Cuộc sống của hàng triệu tài xế công nghệ tại TP.HCM đang đối mặt với nhiều thách thức khi thu nhập giảm dần do cạnh tranh và chi phí khấu hao tăng cao. Việc làm và thu nhập của họ phụ thuộc vào các ứng dụng công nghệ và đang trở nên ngày càng khó khăn.

Một tài xế công nghệ chia sẻ, thu nhập bình quân mỗi ngày sau khi trừ đi các khoản chi phí như xăng xe và chiết khấu, chỉ dao động từ 250.000 đến 300.000 đồng. Mức thu nhập này vừa đủ để trang trải cuộc sống và nuôi con gái đi học. Anh sử dụng chiếc xe máy Yamaha Sirius đã gần 10 năm tuổi như một công cụ mưu sinh. Tuy nhiên, với tình trạng cũ kỹ và hư hỏng hiện tại, anh rất muốn đổi sang một chiếc xe xăng đời mới hoặc xe điện để đảm bảo an toàn và hiệu quả công việc. Nhưng với mức thu nhập hiện tại, việc đổi một chiếc xe máy mới là một thách thức lớn.

Gần đây, trên các hội nhóm tài xế và quán cà phê, các tài xế đang bàn tán về kế hoạch chuyển đổi xanh, trong đó 400.000 xe của shipper và tài xế công nghệ tại TP.HCM sẽ được chuyển sang xe điện. Điều này khiến nhiều tài xế, trong đó có anh, quan tâm và lo lắng về tương lai. Họ hiểu rằng chuyển đổi xe xăng sang xe điện là một xu hướng tất yếu nhằm giảm phát thải và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, để thực hiện thành công, TP.HCM cần chuẩn bị một lộ trình cụ thể, hạ tầng và chính sách hỗ trợ phù hợp.

Trước hết, việc triển khai nên được thực hiện từng bước, có thể thông qua một số khu vực thí điểm trước khi mở rộng ra toàn thành phố. Việc chuẩn bị hạ tầng và chính sách hỗ trợ trực tiếp cho tài xế là rất quan trọng. Một số giải pháp có thể được xem xét, chẳng hạn như cho vay mua xe điện trả góp với lãi suất thấp, đổi xe cũ lấy xe điện với phần tiền còn lại trả dần, và đưa ra mức giá xe điện tốt hơn. Ngoài ra, cần có kế hoạch xử lý xe cũ nát và hư hỏng.

Bên cạnh đó, vấn đề sạc pin, thời gian sạc và sạc an toàn cũng cần được quan tâm. Với đặc thù công việc của tài xế, hạ tầng trạm sạc phải được đầu tư và bố trí đầy đủ để tiện sử dụng. Một khi các chính sách hỗ trợ được đưa ra một cách hợp lý và hỗ trợ trực tiếp cho tài xế, họ sẽ an tâm tham gia vào quá trình chuyển đổi này.

Để biết thêm thông tin về kế hoạch chuyển đổi xanh và chính sách hỗ trợ cho tài xế công nghệ, vui lòng truy cập đây hoặc đây để cập nhật thông tin mới nhất.

Thành phố Hồ Chí Minh đặt mục tiêu chuyển đổi toàn bộ 400.000 tài xế công nghệ từ xe xăng sang xe điện trong ba năm tới. Đây là một mục tiêu đầy tham vọng, phù hợp với xu thế phát triển bền vững của các đô thị hiện đại. Tuy nhiên, nếu không có lộ trình hợp lý và chính sách hỗ trợ đồng bộ, việc chuyển đổi này có thể trở thành gánh nặng cho hàng trăm nghìn lao động vốn đã mong manh trước cơm áo gạo tiền.

Hiện tại, thành phố có khoảng 7,6 triệu xe máy và hơn 800.000 ô tô. Trong số đó, khoảng hơn 400.000 xe máy được sử dụng để chở khách và giao hàng qua các ứng dụng công nghệ. Mặc dù chỉ chiếm chưa đầy 5% tổng số phương tiện, nhưng lại đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giúp thành phố vận hành thông suốt trong bối cảnh giao thông ngày càng quá tải.

Mỗi ngày, tài xế công nghệ rong ruổi trên đường từ sáng sớm đến tối muộn. Họ không chỉ đưa đón hành khách, giao hàng cho các doanh nghiệp thương mại điện tử mà còn góp phần giảm nhu cầu sở hữu xe cá nhân của người dân. Tuy nhiên, đây lại là nhóm lao động dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Thu nhập trung bình của tài xế công nghệ hiện chỉ khoảng 8,7 triệu đồng mỗi tháng, thấp hơn mức trung bình 10,9 triệu đồng của thành phố.

Phần lớn trong số họ là lao động ngoại tỉnh, phải trang trải chi phí sinh hoạt đắt đỏ nên gần như không có tích lũy. Một chiếc xe máy điện tiêu chuẩn hiện có giá cao hơn thu nhập trung bình hàng tháng của họ – một rào cản tài chính không nhỏ. Nếu bắt buộc chuyển đổi sang xe điện trong khi chưa có hỗ trợ cụ thể, nhiều người sẽ phải vay mượn hoặc bỏ nghề.

Chính sách chuyển đổi, nếu thực hiện theo hướng bắt buộc, có thể tác động trực tiếp đến sinh kế của hàng trăm nghìn người. Với nhiều tài xế, chiếc xe không chỉ là phương tiện mưu sinh mà còn là tài sản lớn nhất mà họ sở hữu. Việc rời bỏ nghề không chỉ đẩy những lao động này vào cảnh khó khăn mà còn gây xáo trộn chuỗi dịch vụ vận tải – logistics vốn đang giúp thành phố vận hành trơn tru.

Người tiêu dùng cũng sẽ bị ảnh hưởng khi dịch vụ giao hàng và chở khách bị gián đoạn. Ở góc độ pháp lý, câu chuyện càng cần được cân nhắc thận trọng. Hiến pháp, Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư đều bảo vệ quyền tự do kinh doanh của các doanh nghiệp cung cấp nền tảng, trong khi xe máy xăng hiện vẫn là phương tiện hợp pháp theo Luật Giao thông đường bộ và Luật Bảo vệ môi trường.

Một quyết định hành chính cứng nhắc có thể xung đột với các quy định hiện hành, đồng thời tạo ra rào cản tiếp cận việc làm đối với nhóm lao động yếu thế. Thế giới đã có những kinh nghiệm thành công về chuyển đổi xe điện, điển hình là Thâm Quyến (Trung Quốc) và New Delhi (Ấn Độ). Thâm Quyến đã trợ cấp tối đa tương đương 7 triệu đồng cho mỗi xe điện hai bánh và thêm hơn 5 triệu đồng cho việc tiêu hủy xe xăng cũ.

Tài xế công nghệ được vay ưu đãi, giảm 30% giá điện sạc và chính quyền còn miễn phí đất để lắp đặt trạm đổi pin tại các siêu thị, bãi đỗ xe. New Delhi cũng áp dụng chính sách tương tự với mức trợ cấp từ 3 đến 9 triệu đồng mỗi xe, miễn phí đường bộ khoảng 600.000 đồng mỗi năm và hỗ trợ vay mua xe điện với lãi suất thấp.

Chương trình FAME II của Ấn Độ dành tới hơn 60% ngân sách cho trợ giá mua xe và hơn 30% cho phát triển hạ tầng sạc. Chuyển đổi sang phương tiện xanh là xu thế không thể đảo ngược, nhưng thành công hay thất bại phụ thuộc vào cách thực hiện. Một lộ trình mềm dẻo, nhân văn, đặt sinh kế người lao động vào trung tâm là điều kiện tiên quyết.

Các chuyên gia cho rằng, trước mắt, nên ưu tiên chuyển đổi với nhóm tài xế chạy toàn thời gian và xe đã sử dụng trên 10 – 12 năm, những đối tượng có tần suất di chuyển cao và gây phát thải lớn. Song song đó, cần đa dạng lựa chọn phương tiện, trong đó xe hybrid có thể là giải pháp trung gian, giúp giảm phát thải mà không tạo ra gánh nặng tài chính quá lớn.

Thành phố cũng cần tính đến các gói hỗ trợ tài chính như trợ giá trực tiếp, hỗ trợ tiêu hủy xe cũ và gói vay ưu đãi dành riêng cho tài xế công nghệ, đặc biệt là nhóm lao động ngoại tỉnh. Phát triển hạ tầng sạc đồng bộ tại các chợ, bến xe, siêu thị – những nơi tài xế thường xuyên lui tới – cũng là bước đi cấp thiết.

Giấc mơ về một thành phố xanh sẽ không thể thành hiện thực nếu những người trực tiếp tham gia vận hành đô thị bị ra rìa. Một chính sách có lý, có tình, có lộ trình rõ ràng sẽ vừa giúp bảo vệ môi trường, vừa đảm bảo sinh kế cho người lao động, đồng thời tạo cơ hội phát triển công nghiệp xanh trong nước.

Nếu TP. HCM làm tốt, biết đâu trong vài năm tới, thành phố này sẽ được nhắc đến như một biểu tượng giao thông xanh của cả nước, thậm chí là cả khu vực Đông Nam Á trong tư cách một thành phố không chỉ năng động, sôi động mà còn đáng sống.