Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát tiến triển của bệnh thận mạn. Lựa chọn thực phẩm phù hợp, đặc biệt là rau xanh, có thể giúp người bệnh suy thận kiểm soát được lượng kali và các chất dinh dưỡng khác. Tiến sĩ Sharon Palmer, chuyên gia dinh dưỡng người Mỹ và thành viên của Viện Dinh dưỡng và Chế độ ăn Hoa Kỳ (AND), nhấn mạnh rằng người suy thận cần đặc biệt hạn chế kali trong thực đơn.

Nhiều loại rau xanh giàu dinh dưỡng nhưng lại chứa hàm lượng kali rất cao, vì vậy cần được sơ chế đúng cách để tránh gây hại. Bà Palmer khuyến nghị người bệnh nên lựa chọn các loại rau có hàm lượng kali dưới 200mg mỗi khẩu phần, chẳng hạn như bắp cải, ớt chuông đỏ, cải thìa và bí xanh. Đồng thời, nên tránh các loại rau có kali cao như rau chân vịt tươi, khoai lang, khoai tây, hoặc chỉ sử dụng khi đã luộc sơ và bỏ nước đầu để giảm bớt lượng khoáng chất này.

Cách chế biến rau cũng ảnh hưởng đến lượng khoáng trong rau. Tiến sĩ Joel Topf, chuyên gia thận học tại Mỹ và là thành viên của Hiệp hội Thận học Hoa Kỳ (ASN), cho biết rằng kỹ thuật nấu ăn có thể quyết định rau có trở thành ‘thuốc’ hay ‘độc’ đối với người suy thận. Luộc rau trong nhiều nước và đổ bỏ nước luộc là cách hiệu quả để loại bớt kali.

Một số loại rau được chuyên gia khuyên dùng cho người suy thận bao gồm bắp cải, ớt chuông đỏ, dưa leo (dưa chuột), bí xanh và cải thìa. Những loại rau này không chỉ ít kali mà còn giàu vitamin, chất xơ và các chất dinh dưỡng khác, giúp hỗ trợ miễn dịch, tiêu hóa và thải độc nhẹ nhàng.

Theo National Kidney Foundation (NKF), người suy thận nên kiểm soát lượng rau xanh trong chế độ ăn uống. Với những loại rau được chọn lựa và chế biến đúng cách, người bệnh có thể yên tâm sử dụng mà không lo lắng về việc tăng lượng kali trong máu.

Chuột rút và co thắt cơ là những vấn đề sức khỏe phổ biến, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm căng thẳng, thiếu ngủ, thiếu hụt dinh dưỡng và các bệnh lý nghiêm trọng hơn liên quan đến hệ thần kinh. Đặc biệt, bệnh thận mạn tính (CKD) cũng có thể gây ra chuột rút do sự thay đổi cân bằng dịch và điện giải của cơ thể.

Khi thận suy giảm chức năng, nồng độ kali và phốt pho trong máu tăng cao, dẫn đến mất cân bằng điện giải – một yếu tố gây chuột rút và co giật cơ. Bệnh thận mạn tính không chỉ ảnh hưởng đến hệ thần kinh mà còn trực tiếp đến cơ. Chất thải chuyển hóa tích tụ trong cơ thể do thận không hoạt động đúng cách có thể gây ra các biểu hiện như co giật cơ, yếu cơ, đau cơ và chuột rút.

Ngoài ra, người bệnh còn có thể gặp các triệu chứng khác như ngứa ran, mất cảm giác ở tay chân, hội chứng chân không yên, thậm chí là lú lẫn, co giật và hôn mê. Tiến sĩ Joseph Vassalotti, Giám đốc y khoa tại Quỹ Thận quốc gia Mỹ, cho biết hầu hết bệnh nhân không biết mình mắc bệnh thận cho đến giai đoạn muộn.

Các triệu chứng điển hình của CKD bao gồm mệt mỏi, yếu sức, khó ngủ, da khô, ngứa, đi tiểu nhiều, nước tiểu có máu, sưng quanh mắt, bàn chân và mắt cá chân, cũng như các triệu chứng về cơ như chuột rút hoặc co giật. Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh thận, hoặc đang sống chung với tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì, bệnh tim nên đặc biệt lưu tâm đến các dấu hiệu trên.

Phát hiện sớm sẽ hỗ trợ điều trị hiệu quả hơn, giúp kiểm soát bệnh và ngăn biến chứng. Để làm chậm tiến trình của CKD, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp như giảm lượng natri và ăn thực phẩm tốt cho tim mạch, hạn chế protein, phốt pho và kali, ngưng hút thuốc, hạn chế rượu, duy trì cân nặng khỏe mạnh và tập thể dục đều đặn, tránh dùng thuốc giảm đau kháng viêm.

Đối với tình trạng chuột rút hoặc co giật cơ, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp như kéo giãn nhẹ nhàng, mát xa, tắm nước ấm, uống đủ nước, mang giày thoải mái. Mặc dù bệnh thận mạn tính là một tình trạng phức tạp và tiến triển âm thầm, người bệnh hoàn toàn có thể sống lâu và khỏe mạnh nếu nhận diện sớm các dấu hiệu, trong đó có những biểu hiện ở cơ bắp.

Việc thay đổi lối sống và chăm sóc y tế đúng cách là chìa khóa giúp kiểm soát bệnh hiệu quả và nâng cao chất lượng cuộc sống. Quỹ Thận quốc gia Mỹ và các chuyên gia y tế đang nỗ lực để nâng cao nhận thức về bệnh thận mạn tính và hỗ trợ người bệnh trong việc quản lý và điều trị bệnh.

Người trẻ cần chú trọng đến chế độ ăn uống và lối sống để ngăn ngừa suy thận. Một số thói quen ăn uống không lành mạnh như tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, và đồ uống có đường có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận.

Ngăn ngừa suy thận bằng cách hạn chế natri

Muối là một trong những nguyên nhân chính gây tăng huyết áp, một yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến tổn thương thận. Người trẻ nên giảm thiểu lượng muối trong nấu ăn và hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn.

Thay vào đó, hãy sử dụng các loại gia vị tự nhiên như thảo mộc, tỏi, gừng để tăng hương vị cho món ăn.

Kiểm soát lượng đường và thực phẩm ngọt

Tiêu thụ quá nhiều đường có thể dẫn đến tăng cân, béo phì và làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy thận.

Hãy hạn chế đồ uống có đường và lựa chọn nước lọc, trà thảo mộc tự nhiên.

Lựa chọn protein thông minh

Protein rất cần thiết cho cơ thể, nhưng tiêu thụ quá nhiều protein từ thịt đỏ có thể tạo gánh nặng cho thận.

Ưu tiên nguồn protein nạc và protein thực vật như cá, thịt gà, trứng, và các loại đậu.

Tăng cường rau xanh và trái cây tươi

Rau xanh và trái cây cung cấp vitamin, khoáng chất, và chất xơ giúp bảo vệ tế bào thận.

Hạn chế đồ uống có cồn và nước tăng lực

Rượu bia gây mất nước và có thể làm tăng huyết áp, gây hại cho thận.

Uống đủ nước để bảo vệ thận

Nước giúp thận loại bỏ chất thải và độc tố.

Người khỏe mạnh nên uống 2-3 lít nước mỗi ngày.

Trả lời:

Với độ tuổi của bạn, nếu có đủ sức khỏe thì mỗi ngày quan hệ tình dục một lần cũng không đáng ngại. Tuy nhiên, người sức khỏe yếu, có bệnh lý, quan hệ tình dục quá độ sẽ làm hao mòn sức lực, tinh thần. Theo Đông y, từ xa xưa, nam giới hay nữ giới quan hệ tình dục quá độ sẽ mất rất nhiều chất dinh dưỡng, gây mệt mỏi, căng thẳng, mà đôi khi còn gây ra sự nhàm chán.

Nhìn chung, tần suất quan hệ tình dục hai ngày một lần hoặc một tuần ba lần là tốt nhất, bởi khi đó cơ thể có sự nghỉ ngơi, tạo sự thăng hoa, đồng thời cũng tốt cho sức khỏe. Bạn đã gần 40 tuổi, nên chia sẻ với vợ để cả hai thấu hiểu nhau, làm sao ba lần một tuần là phù hợp với độ tuổi.

Đông y quan niệm “thận tàng tinh”, quan hệ quá nhiều thì tinh dịch sẽ ít, cạn dần, hệ sinh dục bị ảnh hưởng. Phóng tinh quá nhiều, những lần sau chất lượng tinh dịch sẽ ít đi. Vì vậy nhiều người mới cho rằng quan hệ tình dục nhiều hại thận.

Song, để nói chính xác có ảnh hưởng đến chức năng thận không, thì chưa chắc. Vấn đề này phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác, như bạn có những bệnh lý gì ảnh hưởng đến chức năng thận không, bên cạnh đó là thói quen sinh hoạt, ăn uống. Quan hệ tình dục quá nhiều gây suy nhược, mệt mỏi, ốm yếu, khi đó toàn bộ chức năng cơ thể bị ảnh hưởng chứ không chỉ riêng thận.

Bác sĩ Nguyễn Đình Liên
Trưởng khoa Phẫu thuật Thận tiết niệu và Nam học, Bệnh viện E