Trong những năm gần đây, robot đã ngày càng khẳng định vị trí của mình trên sàn diễn thời trang, không chỉ còn là đạo cụ sân khấu mà đã trở thành ‘đồng nghiệp’ của người mẫu. Từ những bước đầu tiên của robot Ameca tại Milan Fashion Week đến sự xuất hiện của Unitree G1 tại Shanghai Fashion Week, robot đang mở ra một kỷ nguyên mới trong ngành thời trang.

Sự phát triển của robot trên sàn diễn bắt đầu từ những năm 1990, khi Thierry Mugler giới thiệu bộ suit Robot Couture bằng kim loại và nhựa dẻo trong suốt năm 1995. Bốn năm sau, Alexander McQueen đã đưa ra câu trả lời về việc liệu máy móc có thể trở thành chủ thể nghệ thuật trên sàn diễn khi dùng hai cánh tay robot công nghiệp phun sơn trực tiếp lên bộ váy trắng của Shalom Harlow.

Những năm 2000-2010, các nhà mốt như Hussein Chalayan và Chanel tiếp tục đẩy xa biên giới giữa thời trang và công nghệ khi trình diễn những bộ sưu tập với drone, robot hình stormtrooper, và trang phục biến hình với điều khiển từ xa. Tuy nhiên, phần lớn những lần xuất hiện của robot trên sàn diễn giai đoạn này vẫn mang nặng tính biểu tượng và hiệu ứng thị giác, hơn là một sự phối hợp thực sự giữa người và máy.

Đến nay, robot đã trở thành một phần quan trọng của sàn diễn thời trang. Các thương hiệu đã bắt đầu coi robot là đối tác sáng tạo, một người mẫu hay người dẫn chuyện. Điều này tạo ra những cuộc giao thoa sống động giữa máy móc và con người, xóa bỏ giai đoạn trình diễn một chiều của robot thuở trước.

Robot có thể sẽ trở thành đại sứ thương hiệu, những humanoid như Ameca có thể được lập trình để giao tiếp trực tiếp với khách hàng tại các cửa hàng flagship, đóng vai trò người mẫu AI hoặc đại sứ thương hiệu di động. Sàn diễn thực tế ảo lai (phygital) được cho là sẽ phát triển mạnh mẽ, các show diễn tương lai sẽ kết hợp người mẫu thật, robot và các nhân vật ảo (digital avatars), sử dụng công nghệ AR/VR để tạo ra trải nghiệm trình diễn đa chiều và cá nhân hóa.

Robot sẽ ngày càng tham gia sâu hơn vào quá trình thiết kế, trở thành cộng sự đắc lực của con người, từ phác thảo, dựng mẫu, đến thử nghiệm chất liệu theo các quy trình tự động hóa cao. Điều này mở ra tiềm năng cá nhân hóa thời trang theo thời gian thực ngay tại sàn diễn.

Trong chiến lược phát triển thời trang bền vững, việc sử dụng robot để mô phỏng người mẫu thật trong các buổi thử nghiệm có thể giúp giảm thiểu sản xuất mẫu vật lý, hạn chế lãng phí chất liệu. Các studio sáng tạo đang nghiên cứu phát triển ‘Digital Twin Robot’ – những robot mô phỏng thông số cơ thể người mẫu để thử trang phục theo thời gian thực, giảm thiểu tác động môi trường ngay từ khâu thiết kế.

Robot đang trở thành một phần không thể thiếu trong ngành thời trang, không chỉ là câu chuyện của vải vóc, thời trang hiện nay còn là sân khấu của công nghệ. Sự hợp tác giữa các nhà thiết kế thời trang, kỹ sư robot, nghệ sĩ biểu diễn và nhà lập trình AI sẽ tái định nghĩa trải nghiệm runway, đưa sàn diễn trở thành một không gian giao thoa giữa hiện thực và tương lai.

Trong thời gian dài, các hình thức nghệ thuật kỹ thuật số và nghệ thuật sắp đặt thường bị xem nhẹ so với hội họa hay điêu khắc truyền thống do tính khó bảo quản và giá trị sưu tầm không cao. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, thị trường đã có sự thay đổi đáng kể. Ngày càng có nhiều nhà sưu tầm và nhà đấu giá quan tâm đến các tác phẩm của trí tuệ nhân tạo (AI) như một loại hình nghệ thuật chính thống.

Vào tháng 3/2025, trí tuệ nhân tạo đã trở thành nhân vật chính trong một phiên đấu giá nghệ thuật tại nhà đấu giá danh tiếng Christie’s, New York. Lần đầu tiên, toàn bộ các tác phẩm trưng bày đều do trí tuệ nhân tạo tạo ra. Một tác phẩm thu hút nhiều sự chú ý là ‘Untied Robot Painting’ (2025), một bức tranh do robot vẽ, được hoàn thiện ngay tại hiện trường trong suốt 2 tuần diễn ra phiên đấu giá trực tuyến.

Tác phẩm này được tạo ra bởi nhà văn Mỹ Alexander Leven, người từng làm việc tại Media Lab, thuộc Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và cũng là một trong những nghệ sĩ tham gia chương trình lưu trú đầu tiên của OpenAI. Dưới sự chỉ dẫn của nghệ sĩ, một cánh tay robot được gắn lên tường, sử dụng cọ AI để vẽ tranh. Từ một khung vẽ chỉ 2,5 x 2,5cm, robot có thể tạo ra bức tranh có kích thước tối đa 305 x 366cm. Tác phẩm được bán với giá 8.190 USD. Đáng chú ý, tên gọi của tác phẩm cũng do AI đặt.

Tổng cộng có 34 tác phẩm tranh, sắp đặt và nghệ thuật kỹ thuật số sử dụng AI được trưng bày tại phiên đấu giá này. 28 tác phẩm đã được bán thành công, đạt tỉ lệ chốt đơn lên tới 82% và thu về tổng cộng 728.784 USD. Đặc biệt, tác phẩm video hội họa ‘Machine Hallucinations – ISS Dreams – A’ (2021) của nghệ sĩ đến từ Thổ Nhĩ Kỳ, Refik Anadol, đã thu hút sự chú ý khi đạt mức giá cao nhất, được bán cho chủ sở hữu mới với giá 277.200 USD, vượt xa mức ước tính ban đầu 150.000-200.000 USD.

Giới chuyên môn cho rằng làn sóng sưu tầm nghệ thuật mới đang được dẫn dắt bởi thế hệ MZ (Millennials và Gen Z), những người trẻ tuổi cởi mở hơn với các hình thức nghệ thuật phi truyền thống. Ada Chew – Giám đốc bộ phận đấu giá nghệ thuật thế kỷ 20 và 21 khu vực châu Á – Thái Bình Dương của Christie’s nhận định: ‘Phương tiện nghệ thuật đang trở nên đa dạng hơn bao giờ hết. Với các nhà sưu tầm trẻ, ranh giới giữa chất liệu truyền thống và hiện đại không còn quá quan trọng. AI đang mở ra một lãnh địa mới cần được chú ý’.

Tại Hàn Quốc, ngày càng nhiều phòng trưng bày thương mại tích cực giới thiệu các tác phẩm vượt ra ngoài phạm vi hội họa truyền thống. Tháng 6/2025, Face Gallery Seoul đã giới thiệu các tác phẩm kích cỡ vừa phải thuộc loạt Wedge Walk và Glass Walk của bậc thầy nghệ thuật sắp đặt Mỹ James Turrell. Trong khi đó, tại Art O&O – hội chợ nghệ thuật toàn cầu tổ chức tại quận Gangnam (Seoul) tháng 4/2025, phòng tranh Arario đã trưng bày các tác phẩm thu nhỏ từ loạt sắp đặt của nghệ sĩ Baek Jung-ki.

Trước đó, cũng vào tháng 3/2025, phòng tranh Sun Hwa-rang (Seoul) đã tổ chức triển lãm cá nhân đầu tiên tại châu Á cho nhóm nghệ thuật AI gồm 3 thành viên đến từ Pháp mang tên ‘Obius’. Obius chính là tác giả của bức chân dung AI nổi tiếng Edmond de Bellamy, từng được bán với giá 432.500 USD tại buổi đấu giá của Christie’s ở New York năm 2018. Mức giá này cao hơn 40 lần so với mức giá ước tính ban đầu. Triển lãm tại Seoul lần này giới thiệu 19 tác phẩm bao gồm tranh, video và sắp đặt nghệ thuật mang phong cách siêu thực.

Ukraine đang đẩy mạnh phát triển và triển khai các loại vũ khí công nghệ cao mới, nhằm tăng cường sức mạnh quân sự trong cuộc xung đột với Nga. Quốc gia này đã giới thiệu hai trong số những công nghệ tiên tiến mới nhất, bao gồm ‘tàu sân bay’ không người lái và chó robot, đánh dấu bước đột phá trong khả năng chiến đấu từ xa.

Theo thông tin mới nhất, ‘tàu sân bay’ không người lái của Ukraine được thiết kế như một phương tiện nổi không người lái (USV), có khả năng mang theo 4 máy bay không người lái FPV. Những máy bay không người lái này được bảo vệ cẩn thận trong khoang chính và có thể được sử dụng để thực hiện các cuộc tấn công chính xác. USV còn được trang bị 3 kíp nổ ở mũi tàu, sẵn sàng kích hoạt khi tiếp cận mục tiêu. Ngoài ra, phía sau USV còn có móc treo chứa mìn biển hoặc bom chìm, được sử dụng để đặt bẫy các tàu khác hoặc phá hủy những mục tiêu cố định như giàn khoan dầu.

Bên cạnh ‘tàu sân bay’ không người lái, Ukraine cũng giới thiệu chó robot, một vũ khí sáng tạo mới. Được điều khiển bằng trí tuệ nhân tạo, chó robot có thể chạy với tốc độ 16km/h và thực hiện các động tác linh hoạt trong chiến đấu. Các bộ phát Bluetooth, Wi-Fi, 4G và hệ thống radar laser giúp chó robot tạo lập bản đồ chi tiết và tự động nhận diện và né tránh các chướng ngại vật.

Cả USV và chó robot mới đều là minh chứng cho những tiến bộ về công nghệ quân sự của Ukraine. Những vũ khí này không chỉ nâng cao khả năng tác chiến mà còn mở ra kỷ nguyên mới trong chiến tranh hiện đại, nơi công nghệ tự động và trí tuệ nhân tạo đóng vai trò quyết định trong việc tăng cường sức mạnh quân sự và giảm thiểu tối đa tổn thất về nhân lực trong các cuộc xung đột.

Với việc đẩy mạnh phát triển và triển khai các loại vũ khí công nghệ cao mới, Ukraine đang thể hiện quyết tâm tăng cường sức mạnh quân sự và nâng cao khả năng tác chiến trong cuộc xung đột với Nga. Các công nghệ tiên tiến này cũng đặt ra những thách thức mới cho các quốc gia khác trong việc ứng phó và phát triển các công nghệ quân sự tương tự.

Xem thêm: Thông tin về công nghệ quân sự của Ukraine