Trả lời:

Các chất dinh dưỡng có vai trò cung cấp năng lượng duy trì sức khỏe, hoạt động thể lực. Chế độ dinh dưỡng hợp lý phù hợp theo tuổi, giới tính, mức độ hoạt động thể lực (cường độ, mức độ và thời gian hoạt động thể lực). Mỗi môn thể thao có chế độ dinh dưỡng khác nhau để duy trì sức mạnh, sự dẻo dai, tốc độ… Nhưng chắc chắn rằng không nên hoạt động thể thao khi quá đói, hoặc quá no, tức là không tập quá sớm hoặc quá muộn sau khi ăn.

Thời điểm thích hợp nhất để tập luyện là sau bữa ăn khoảng 2 giờ. Sau thời điểm này, cơ thể không đủ năng lượng cho hoạt động thể lực, đặc biệt các môn có cường độ cao như bóng đá, tennis, thể hình… làm cơ thể mệt mỏi, quá sức. Do vậy, nên ăn bữa phụ 1-2 giờ trước khi tập, bữa ăn phụ như 1-2 lát bánh mì, một quả chuối hoặc sinh tố trái cây, không ăn thực phẩm giàu đạm (thịt, trứng) hay nhiều chất xơ khó tiêu hóa, đầy bụng.

Khi hoạt động thể lực, cơ bắp tiêu thụ rất nhiều calo, đồng thời sản sinh ra một nhiệt lượng lớn làm thân nhiệt tăng cao. Nhất là khi thời tiết nóng, cơ thể điều hòa thân nhiệt bằng cách bay hơi mồ hôi qua da, làm mất nước, mất muối và các chất điện giải. Không bù đủ nước và các chất điện giải kịp thời có thể dẫn đến kiệt sức như chuột rút, đau và căng cơ.

Bổ sung nước thường xuyên để tránh mất nước và các chất điện giải do mất mồ hôi như sau: uống khoảng 200-300 ml nước trước khi tập, 100-150 ml/lần sau 20-25 phút trong khi tập, với thời gian khoảng 20-25 phút/lần. Nếu tập khoảng 60 phút, thì chỉ cần bổ sung nước. Tập kéo dài trên 60 phút hoặc hoạt động với cường độ cao cần bổ sung nước uống có đường, muối, các loại nước uống dành cho người chơi thể thao…

Chọn lựa cách vận động phải phù hợp với tình trạng sức khỏe, sở thích, điều kiện về kinh tế, thời gian của từng người để đảm bảo chế độ vận động được thực hiện đúng quy trình và lâu dài. Nguyên tắc hoạt động thể lực là từ ít đến nhiều, từ nhẹ đến nặng, tập với cường độ tăng dần vào đầu buổi và giảm dần vào cuối buổi, không hạn chế uống nước khi tập.

Mỗi lần tập phải tiêu hao ít nhất 300 kcal (chạy bộ liên tục 30-45 phút, đi bộ nhanh 60 phút…). Mỗi tuần nên tập tối thiểu 4-5 lần. Tập dưới 3 lần/tuần thường không mang lại hiệu quả tiêu bớt mỡ thừa, ngược lại càng kích thích tiêu hóa, ăn ngon miệng hơn.

Bác sĩ Nguyễn Văn Tiến

Viện Dinh dưỡng Quốc gia

Trả lời:

Ăn tối muộn không tốt cho sức khỏe, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ. Bé sẽ có xu hướng ăn nhiều hơn những gì cơ thể yêu cầu, đặc biệt nếu đã ăn tối. Bữa ăn muộn thường xảy ra gần với giờ đi ngủ của trẻ, khi sự trao đổi chất của trẻ thấp hơn và cơ thể đốt cháy ít calo hơn. Lượng calo thừa sau đó sẽ được lưu trữ dưới dạng chất béo. Hệ tiêu hóa của trẻ cũng có ít thời gian hơn để nghỉ ngơi và phục hồi, vì nó phải xử lý các bữa ăn muộn.

Chất lượng chế độ ăn uống kém là một phần của vấn đề, vì thực phẩm giàu carbohydrate tinh chế thường là lựa chọn ưu tiên cho bữa tối. Nếu giữ thói quen ăn sát giờ đi ngủ, trẻ sẽ tăng cân do ăn quá nhiều, dẫn đến thừa cân hoặc béo phì.

Ăn khuya cũng làm gián đoạn đồng hồ sinh học của cơ thể, vì phản ứng của glucose và insulin với thức ăn được ăn trong giai đoạn này bị rối loạn, dẫn đến kháng insulin theo thời gian.

Bữa ăn muộn trước khi đi ngủ (với các loại thức ăn như sữa, bột, cơm, hoa quả…), sẽ không kịp tiêu hóa hết trong hệ tiêu hóa cộng thêm việc lượng dịch vị tiết ra nhiều hơn bình thường trong giấc ngủ của trẻ gây ứ đọng, đầy hơi – trướng dạ dày. Khi ấy dẫn đến hiện tượng trào ngược thực quản, dịch vị rỉ vào họng, rồi tràn tới thanh quản. Dịch vị của dạ dày trào lên ngược lên thực quản thường xuyên, về lâu dài có thể gây viêm thực quản dẫn đến ho.

Hiện tượng trào ngược thực quản do ăn quá no hoặc thời gian ăn gần giờ đi ngủ gặp ở cả người lớn nhưng rõ nhất là trẻ em. Những trẻ gặp phải tình trạng này thường có biểu hiện bị ho về đêm, thậm chí cả ban ngày khi nằm nghỉ, chơi hay ngủ (còn được gọi là chứng ho ngang – ho khi ngủ, nghỉ, trong tư thế nằm ngang). Thậm chí có trẻ còn bị trào ngược lên tận mũi gây viêm mũi kéo dài, rất khó chịu và nguy cơ sặc hay nghẹt thở là rất cao, rất nguy hiểm.

Nếu không được can thiệp sớm, ăn tối muộn kéo dài đến tuổi trưởng thành và khó sửa hơn. Điều này có thể trở thành mạn tính và dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

Cần tuân theo giờ ăn chính thông thường với thời gian ăn nhẹ lành mạnh xen giữa. Ví dụ, cho trẻ ăn sáng lúc 7h, bữa phụ lúc 10h, bữa trưa lúc 13h, bữa phụ buổi chiều lúc 16h và bữa tối lúc 19h, không có bữa ăn khuya. Như vậy bạn sẽ ngăn chặn cảm giác thèm ăn và ăn quá nhiều trong suốt cả ngày, đặc biệt là vào buổi tối muộn.

Bác sĩ Trương Hồng Sơn

Viện trưởng Y học ứng dụng Việt Nam

Trả lời:

Nhiều người cho rằng có thể dùng trái cây để thay thế rau xanh, điều này hoàn toàn sai lầm. Rau xanh đóng vai trò quan trọng trong bữa ăn hằng ngày, là thành phần không thể thiếu trong việc xây dựng một bữa ăn lành mạnh. Rau xanh cung cấp vitamin và chất khoáng, chất xơ cần thiết cho cơ thể. Do vậy, trong bữa ăn cần có rau xanh.

Trái cây có lượng lớn đường đơn, nếu ăn nhiều có thể ảnh hưởng đến cân nặng, ngoài ra không tốt cho những người có các bệnh lý mạn tính phải kiểm soát chất bột đường. Nếu ăn nhiều hoa quả về lâu dài gây nên nguy cơ dư thừa năng lượng, đường đơn, không tốt cho sức khỏe.

Các khuyến nghị đều cho biết mỗi người cần ăn đầy đủ và đồng thời cả rau xanh cùng hoa quả. Mặt khác, lượng rau xanh phải lớn hơn hoa quả. Với rau xanh, người trưởng thành mỗi ngày là khoảng 400-500 g, tức mỗi bữa ăn một bát rau; 100-150 g quả chín. Chúng ta cần ăn cả rau xanh và quả chín chứ không ăn thay thế rau xanh bằng quả chín.

Nếu ăn trái cây thay rau xanh, cơ thể trẻ sẽ bị thiếu chất xơ, điều này làm ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa. Tình trạng thiếu rau xanh sẽ làm trẻ trở nên mệt mỏi, uể oải, da xỉn màu và các hệ lụy sức khỏe khác.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng

Trưởng khoa Khám tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia

Gần Tết, chị Loan tìm hiểu gói chăm sóc da tại cơ sở thẩm mỹ, giá vài chục triệu đồng và phải theo liệu trình dài. Cuối cùng, chị lên mạng mua kem làm trắng da cấp tốc để tiết kiệm thời gian và kinh tế.

Sau 5 ngày dùng, chị bị ngứa, sẩn đỏ tại vùng thoa kem. Người bán hàng giải thích là do da nhạy cảm, “từ từ da quen với thuốc thì sẽ hết”. Tuy nhiên, vết sẩn đỏ nặng hơn, nổi hồng ban, mụn nước rỉ dịch vàng, ngứa nhiều vùng mặt – cổ, sưng phù mặt, nhất là mắt, chị đến Khoa Da liễu – Thẩm mỹ da, Bệnh viện đại học Y dược TP HCM, khám hồi đầu tháng 1.

Bác sĩ Trần Ngọc Khánh Nam chẩn đoán bệnh nhân bị viêm da tiếp xúc dị ứng do dùng thuốc không rõ nguồn gốc. Bác sĩ yêu cầu dừng tất cả mỹ phẩm đang sử dụng, kết hợp điều trị với các thuốc kháng viêm, kháng sinh bôi và thuốc chống dị ứng. Sau hơn một tuần điều trị, các triệu chứng giảm 90%, bệnh nhân thoa thêm kem dưỡng ẩm, làm dịu da.

Bác sĩ Nam cho biết hơn một tháng nay, nhu cầu làm đẹp đón Tết tăng cao, trong đó liệu trình chăm sóc da ngắn ngày được quan tâm và lựa chọn. Nguyên nhân xuất phát từ nhu cầu và tâm lý “một năm có một ngày Tết”, mọi người muốn có diện mạo đẹp để du xuân, gặp gỡ người thân, bạn bè. Tuy nhiên, nhiều người muốn làm đẹp cấp tốc đã lên mạng tìm thuốc, kem tẩy trắng da để nhanh “lột xác”.

Theo bác sĩ Nam, các kem tẩy trắng da cấp tốc tại nhà thường không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng. Thành phần kem này chứa corticosteroids, hydroquinone, thủy ngân, có thể kèm thêm một số chất gây bong lột da. Corticosteroids có thể gây teo da, rạn da, viêm da tiếp xúc, mụn trứng cá, còn hydroquinone gây tăng sắc tố màu xanh đen. Ngoài ra, thủy ngân gây các triệu chứng ngộ độc toàn thân như mệt mỏi, chán ăn, sưng ngón chân, mắt cá chân, phù quanh mắt, tổn thương thận.

Bên cạnh đó, sử dụng hóa chất để lột tẩy thực chất là bóc đi lớp sừng ngoài cùng và cả những nhân tố bảo vệ da. Lúc này, bạn cảm thấy da trắng tức thì, song lâu dần, da sẽ mỏng và yếu, bong tróc, nổi mụn, phát ban.

Thông thường, làn da bị tổn thương do lột tẩy có thể điều trị để hồi phục từ từ, tùy thuộc vào mức độ tổn thương da ban đầu và sự tuân thủ điều trị của người bệnh.

Phương pháp điều trị bao gồm sử dụng các loại thuốc giúp làm dịu da, giảm kích ứng, phục hồi hàng rào bảo vệ da. Khi da ổn định, bác sĩ có thể can thiệp bằng các thủ thuật khác như điện di, tiêm vi điểm dưỡng, laser factional giúp trẻ hóa, tăng sinh collagen hồi phục da…

Để giảm thiểu tác hại với làn da dịp Tết, bạn nên thoa kem chống nắng thường xuyên và đúng cách, tẩy trang, rửa mặt sạch sẽ vào cuối ngày, tẩy da chết hai lần một tuần.

Khi du lịch, nên mặc áo quần dài tay, sử dụng nón rộng vành, ô che tối màu để hạn chế tiếp xúc nắng. Đối với những vùng khí hậu lạnh, việc thoa kem dưỡng ẩm cũng rất cần thiết để hạn chế khô da.

Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, đặc biệt uống nhiều nước. Hạn chế thức uống có ga và cồn, thức ăn ngọt, nhiều dầu mỡ. Tập thể dục đều đặn và không thức quá khuya.

Các chuyên gia khuyến cáo làm đẹp cần có thời gian, không đại tu nhan sắc cấp tốc và dùng dịch vụ kém chất lượng hoặc mua sản phẩm trôi nổi trên mạng. Nếu muốn tái tạo làn da, nên đến cơ sở y tế và thẩm mỹ uy tín để kiểm soát nồng độ acid phù hợp với từng loại da, từng loại bệnh lý, hạn chế tác dụng phụ.

Minh An

Trả lời:

Dịp Tết, nhiều gia đình gói bánh chưng và không ăn hết nên bảo quản trong tủ lạnh ngăn mát. Đây là cách bảo quản an toàn và giúp bánh giữ được lâu. Thực tế, khi cất vào tủ lạnh thì bánh sẽ bị đông cứng lại, người ta gọi là hiện tượng lại gạo. Tuy nhiên nếu để bánh bên ngoài, thời tiết nóng ẩm tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi làm bánh dễ bị ôi thiu hoặc ẩm mốc. Do vậy chỉ có cách bảo quản bằng tủ lạnh mới có thể sử dụng bánh lâu hơn. Khi sử dụng, bạn lấy ra rã đông, hấp hoặc rán, bánh vẫn thơm ngon.

Bánh chưng cất trong tủ lạnh 3-4 tuần vẫn có thể ăn nếu bạn bảo quản đúng cách. Nếu để ngăn mát, nhiệt độ cần duy trì là 4 độ, hoặc bạn có thể bảo quản trong ngăn đá. Khi lấy ra, bánh không có hiện tượng mốc, chua mà vẫn bình thường, chỉ đông cứng, vẫn có thể rã đông và ăn. Tuy nhiên, nếu bánh xuất hiện các dấu hiệu như chảy nước, có mùi ôi, nhớt ở vỏ bánh thì không nên chế biến nữa mà phải bỏ đi do vi khuẩn xâm nhập làm hỏng bánh, ăn dễ gây rối loạn tiêu hóa, ngộ độc.

Trên thực tế, bất kể thực phẩm nào, không chỉ riêng bánh chưng, để trong tủ lạnh quá lâu thì các thành phần của bánh bị biến đổi. Bánh không có dấu hiệu ôi thiu, chế biến lại cũng không thể thơm ngon được như ban đầu. Tốt nhất bạn cố gắng ăn hết sớm, không nên để quá lâu.

Nhiều gia đình rán bánh với dầu mỡ để thay đổi khẩu vị, nhưng thường xuyên ăn bánh chưng rán sẽ nạp một lượng lớn chất béo vào cơ thể, không tốt đối với sức khỏe. Cách tốt nhất là bạn cắt bánh thành các miếng nhỏ, sau đó luộc hoặc cho vào lò vi sóng, hay đặt trên vỉ nồi cơm điện để hấp. Như vậy, bánh mềm trở lại, vẫn thơm ngon, khi ăn thì cơ thể cũng không phải hấp thụ quá nhiều chất béo độc hại.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng
Trưởng khoa Khám tư vấn dinh dưỡng
Viện Dinh dưỡng Quốc gia

Trả lời:

Cơ thể sau bao lâu sẽ thải hết lượng cồn trong rượu bia phụ thuoojc vào nhiều yếu tố, như tuổi tác, cân nặng, các bệnh lý mắc phải hoặc các loại thuốc đang sử dụng, cách uống… Bên cạnh đó, trong máu mỗi người đều có các ngưỡng nồng độ cồn khác nhau nên thời gian chuyển hóa và trạng thái cảm xúc cũng khác nhau. Đối với những người gan yếu hoặc cơ thể chuyển hóa chậm thì việc đào thải cồn sẽ lâu hơn.

Trung bình, mỗi giờ cơ thể loại bỏ 15 miligam cồn trong máu. Đồ uống càng nhiều độ cồn thì thời gian để cơ thể chuyển hóa càng lâu hơn. Có những trường hợp, người uống rượu vào tối hôm trước đến tối hôm sau vẫn còn dương tính với nồng độ cồn trong máu và hơi thở.

Một công thức do các nhà khoa học trên thế giới nghiên cứu về tốc độ suy giảm nồng độ cồn trong máu, người uống có thể áp dụng, đó là: Ci = C – 0,015t. Trong đó, C là nồng độ cồn trong máu khi uống xong, Ci là nồng độ cồn trong máu tại thời điểm xác định, t là thời gian, 0,015 là hằng số. Nồng độ cồn được đo bằng hơi thở hoặc nồng độ trong máu. Để hết nồng độ cồn trong máu thì Ci phải bằng 0.

Tuy nhiên, công thức tính chỉ dùng tham khảo để một người có thể tự điều chỉnh lượng bia rượu khi uống, tránh ảnh hưởng tới sức khỏe, công việc, đặc biệt là khi điều khiển phương tiện giao thông.

Bạn có thể tự tính độ cồn trong máu và thời gian cần để đưa độ cồn trong máu về 0 tính từ lúc uống xong, bằng cách nhập các chỉ số tương ứng của mình, theo bảng dưới đây:

Bác sĩ Trần Văn Phúc
Bệnh viện Xanh Pôn

Trả lời:

Cấy hay đưa bất kỳ thứ gì vào da đều có thể gây nguy hiểm, bởi da mặt vốn nhạy cảm hơn các vùng da khác.

Bản chất của phương pháp này là đưa những hạt màu nhân tạo vào da bằng bút phi kim. Các hạt màu được đưa vào trong lớp bì. Tại đây, những tế bào da sẽ ngậm các hạt màu và tạo sự trắng giả cho da. Bên cạnh đó, dung dịch cấy phấn còn chứa những hoạt chất ức chế và phá hủy melanin, làm giảm sắc tố tại vùng da cấy phấn.

Tại cơ sở thẩm mỹ, chuyên viên tư vấn cấy phấn giúp làn da trắng sáng chỉ sau một liệu trình mà không cần trang điểm. Da mặt sẽ trắng hồng, se lỗ chân lông và hết các nếp nhăn. Tuy nhiên, phấn chỉ nên bôi bên ngoài da chứ không nên cấy vào da.

Nếu đưa các chất không rõ xuất xứ vào sâu trong da, tác động vào lớp biểu bì sẽ gây ra nhiều nguy cơ như viêm, teo da, da có thể bị tăng, giảm sắc tố, bề mặt da không đồng đều, biến đổi cấu trúc da, nhiễm trùng, hoại tử da…

Các hạt phấn được đưa vào da làm bít tắc các lỗ tuyến nang lông, dẫn tới bít tắc, hình thành mụn, gây tình trạng viêm tại chỗ… Nhiều người bị nổi mẩn đỏ, mày đay, viêm da tiếp xúc, nặng hơn thì có thể sốc phản vệ. Chưa kể, sản phẩm đưa vào da chỉ là một lọ dung dịch với giá thành rẻ. Trong khi đó, tế bào gốc phải được nuôi cấy và bảo quản môi trường đặc biệt, nghiêm ngặt, chi phí cao. Do đó, cấy phấn làm trắng da như quảng cáo của các spa có thể chỉ có hiệu quả tạm thời, không lâu dài và không lường trước được hậu quả.

Để có làn da khỏe đẹp, đều màu, bạn cần tuân thủ các bước làm sạch, dùng sữa rửa mặt để làm sạch sâu hơn từ lỗ chân lông cho da. Dưỡng ẩm mỗi ngày và sử dụng kem chống nắng phổ rộng có SPF>30 để bảo vệ làn da. Tạo thói quen ăn uống và sinh hoạt lành mạnh, giàu chất dinh dưỡng và vitamin phù hợp với độ tuổi, ăn nhiều rau xanh, quả tươi, uống nhiều nước.

Hạn chế uống cà phê hoặc rượu bia khiến da lão hóa sớm. Không nên thức khuya quá, tránh căng thẳng. Không ngồi màn hình lâu quá, hạn chế tiếp xúc ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử để bảo vệ làn da.

Trường hợp muốn cải thiện sắc tố da, da tối màu, bạn nên đến cơ sở thẩm mỹ được cấp phép để được phân tích tình trạng và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp như điện di dưỡng chất làm sáng da, peel da hóa học, laser điều trị sắc tố…

Bác sĩ Trần Hạnh Vy
Khoa Da liễu – Thẩm mỹ da
Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM

Trả lời:

Cá và thịt đều là nguồn protein chính và quan trọng cho cơ thể, đồng thời cung cấp lượng chất béo động vật đáng kể. Các loại thịt nói chung (bao gồm thịt bò, trâu, lợn, gà, dê…), và các loại cá (cá trắm, cá thu, cá basa, cá rô…), mỗi loại có giá trị dinh dưỡng khác nhau. Để so sánh khái quát giữa cá và thịt xem loại nào có giá trị dinh dưỡng hơn, ta cần lưu ý như sau:

Giá trị dinh dưỡng của thực phẩm không dựa vào hàm lượng protein cao hay thấp, mà được tính bằng khả năng tiêu hóa trong cơ thể để biến thành chất dinh dưỡng hấp thụ. Ví dụ, thực phẩm có hàm lượng protein cao nhưng không tiêu hóa tốt bằng thực phẩm hàm lượng protein thấp hơn, thì không mang lại giá trị dinh dưỡng tốt hơn. Hàm lượng protein chỉ là ước lượng ban đầu.

Xét về mặt tiêu hóa cá và thịt, cấu trúc trong cá lỏng lẻo, các sợi protein ngắn hơn, mềm hơn thịt. Cá sau khi chế biến bằng cách rán hoặc nấu hay kho, chín nhừ, khi nhai sẽ dễ hơn nhai thịt, thậm chí cho vào miệng đã tan. Bởi vậy khi ăn, thành phần trong cá tiếp xúc với enzym trong dạ dày sẽ phân giải thành các axit amin dễ hơn, dễ tiêu hơn.

Còn thịt có cấu trúc cơ học săn chắc hơn, dai hơn cá, khi vào cơ thể khó tiêu hơn. Vậy nên, so sánh ăn 100 g cá và 100 g thịt, thì cơ thể hấp thụ nhiều dinh dưỡng từ cá dễ hơn thịt. Từ đó, cá được coi là giàu dinh dưỡng hơn, có lợi cho con người, nhất là với người già.

Ngoài ra, cá còn chứa rất nhiều khoáng chất quý. Các khoáng chất trong thịt ít hơn và không đa dạng như trong cá. Song, nhiều nơi nuôi cá sống trong môi trường nước rất bẩn, dễ nhiễm các chất độc kim loại nặng, chứa độc tố. Vì vậy, khi ăn cần chọn cá sống trong môi trường sạch.

Cá được cho là giàu giá trị dinh dưỡng hơn nhưng bạn không nên chỉ ăn cá. Thịt và các loại thực phẩm khác vẫn giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo chế độ ăn lành mạnh là bổ sung đa dạng thực phẩm, điều này không chỉ giúp bổ sung đầy đủ thành phần chất dinh dưỡng mà còn tạo cảm giác ngon miệng.

PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh
Viện Khoa học và Công nghệ, Đại học Bách khoa Hà Nội

Trả lời:

Sắn dây có nhiều công dụng như làm thuốc điều trị cảm sốt, táo bón, lợi tiểu, mát bổ. Hoa sắn dây là một vị thuốc trị say rượu, giải rượu hiệu quả.

Cách dùng là lấy khoảng một nắm hoa sắn dây tươi hoặc khô, tráng một lần qua nước sau đó hãm với khoảng 200 ml nước. Bạn nên uống ngay sau khi uống rượu say sẽ giải rượu, giảm say nhanh.

Ngoài ra, sau khi uống rượu, có thể ăn một, hai miếng dưa hấu và dùng vỏ quả dưa hấu xay lấy nước mà uống sẽ giải rượu rất nhanh.

Vị mát từ nước mía, nước dừa cũng là thức uống phù hợp để giảm mệt mỏi sau uống rượu. Ăn một số loại quả giàu vitamin C như quýt, cam, chanh, bưởi để thanh nhiệt cơ thể, nhanh tỉnh táo.

Bạn nên ăn một vài lát bánh mì, bánh quy giòn từ ngũ cốc nguyên hạt để giảm tác hại của rượu bia tới niêm mạc dạ dày, ruột, giảm nôn và giảm khả năng hấp thụ nồng độ cồn vào máu.

Ăn cháo trắng, có thể kết hợp với đậu xanh lấy lại sự tỉnh táo.

Sau đó, bạn nên nghỉ ngơi nhiều, ngủ giúp cơ thể hồi phục sức khỏe. Tuyệt đối không được có suy nghĩ uống thêm rượu nữa để mã hồi, để khỏe hơn. Nên ăn no trước khi uống rượu bia, tránh uống rượu bia lẫn với nước ngọt có ga. Khi dùng rượu bia, bạn nên uống nhiều nước lọc xen kẽ, khiến nồng độ cồn trong cơ thể giảm đi đáng kể.

Tuy nhiên, các phương pháp trên chỉ giảm sự mệt mỏi chứ không giảm tác hại của rượu với cơ thể. Vì vậy, mỗi người nên tự biết tửu lượng của mình và uống rượu ở một chừng mực nhất định, không nên để say, mất kiểm soát. Không nên tự điều khiển ôtô hoặc xe máy sau khi uống rượu.

Bạn có thể đo lượng cồn trong cơ thể và ước tính thời gian giải hết cồn trước khi điều khiển xe, bằng cách nhập các chỉ số của mình tương ứng ô dưới đây.

PGS.TS Nguyễn Quang Dũng

Phó trưởng Bộ môn Dinh dưỡng và An toàn thực phẩm, Đại học Y Hà Nội

Nồng độ cồn 80-100 mg/100 ml máu được coi là ngộ độc rượu. Các triệu chứng thường gặp như buồn nôn, nôn, đau đầu, chóng mặt, gây suy giảm kỹ năng, hành vi và không đủ năng lực để lái xe.

Nồng độ cồn 100-200 mg/100 ml máu khiến rối loạn hành vi, rối loạn tâm thần nghiêm trọng hơn. Người uống có thể tê bì chân tay hoặc mặt, da xanh xao, cảm xúc không ổn định, dẫn đến giảm khả năng nhận thức, quyết định.

Nồng độ cồn 200-300 mg/100 ml máu, bạn sẽ nói líu lưỡi, rơi vào trạng thái lú lẫn, nhớ nhớ quên quên, có thể mất trí nhớ hoặc không thể đi lại, phản ứng chậm.

Người không có khả năng dung nạp rượu, nồng độ cồn máu đạt đến 400 mg/100 ml sẽ bị ngộ độc rượu nặng, tụt huyết áp, mất khả năng vận động, có thể mất hoàn toàn ý thức, hạ thân nhiệt, bị ức chế hô hấp, hôn mê, thậm chí tử vong.

Về cách xác định độ cồn trong máu, bác sĩ Đức cho biết khi uống rượu hoặc bia, lượng cồn trong máu phụ thuộc vào 4 yếu tố: cân nặng người uống, tốc độ uống, thời gian uống và nồng độ cồn trong đồ uống. “Ví dụ trong một chai rượu mạnh 40 độ, cứ 100 ml rượu sẽ có 40 ml cồn. Một người có cân nặng khoảng 60 kg, chỉ cần uống một chén rượu trung bình ta hay sử dụng, tương đương khoảng 65 ml rượu 40 độ, thì sau 30 phút, nồng độ cồn có thể đạt 50 mg/100 ml máu”, bác sĩ Đức giải thích.

Theo bác sĩ, không có một tiêu chuẩn chung uống bao nhiêu rượu bia là có hại, bởi nguy cơ khác nhau do phụ thuộc vào tuổi, giới tính và các đặc tính sinh học khác của từng người, cũng như hoàn cảnh và cách thức uống. Thậm chí một số người dễ bị tổn thương có thể tăng tính nhạy cảm đối với tính độc, kích thích tâm thần và gây nghiện của rượu bia. Các bằng chứng khoa học cho thấy với một số người, uống một lượng rất nhỏ rượu bia cũng có thể gây ra các nguy cơ và hậu quả sức khỏe nhất định.

Lạm dụng rượu bia không chỉ gây rối loạn tâm thần, xơ gan và tai nạn giao thông mà hậu quả còn đa dạng và phức tạp hơn rất nhiều. Rượu bia là nguyên nhân trực tiếp của ít nhất 30 bệnh và nguyên nhân gián tiếp của 200 loại bệnh tật, chấn thương.

Cách thức uống rượu bia cũng phần nào giảm bớt say và mức độ ảnh hưởng sức khỏe. Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng Khoa Khám Tư vấn dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết cách bớt say khi uống là không được để bụng đói, uống từ từ, chậm rãi để giảm kích ứng niêm mạc miệng và dạ dày. Uống khi dạ dày trống, rượu sẽ xuống ruột non rất nhanh và khiến người uống nhanh bị say. Nếu rượu ở trong dạ dày càng lâu, cồn sẽ bị hấp thu càng chậm, nên lâu bị say hơn.

Một số thực phẩm nên ăn trước khi uống rượu bia là cơm trắng, bánh mì. Ngoài ra, không pha rượu với bia hoặc các chất kích thích khác bởi dễ gây ngộ độc như buồn nôn, chóng mặt, thậm chí có nguy cơ tử vong do nồng độ cồn trong máu tăng quá cao.

Các chuyên gia khuyến cáo nam giới không nên uống quá hai đơn vị cồn một ngày, nữ giới không quá một đơn vị cồn một ngày và không uống quá 5 ngày một tuần. Một đơn vị cồn tương đương 10 g cồn nguyên chất chứa trong dung dịch uống, tức khoảng 3/4 chai hay lon bia 330 ml (5%) hoặc một cốc bia hơi 330 ml hay một ly rượu vang 100 ml (13,5%) hay một chén rượu mạnh 30 ml (40%).

Thúy Quỳnh