Mưa lớn kéo dài đã khiến lượng nước đổ về hồ thủy điện Bản Vẽ ở Nghệ An đạt ngưỡng cao nhất, gần chạm mức 5.000 năm mới xảy ra một lần. Tối ngày 22/7, lưu lượng nước đổ về thượng lưu hồ Thủy điện Bản Vẽ đạt 9.543m³/s, gần chạm ngưỡng lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra là 10.500m³/s. Đến sáng ngày 23/7, lượng nước đổ về hồ đã vượt mốc này, đạt hơn 12.000 m³/s.

Trước tình hình này, hồ Bản Vẽ đang tiến hành cắt giảm lũ, hiện đã xả xuống hạ du với lưu lượng 1.727m³/s và dự kiến sẽ tăng nhanh trong thời gian tới. Tỉnh Nghệ An đã ra thông báo khẩn, yêu cầu các sở, ban, ngành liên quan, đặc biệt là Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, Công an tỉnh, cùng chính quyền các địa phương vùng hạ du của Thủy điện Bản Vẽ khẩn trương triển khai các biện pháp ứng phó.

Tỉnh yêu cầu khẩn trương huy động mọi lực lượng, phương tiện để hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn; đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt và báo cáo kịp thời về UBND tỉnh, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai – Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh, cùng các cơ quan liên quan khi có tình huống, sự cố xảy ra.

Mưa lớn kèm theo lũ quét đã khiến nhiều xã miền núi ở Nghệ An chìm trong biển nước. Tại xã Mường Xén, nước sông không ngừng dâng cao và đến hơn 23h đêm 22/7, khu vực trước cổng vào UBND xã Mường Xén đã ngập đến đầu người lớn. Bí thư Đảng uỷ xã Mường Xén Nguyễn Viết Hùng cho biết, toàn bộ khu vực trung tâm xã đều mất điện.

Tối qua đến sáng nay, nước tràn vào nhà dân ở khối 5, xã Mường Xén. Nhiều người hoảng loạn, dùng điện thoại phát trực tiếp cảnh nước dâng, bất lực nhìn dòng nước dần nhấn chìm mọi thứ. Tại xã Tương Dương, UBND xã họp khẩn giữa đêm để tìm phương án, chỉ đạo các bản, làng ứng phó hiệu quả nhất trong bối cảnh người dân đã bắt đầu bỏ nhà cửa để chạy lên núi, tìm nơi cao để tránh lũ.

Tỉnh Nghệ An đã ban hành thông báo khẩn khi lưu lượng nước đổ về thủy điện Bản Vẽ gần đạt lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra, tần suất 5.000 năm xảy ra một lần. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An đã ký ban hành thông báo khẩn, hỏa tốc gửi tới các địa phương, đơn vị về công tác đảm bảo an toàn liên quan đến hồ thủy điện Bản Vẽ xả lũ.

Thủ tướng Chính phủ vừa có chỉ đạo khẩn cấp nhằm ứng phó với tình hình mưa lũ tại tỉnh Nghệ An và các khu vực lân cận sau cơn bão số 3. Theo báo cáo, cơn bão đã gây ra mưa lớn tại vùng núi phía Tây của tỉnh Nghệ An, với lượng mưa phổ biến từ 120-200mm, và nhiều nơi trên 300mm trong vòng 24 giờ qua.

Tình hình mưa lớn cũng đang diễn ra trên thượng nguồn sông Cả thuộc lãnh thổ Lào. Lưu lượng nước về hồ thủy điện Bản Vẽ đang ở mức rất cao, với lưu lượng lũ đến hồ lúc 22h45 ngày 22/7 là 10.044 m3/s, vượt qua lưu lượng lũ thiết kế 7.770 m3/s. Mực nước thượng lưu hồ đang tăng nhanh và có nguy cơ vượt quá mực nước cho phép vào sáng ngày 23/7.

Nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các sườn dốc, ven sông suối và ngập lụt sâu tại các khu vực thấp trũng là rất cao. Để ứng phó với tình hình này, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An báo cáo tình hình với Ban Thường vụ Tỉnh ủy và trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo triển khai các biện pháp cần thiết bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân và an toàn cho các công trình đê điều, hồ đập thủy lợi, thủy điện trên địa bàn, đặc biệt là đập thủy điện Bản Vẽ.

Tỉnh Nghệ An cần chủ động xây dựng các phương án bảo đảm an toàn cho dân cư để sẵn sàng triển khai khi tình hình trở nên nghiêm trọng hơn. Thủ tướng cũng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương theo dõi sát diễn biến tình hình mưa lũ, phối hợp chặt chẽ với địa phương để chỉ đạo công tác phòng, chống lũ và bảo vệ an toàn đê điều, hồ đập.

Bộ Quốc phòng và Bộ Công an được giao chỉ đạo Quân khu 4 và các lực lượng đóng trên địa bàn chủ động phối hợp với địa phương để triển khai lực lượng, phương tiện và vật tư cần thiết tại các khu vực trọng điểm có nguy cơ cao xảy ra sự cố. Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được yêu cầu tổ chức theo dõi, giám sát và dự báo tình hình mưa lũ để hỗ trợ công tác chỉ đạo điều hành ứng phó với mưa lũ.

Ngoại trừ tỉnh Nghệ An, tại tỉnh Hưng Yên, cũng đã xảy ra hiện tượng tràn bờ tại khu vực cống Cù Là, xã Hồng Vũ do ảnh hưởng của bão số 3. 42 hộ dân trong khu vực đã được di dời đến nơi an toàn. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hưng Yên đã huy động 120 cán bộ, chiến sĩ tham gia công tác khắc phục.

Trước tình hình diễn biến phức tạp của thời tiết, người dân tại các khu vực nguy cơ cao cần chủ động phòng ngừa và ứng phó với các tình huống khẩn cấp. Các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường cảnh báo và hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp phòng chống lũ lụt hiệu quả.

Trong đợt lũ lịch sử vừa qua tại Nghệ An, Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hồng Vinh đã thể hiện sự quyết đoán và điều hành kịp thời trong ba thời điểm vàng, giúp ngăn chặn thương vong và giảm thiểu thiệt hại cho người dân.

Trước bão số 3, vào ngày 22-7, ông Lê Hồng Vinh đã yêu cầu xả rút bớt nước trong hồ thủy điện Bản Vẽ, giúp hồ có thêm dung tích để đón lũ. Sự chỉ đạo kịp thời này đã giúp ngăn chặn nguy cơ xảy ra thảm kịch tại tỉnh Nghệ An. Ông Tạ Hữu Hùng, Giám đốc Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ, cho biết: ‘Chúng tôi nhận được lệnh xả, phải xả rút bớt nước trong lòng hồ. Thời điểm ấy, nước trong lòng hồ còn thấp, cách cao độ mức nước đón lũ 2-3 m.’

Việc xả nước này đã giúp hồ thủy điện Bản Vẽ có thêm dung tích để hứng nước lũ dữ về trong đêm. Gần 24 giờ đêm 22-7, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An ký thông báo hỏa tốc, yêu cầu các xã có thể bị ảnh hưởng khẩn trương huy động mọi lực lượng, phương tiện hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn. Hơn 14 xã ở khu vực thủy điện Bản Vẽ nhận được công văn hỏa tốc liền triển khai sơ tán người dân đến nơi an toàn.

Sáng 23-7, ông Vinh cùng đoàn công tác của tỉnh vượt gần 150 km lên xã miền núi Con Cuông kiểm tra thực tế, chỉ đạo thủy điện Bản Vẽ giảm lưu lượng xả xuống 4.000 m3/s để không trôi bản làng. Rất may, từ trưa 23-7, ở nước Lào và thượng nguồn, trời mưa nhỏ dần, lượng nước lũ đổ về thủy điện Bản Vẽ giảm xuống, không còn uy hiếp đập thủy điện.

Sự quyết đoán và đúng thời điểm của Chủ tịch tỉnh Nghệ An đã cứu cho khu vực hạ lưu rất nhiều. Ông Hùng nói: ‘Lúc đó, tỉnh trực tiếp chỉ đạo vận hành hồ sát từng giây, từng phút. Lúc 5 giờ sáng, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An chỉ đạo trực tiếp giảm xả lũ để cứu người dân phía dưới và chỉ được xả tối đa 5.000 m3/s, tức cắt giảm đến 74% lưu lượng đỉnh lũ.’

Ông Nguyễn Trường Thành, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi, Chánh văn phòng Chỉ huy phòng, chống thiên tai – tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh Nghệ An, cho rằng nếu không điều hành thủy điện Bản Vẽ cắt lũ kịp thời, nước lũ đổ về hạ nguồn sẽ cực kỳ lớn và tình hình ngập lũ ở hạ lưu sẽ rất căng thẳng.

Lãnh đạo Sở Công Thương Nghệ An cũng cho rằng nếu không có sự phối hợp kịp thời, thì với quy mô trận lũ vừa qua, nguy cơ xảy ra thảm kịch rất lớn.

Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nói: ‘Chúng tôi đã cố gắng chỉ đạo điều hành để giảm thiểu tối đa thiệt hại về người và tài sản cho người dân, để bà con nhân dân có cuộc sống ổn định.’ Ông Vinh cũng cho rằng cơ bản nhất là điều hành, chỉ đạo điều tiết kịp thời; phải từ cơ sở khoa học dựa trên số liệu chứ không theo ý chí cá nhân.

Có ba nhịp, ba thời điểm vàng để đưa ra quyết định rút bớt nước trong lòng hồ trước khi bão vào, điều tiết xả lũ hồ thủy điện, chỉ đạo sơ tán nhân dân vùng dưới lòng hồ thủy điện kịp thời. Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho rằng những quyết định này là dựa trên số liệu khoa học và thông tin báo cáo kịp thời mưa lũ của bộ đội biên phòng ở biên giới.

Tỉnh Nghệ An vừa phát đi thông báo khẩn cấp vào tối ngày 22/7, cảnh báo về tình hình lũ lụt nghiêm trọng tại khu vực thủy điện Bản Vẽ. Theo đó, lưu lượng nước đổ về thượng lưu hồ đã đạt 9.543m3/s, chỉ còn cách lưu lượng đỉnh lũ kiểm tra 10.500m3/s, một mức nước thường xảy ra với tần suất 5.000 năm một lần.

Thông báo được ký bởi Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An, yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương hạ du thủy điện Bản Vẽ phải khẩn trương triển khai các biện pháp cấp bách để đảm bảo an toàn cho người dân. Theo đó, các địa phương cần huy động mọi lực lượng, phương tiện để hỗ trợ di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn. Đồng thời, các cơ quan, đơn vị, địa phương phải duy trì thông tin liên lạc thông suốt, báo cáo kịp thời về UBND tỉnh và Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai – Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh.

Khu vực dự kiến bị ảnh hưởng trực tiếp bởi việc thủy điện Bản Vẽ xả lũ bao gồm các xã: Tương Dương, Tam Thái, Lượng Minh, Tam Quang, Con Cuông, Cam Phục, Châu Khê, Mậu Thạch, Anh Sơn, Yên Xuân, Nhân Hòa, Anh Sơn Đông, Vĩnh Tường và Thành Bình Thọ. Người dân tại các khu vực này cần theo dõi chặt chẽ thông tin từ cơ quan chức năng và chính quyền địa phương để chủ động phòng tránh.

Tại xã Con Cuông, tình hình lũ lụt đã diễn biến phức tạp vào sáng ngày 23/7. Mực nước sông Lam dâng nhanh, tiến gần đến mức đỉnh lũ lịch sử năm 2018, gây chia cắt nhiều khu vực, đặc biệt là các điểm trũng thấp dọc quốc lộ 7. Chính quyền xã đã phát cảnh báo báo động đỏ và triển khai phương án sơ tán dân khẩn cấp.

Hiện tuyến Quốc lộ 7 qua địa bàn xã Con Cuông đã ngập sâu, nhiều phương tiện không thể di chuyển. Một số khu dân cư bắt đầu bị cô lập. Lực lượng công an, dân quân và đoàn thanh niên đã tổ chức sơ tán người dân đến nơi an toàn, đặc biệt là tại khối 4, xóm Ma Nhai, nơi có địa hình thấp và sát lòng sông.

Công tác di dời người dân đang được triển khai khẩn trương trong bối cảnh mực nước tiếp tục dâng cao và mưa chưa có dấu hiệu dừng lại. Chính quyền địa phương khuyến cáo người dân tuyệt đối không đi qua các vùng ngập sâu, chủ động theo dõi thông tin từ cơ quan khí tượng thủy văn và chính quyền xã. Lực lượng chức năng xã Con Cuông túc trực 24/24h, dùng thuyền tạm, xe tải cao để vận chuyển tài sản, người già và trẻ em ra khỏi vùng nguy hiểm.

Chính quyền địa phương đang tiếp tục rà soát các điểm có nguy cơ sạt lở, ngập sâu, để vận động bà con di dời kịp thời, tránh thiệt hại về người và tài sản. Ưu tiên hàng đầu lúc này là đảm bảo an toàn cho nhân dân.