Ngành bao bì đang đứng trước những thách thức lớn trong việc chuyển đổi xanh do áp lực từ cả luật pháp trong nước và yêu cầu tiêu dùng bền vững cũng như tiêu chuẩn quốc tế. Để đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải, các doanh nghiệp buộc phải thay đổi mạnh mẽ. Trong bối cảnh đó, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất.

Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả đáng kể, thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024. Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác là những khó khăn chính. Ngoài ra, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe.

Trước những thách thức này, Pro Việt Nam đã đặt ra các mục tiêu và giải pháp cụ thể. Tổ chức này sẽ tập trung mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên sẽ thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom, dễ tái chế. Mục tiêu của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom, tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn.

Một số doanh nghiệp tái chế đã áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân là một ví dụ điển hình, đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường. Tuy nhiên, để kinh tế tuần hoàn phát triển, cần sự phối hợp của chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng truyền thông, giáo dục cộng đồng.

Các doanh nghiệp thành viên của Pro Việt Nam và các tổ chức tái chế khác đang tích cực thực hiện các giải pháp tái chế bao bì. Pro Việt Nam hy vọng rằng với sự chung tay của các bên liên quan, mục tiêu tái chế bao bì sẽ được实现, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Trong thời gian tới, Pro Việt Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoạt động tái chế, nâng cao ý thức của cộng đồng về tầm quan trọng của tái chế bao bì. Thông qua các chương trình giáo dục và truyền thông, tổ chức này hy vọng sẽ tạo ra một thói quen tiêu dùng và tái chế bền vững trong cộng đồng. Việc này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải mà còn góp phần xây dựng một tương lai xanh hơn cho thế hệ tương lai.

Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” của nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân đang là điểm đến thu hút đông đảo công chúng tại Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Vincom (VCCA, Hà Nội). Với hơn 50 tác phẩm điêu khắc và sắp đặt độc đáo được tạo ra từ phế liệu, triển lãm này không chỉ mang đến một góc nhìn mới về nghệ thuật tái sinh mà còn lan tỏa thông điệp bảo vệ môi trường một cách sâu sắc.

Nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân, người đã dành nhiều năm để sáng tạo từ rác thải, tiếp cận nghệ thuật với phong cách Phi Lập Thể (Anti-Cubism). Anh cho biết rằng mỗi mảnh rác đều mang một câu chuyện riêng và muốn đưa đến cho công chúng một góc nhìn khác về những thứ bỏ đi. Thông qua các tác phẩm của mình, anh hy vọng sẽ khơi gợi được sự quan tâm và nâng cao ý thức của mọi người về vấn đề bảo vệ môi trường.

Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” không chỉ là một cuộc trình diễn nghệ thuật đơn thuần mà còn chạm đến những trăn trở sâu sắc của người xem về lối sống và trách nhiệm với môi trường. Nhiều khán giả nhận ra những vật liệu này vừa gần gũi lại vừa xa lạ, và điều đó đã tạo ra một sự kết nối đặc biệt giữa người xem và tác phẩm nghệ thuật.

Thông điệp sống xanh được nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân nhấn mạnh trong triển lãm này. Anh kêu gọi mọi người hãy cùng nhau tái sử dụng lại rác thải và phế liệu, tái chế càng nhiều càng tốt để tăng vòng đời cho vật liệu, và quan trọng hơn là cùng nhau bảo vệ Trái Đất này. Thông điệp này không chỉ được thể hiện qua các tác phẩm nghệ thuật mà còn được lan tỏa qua các hoạt động kèm theo như tọa đàm, workshop trải nghiệm.

Qua việc biến phế liệu thành tác phẩm nghệ thuật, Nguyễn Quốc Dân đã kể nên câu chuyện về hy vọng và biến không gian nghệ thuật thành một diễn đàn sống động cho cuộc đối thoại về tương lai chung. Triển lãm này là một cơ hội để công chúng nhìn nhận lại mối quan hệ của mình với môi trường và suy nghĩ về những hành động có thể thực hiện để bảo vệ Trái Đất.

Các hoạt động kèm theo như tọa đàm và workshop trải nghiệm được tổ chức trong triển lãm nhằm mục đích lan tỏa sâu rộng hơn thông điệp bảo vệ môi trường và nuôi dưỡng ý thức về một tương lai bền vững. Qua đó, nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân và ban tổ chức hy vọng sẽ truyền cảm hứng cho mọi người, đặc biệt là thế hệ trẻ, cùng chung tay hành động để bảo vệ môi trường và xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.

Với sự sáng tạo và tâm huyết của mình, nghệ sĩ Nguyễn Quốc Dân đã và đang đóng góp vào việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường thông qua nghệ thuật. Triển lãm “Tái chất hoàn sinh – Materia Renata” là một điểm đến không chỉ cho những người yêu nghệ thuật mà còn cho tất cả những ai quan tâm đến tương lai của hành tinh chúng ta. VCCA – nơi tổ chức triển lãm – cũng đã thể hiện sự cam kết trong việc hỗ trợ và quảng bá các hoạt động nghệ thuật có giá trị và ý nghĩa.

Trong hơn một thập kỷ qua, Dexter Barsigan, một người đàn ông 47 tuổi sống tại Manila, Philippines, đã kiếm sống bằng nghề tái chế rác thải điện tử. Công việc này không chỉ giúp anh nuôi sống gia đình mà còn góp phần vào việc giảm thiểu rác thải điện tử ở một trong những quốc gia đang phát triển nhanh chóng ở châu Á. Tuy nhiên, nghề nghiệp này cũng đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của anh và hàng trăm người khác trong cộng đồng.

Anh Barsigan, được biết đến với nghề “mambabaklas” – người chuyên rã phế liệu điện tử để lấy các kim loại có giá trị như niken, nhôm, đồng, bắt đầu cảm nhận được những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mình từ ba năm trước. Các triệu chứng đầu tiên bao gồm đôi tay đau nhức và mắt mờ dần. Tình trạng của anh ngày càng nặng nề, đến mức có những ngày anh chỉ có thể ngồi nhìn vợ và con làm việc thay vì tham gia vào hoạt động tái chế như trước đây.

Nghề tái chế rác thải điện tử tại khu vực Onyx, nơi tập trung hàng trăm người cùng nghề, được xem là một nguồn thu nhập thiết yếu cho nhiều gia đình. “Việc này giúp chúng tôi có cơm ăn, cho con đi học,” anh Barsigan nói trong khi đang làm việc trên con phố Onyx, nơi trở thành một khu vực nhộn nhịp với hoạt động tái chế rác thải điện tử. Mặc dù công việc này mang lại thu nhập, nhưng nó cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe do phải tiếp xúc với các chất độc hại có trong rác thải điện tử.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tái chế rác thải điện tử một cách không an toàn có thể dẫn đến tiếp xúc với các chất độc hại như chì, thủy ngân, và cadmium. Những chất này có thể gây ra một loạt các vấn đề sức khỏe, từ rối loạn thần kinh và vấn đề hô hấp đến các bệnh lý nghiêm trọng khác. Tình trạng này đang đặt ra một thách thức lớn cho các cơ quan y tế và môi trường tại Philippines, trong việc tìm kiếm giải pháp để bảo vệ sức khỏe của những người làm việc trong ngành tái chế rác thải điện tử, đồng thời đảm bảo rằng hoạt động này được thực hiện một cách an toàn và bền vững.

Anh Barsigan và những người khác trong cộng đồng đang phải đối mặt với một tương lai không chắc chắn. Trong khi công việc tái chế rác thải điện tử mang lại thu nhập cho họ, thì việc tiếp tục làm việc trong điều kiện thiếu an toàn có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe của họ. Cần có sự can thiệp từ các cơ quan chức năng và tổ chức để hỗ trợ những người như anh Barsigan, đồng thời tìm ra giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực của nghề nghiệp này.

Để biết thêm thông tin về vấn đề này, vui lòng truy cập vào các nguồn tin cậy như Tổ chức Bảo vệ Môi trường và Tổ chức Y tế Thế giới để có thông tin cập nhật và chính xác nhất về tác động của việc tái chế rác thải điện tử đối với sức khỏe và môi trường.

Phát triển kinh tế tuần hoàn đang trở thành xu hướng tất yếu đối với Việt Nam, không chỉ giúp ứng phó với khủng hoảng tài nguyên và biến đổi khí hậu mà còn thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Mô hình kinh tế tuần hoàn được xem là giải pháp quan trọng để tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường và khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo.

Theo đánh giá của các chuyên gia, tiềm năng phát triển kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam rất lớn, đặc biệt trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, năng lượng và giao thông. Trong lĩnh vực xử lý rác thải và năng lượng tái tạo, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu triển khai các dự án nhằm giảm thiểu tác động môi trường và tăng cường hiệu quả sử dụng tài nguyên.

TS. Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ T-TECH Việt Nam, cho biết việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong các nhà máy xử lý rác thải là bước quan trọng trong chu trình tái chế và tái sử dụng chất thải. Công ty của ông đã triển khai khoảng 200 dự án lò đốt rác tại 34 địa phương, giúp biến rác thải thành nhiên liệu phát điện, giảm thiểu lượng khí thải và bảo vệ môi trường.

Bà Lê Hằng, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, nhấn mạnh sự cần thiết của việc đồng bộ hóa dữ liệu từ các bộ, ngành, doanh nghiệp và người dân. Việc xây dựng một nền tảng quốc gia để xác thực nguồn gốc sản phẩm, cùng với việc áp dụng công nghệ như blockchain, sẽ giúp đảm bảo tính minh bạch và chống gian lận hiệu quả hơn trong chuỗi cung ứng.

PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, khẳng định kinh tế tuần hoàn là xu hướng không thể đảo ngược. Tuy nhiên, để phát triển mô hình này, Việt Nam cần tháo gỡ một số điểm nghẽn, đặc biệt là về chính sách và cơ chế hỗ trợ. Cần có chiến lược rõ ràng hơn, cùng với các cơ chế ưu đãi thuế và tín dụng xanh hiệu quả, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư vào hạ tầng xử lý chất thải và chuyển giao công nghệ tuần hoàn.

Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các Nghị định sau đó đã tạo ra hành lang pháp lý cho mô hình phát triển kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế tuần hoàn một cách hiệu quả, vẫn cần những thay đổi đột phá trong tư duy và chính sách, nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và tổ chức tham gia vào mô hình này một cách rộng rãi và bền vững.

Việc chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp Việt Nam bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu mà còn mở ra cơ hội mới cho tăng trưởng kinh tế bền vững. Các doanh nghiệp, tổ chức và cả người dân cần tích cực tham gia vào quá trình này, nhằm cùng nhau xây dựng một tương lai bền vững cho đất nước.