp cơ quan thông tin tuyên truyền, dự báo, xây dựng Tổng đài 112 tiếp nhận hệ thống thông tin về thảm họa, sự cố, thiên tai.

Cảnh sát hạt Nassau, New York đang tiến hành cuộc điều tra về cái chết của một người đàn ông 61 tuổi sau khi ông ta bị kéo vào máy chụp cộng hưởng từ (MRI) vào đầu tuần này. Sự cố đáng tiếc này xảy ra tại cơ sở y tế Nassau Open MRI ở Westbury.

Theo báo cáo của cảnh sát, người đàn ông này đã vào phòng chụp MRI với một “chuỗi kim loại lớn” trên người vào thứ Tư. Tại thời điểm đó, quá trình quét đang được tiến hành. Không may, chuỗi kim loại đã gây ra một sự cố nghiêm trọng khi khiến ông ta bị kéo vào máy, dẫn đến một “sự cố y tế”. Người đàn ông này sau đó đãเสีย mạng do chấn thương vào ngày hôm sau.

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã đưa ra cảnh báo về việc sử dụng máy chụp MRI. Cụ thể, một cuộc quét MRI có thể tạo ra “một từ trường tĩnh mạnh”, gây ra các mối nguy hiểm về thể chất cho bệnh nhân và nhân viên y tế. Từ trường mạnh này có thể thu hút và kéo các vật dụng bằng kim loại như điện thoại di động, chìa khóa và bình oxy. Nếu những vật thể này trở thành các vật thể bay trong khu vực MRI, chúng có thể gây ra thương tích nghiêm trọng.

Do đó, việc sàng lọc kỹ lưỡng những người và đồ vật trước khi vào môi trường MRI là cực kỳ quan trọng. Quá trình này nhằm đảm bảo rằng không có vật thể kim loại nào có thể trở thành nguy cơ tiềm ẩn trong khu vực từ trường mạnh. Sự cố liên quan đến người đàn ông 61 tuổi đang được điều tra kỹ lưỡng để làm rõ nguyên nhân và đảm bảo an toàn cho các bệnh nhân và nhân viên y tế trong tương lai.

Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã đưa ra các hướng dẫn và cảnh báo về an toàn khi sử dụng máy chụp MRI để giảm thiểu các rủi ro có thể xảy ra.