Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nutrients đã chỉ ra rằng tình trạng đột quỵ đang ngày càng trẻ hóa không chỉ do thói quen ăn uống không lành mạnh mà còn do những lý do bất ngờ khác. Các nhà khoa học từ Đại học Nam Úc đã thực hiện một nghiên cứu toàn diện trên hơn 293.770 thanh thiếu niên từ 12 đến 17 tuổi, đến từ 73 quốc gia trên khắp 5 khu vực, bao gồm châu Mỹ, Tây Thái Bình Dương, Đông Địa Trung Hải, châu Phi và Đông Nam Á.

Kết quả nghiên cứu cho thấy có tới 85% thanh thiếu niên không tập thể dục đủ, 50% thường xuyên tiêu thụ thức ăn nhanh, 39% uống quá nhiều nước ngọt và 32% dành quá nhiều thời gian cho màn hình. Đặc biệt, hơn 92,5% thanh thiếu niên có từ 2 hành vi không lành mạnh trở lên, điều này khiến các em có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính như béo phì, bệnh tim mạch, tiểu đường.

Cụ thể, 30% thanh thiếu niên có 2 hành vi không lành mạnh, 36,5% có 3 hành vi, 21,5% có 4 hành vi và 4,5% có 5 hành vi không lành mạnh. Nhà nghiên cứu chính, tiến sĩ Ming Li từ Đại học Nam Úc, cho biết: “Tuổi thiếu niên là giai đoạn quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển về thể chất, tinh thần, cảm xúc và chúng đặt nền tảng cho sức khỏe lâu dài. Nhưng với việc mua đồ ăn vặt rất thuận tiện, hoạt động thể chất thường bị thay thế bằng xem màn hình, ngày càng nhiều thanh thiếu niên hình thành thói quen không lành mạnh có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng sau này.”

Các bệnh có thể phòng ngừa khi thay đổi lối sống bao gồm bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường, béo phì, hội chứng chuyển hóa, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và một số loại ung thư. Lựa chọn lối sống thông minh có thể tác động tích cực đến sức khỏe. Hãy vận động nhiều hơn; duy trì chế độ ăn nhiều chất xơ, ít chất béo, nhiều trái cây và rau quả; loại bỏ thực phẩm chế biến sẵn; đảm bảo ngủ ít nhất 7-8 tiếng mỗi đêm; không hút thuốc, hạn chế uống rượu. Thay đổi lối sống lành mạnh có thể giúp thanh thiếu niên và mọi người luôn khỏe mạnh.

Như vậy, để bảo vệ sức khỏe của mình, thanh thiếu niên cần hình thành thói quen lành mạnh, khoa học. Đồng thời, các bậc phụ huynh và cộng đồng cũng cần tạo điều kiện thuận lợi để giúp các em xây dựng lối sống lành mạnh, từ đó có nền tảng sức khỏe vững chắc cho tương lai.

Chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu tại Anh Quốc, Nichola Ludlam-Raine, mới đây đã tiết lộ bảng xếp hạng giá trị dinh dưỡng của 18 loại trái cây phổ biến. Các tiêu chí đánh giá bao gồm hàm lượng vitamin, khoáng chất, chất xơ và lượng đường tự nhiên trong mỗi loại trái cây. Kết quả thu được có thể khiến nhiều người bất ngờ, khi những loại trái cây thường được sử dụng trong bữa sáng như dưa, dứa và chuối không đạt được điểm cao.

Dưa, bao gồm dưa hấu, dưa lưới và dưa vàng, xếp cuối bảng với chỉ 1/5 điểm. Mặc dù chứa nhiều nước, vitamin C và một số loại có cả vitamin A, nhưng dưa lại thiếu chất xơ và các dưỡng chất quan trọng khác, dẫn đến giá trị dinh dưỡng tổng thể khá thấp. Đối với dứa, loại quả thường được sử dụng trong các món tráng miệng hoặc salad trái cây, chỉ đạt 2/5 điểm. Mặc dù chứa nhiều vitamin C và enzym bromelain giúp tiêu hóa, nhưng hàm lượng đường cao cùng độ axit gây kích ứng nướu răng khiến loại quả này không được khuyến khích dùng thường xuyên.

Chuối, món ăn sáng phổ biến, cũng không đạt điểm cao với 3/5 điểm. Chuối bị chỉ trích vì giàu đường tự nhiên. Tuy nhiên, chuyên gia Ludlam-Raine thừa nhận chuối có nhiều mặt tích cực, như giàu kali, vitamin B6 và chất xơ, cung cấp năng lượng nhanh và tốt cho tim mạch. Ngược lại, top đầu bảng xếp hạng là các loại cam, kiwi và các loại quả mọng như dâu tây, việt quất, mâm xôi…, đạt điểm tuyệt đối 5/5. Chúng không chỉ giàu chất chống oxy hóa, vitamin C, chất xơ, mà còn hỗ trợ kháng viêm và bảo vệ tế bào trước tổn thương.

Tóm lại, trái cây tốt, nhưng không phải loại nào cũng đáng ăn mỗi sáng. Người bình thường nên đa dạng hóa và chọn loại có chất xơ cao, ít đường. Đối với những người mắc bệnh tiểu đường hoặc nhạy cảm insulin, cần đặc biệt chú ý đến loại trái cây và khẩu phần để đảm bảo sức khỏe. Như vậy, việc lựa chọn trái cây phù hợp và cân đối dinh dưỡng là điều cần thiết để duy trì một lối sống lành mạnh.

Để có thêm thông tin về cách lựa chọn trái cây tốt cho sức khỏe, bạn có thể tham khảo thêm các nguồn thông tin đáng tin cậy khác, chẳng hạn như các trang web y tế, sách hướng dẫn dinh dưỡng hoặc tư vấn từ các chuyên gia dinh dưỡng.

Một nghiên cứu gần đây tại Hoa Kỳ đã chỉ ra rằng phụ nữ đang tiêu thụ đồ uống có cồn với mức độ cao hơn so với trước đây, dẫn đến sự gia tăng các vấn đề về gan và các vấn đề sức khỏe khác. Các chuyên gia tại Đại học Nam California (USC) đã công bố kết quả nghiên cứu cho thấy nguy cơ rượu gây ra cho sức khỏe của phụ nữ đã tăng lên đáng kể trong hai thập kỷ qua do họ uống rượu thường xuyên hơn.

Theo nghiên cứu, từ dữ liệu thu thập được từ gần 41.000 người tham gia trong giai đoạn từ 1999 đến 2024, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nguy cơ tổn thương gan ở những người uống nhiều rượu đã tăng gấp đôi trong khoảng thời gian 22 năm. Điều này cho thấy một sự thay đổi đáng kể trong thói quen uống rượu của người dân Mỹ hiện đại so với 20 năm trước.

Sự thay đổi trong thói quen uống rượu giữa nam và nữ cũng đã được ghi nhận trong nghiên cứu. Khoảng cách về tỷ lệ tiêu thụ rượu giữa hai giới đã được thu hẹp, với tỷ lệ uống rượu giữa nam và nữ hiện gần như là 1:1. Điều này được cho là một yếu tố quan trọng dẫn đến sự gia tăng nguy cơ rượu gây ra cho sức khỏe của phụ nữ.

Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tỷ lệ mắc các bệnh chuyển hóa như béo phì, huyết áp cao và tiểu đường ở những người uống nhiều rượu đã tăng từ 26% lên gần 38% trong giai đoạn nói trên. Nguy cơ mắc bệnh gan liên quan đến rượu ở phụ nữ cao hơn đàn ông, từ viêm giai đoạn đầu đến xơ gan, có thể dẫn đến suy gan.

Bác sĩ Brian Lee, tác giả chính của nghiên cứu, giải thích rằng phụ nữ dễ mắc bệnh gan liên quan đến rượu bia hơn nam giới do cơ thể họ có trọng lượng nước thấp hơn và tỷ lệ mỡ cao hơn, làm tăng nồng độ cồn trong máu. Điều này cho thấy rằng phụ nữ cần phải đặc biệt cẩn thận khi tiêu thụ đồ uống có cồn để tránh các vấn đề sức khỏe liên quan.

Sherry McKee, giám đốc Chương trình SCORE về sự khác biệt giới tính trong rối loạn sử dụng rượu của Đại học Yale, cũng cho biết rằng sự gia tăng tiêu thụ rượu ở phụ nữ là một vấn đề đáng quan ngại. “Chúng ta cần phải chú ý đến sự thay đổi trong thói quen uống rượu của phụ nữ và đưa ra các biện pháp can thiệp phù hợp để giảm thiểu các vấn đề sức khỏe liên quan”, bà nói.

Tổng thể, nghiên cứu này đã chỉ ra rằng phụ nữ đang tiêu thụ đồ uống có cồn với mức độ cao hơn so với trước đây, dẫn đến sự gia tăng các vấn đề về gan và các vấn đề sức khỏe khác. Các chuyên gia hy vọng rằng kết quả nghiên cứu này sẽ giúp nâng cao nhận thức về nguy cơ rượu gây ra cho sức khỏe của phụ nữ và giúp giảm thiểu các vấn đề sức khỏe liên quan.

Đại học Nam California (USC) là một trong những trường đại học hàng đầu tại Hoa Kỳ, với một lịch sử lâu đời trong việc nghiên cứu và giảng dạy về các vấn đề sức khỏe.

Đại học Yale cũng là một trong những trường đại học hàng đầu tại Hoa Kỳ, với một chương trình nghiên cứu về sự khác biệt giới tính trong rối loạn sử dụng rượu.

Bước sang tuổi 50 là một cột mốc quan trọng với nhiều thay đổi tiềm ẩn trong sức khỏe.

Sức khỏe ở độ tuổi này có thể bị tổn thương nhiều hơn. Hệ thống miễn dịch có thể chậm hơn để truy lùng virus và các mối đe dọa bên ngoài khác, WebMD cảnh báo.

Và cơ thể không thể tiêu diệt các bệnh nhiễm trùng như trước nữa nên dễ mắc các bệnh như cúm, viêm phổi hoặc uốn ván.

Sức khỏe tim mạch cũng có nguy cơ cao hơn. Một khi bước qua tuổi 50, nguy cơ bị đau tim sẽ tăng lên.

Và một nghiên cứu mới cho biết thói quen ngủ có thể đóng vai trò quan trọng trong nguy cơ mắc bệnh mạn tính ở lứa tuổi này.

Thói quen ngủ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe

Nhiều người ở độ tuổi 50 trở lên không ngủ đủ giấc mỗi đêm.

Giấc ngủ ngon bao gồm hai thành phần chính; thời lượng và chất lượng. Cơ thể trải qua quá trình sửa chữa chuyên sâu trong thời gian ngủ. Tuy nhiên, khi giấc ngủ bị cắt ngắn, quá trình tái tạo sẽ bị gián đoạn đáng kể. Theo phát hiện khoa học mới, chỉ ngủ ít hơn 5 giờ mỗi đêm có thể khiến cơ thể mắc bệnh.

Nghiên cứu đã phát hiện điều gì?

Nghiên cứu do Đại học University College London (UCL) (Anh) thực hiện, đã xem xét thời lượng ngủ ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe của khoảng 8.000 người không mắc bệnh mạn tính ở tuổi 50 trong suốt 25 năm. Trong khoảng thời gian đó, những người tham gia đã báo cáo thời lượng ngủ mỗi đêm của mình sau mỗi 4-5 năm để theo dõi.

Kết quả cho thấy đối với những người trên 50 tuổi, ngủ từ 5 tiếng trở xuống mỗi đêm có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm tăng nguy cơ mắc bệnh mạn tính, theo USA Today.

Cụ thể, đối với người tuổi 50, những người ngủ từ 5 tiếng trở xuống mỗi đêm có nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính cao hơn 30% so với những người ngủ ít nhất 7 tiếng mỗi đêm.

Ở tuổi 60, nguy cơ tăng 32%, và ở tuổi 70, nguy cơ cao hơn 40%, theo trang tin Best Life.

Các bệnh mạn tính được theo dõi trong nghiên cứu bao gồm: tiểu đường, ung thư, bệnh mạch vành, đột quỵ, suy tim, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh thận mạn tính, bệnh gan, trầm cảm, sa sút trí tuệ, rối loạn tâm thần, Parkinson và viêm khớp.

Tác giả chính, tiến sĩ Severine Sabia, nhà nghiên cứu tại Viện Dịch tễ học và Sức khỏe của Đại học UCL, cho biết: “Khi mọi người già đi, thói quen ngủ và cấu trúc giấc ngủ sẽ thay đổi”.

Các tác giả viết: Thời gian ngủ ngắn ở tuổi trung niên và tuổi già dẫn đến nguy cơ cao hơn khởi phát bệnh mạn tính và mắc cùng lúc nhiều bệnh.

Tiến sĩ Sabia cho biết: Vì những lý do này, điều quan trọng là phải cố gắng để có giấc ngủ ngon, ngay cả khi già đi, bằng cách giảm lượng caffeine, duy trì lịch trình ngủ cố định và thử các kỹ thuật thư giãn. Bạn nên ngủ từ 7 – 8 giờ mỗi đêm – vì thời lượng ngủ trên hoặc dưới mức này đã được chứng minh là dẫn đến các bệnh mạn tính, theo USA Today.

Đừng bao giờ coi thường giấc ngủ, vì nó rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể và hạnh phúc.

Bé gầy sút cân, mệt mỏi, mờ mắt, có dấu hiệu mất nước, bác sĩ chỉ định bù dịch, kiểm soát đường huyết bằng insulin, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng. Sau gần một tuần điều trị, hiện sức khỏe bé cải thiện, đường huyết đã ổn định, dự kiến ra viện và điều trị ngoại trú trong vài ngày tới.

Ngày 12/2, bác sĩ Nguyễn Mạnh Tuấn, khoa Nội tiết, cho biết đái tháo đường type 1 thường gặp ở trẻ em và người trẻ, chủ yếu độ tuổi 10-14, như em bé này mới 8 tuổi là trường hợp ít gặp.

Đái tháo đường type 1 là bệnh lý xảy ra khi tuyến tụy không sản xuất được hoặc sản xuất rất ít insulin dẫn đến thiếu hụt insulin nội sinh nghiêm trọng. Vì vậy, đái tháo đường type 1 được gọi là đái tháo đường phụ thuộc insulin. Nếu không có insulin, glucose trong máu không thể đi vào tế bào và tích tụ dần trong máu dẫn đến tăng đường máu, trong khi các tế bào bị “đói năng lượng” do không thể tiếp nhận được glucose.

“Lượng đường trong máu tăng cao kéo dài sẽ gây hại cho cơ thể, gây nhiều biến chứng nguy hiểm”, bác sĩ Tuấn nói.

Đái tháo đường type 1 chiếm khoảng 5-10% số người bệnh đái tháo đường nói chung, trong đó 95% trường hợp nguyên nhân là do cơ chế tự miễn và 5% không rõ nguyên nhân. Một số yếu tố nguy cơ khác như nhiễm virus coxsackie, rubella, cytomegalo… Một số em bé có chế độ ăn tiếp xúc sớm với sữa bò cũng liên quan tới việc khởi phát bệnh.

Bác sĩ Tuấn cho biết nhiều người nhầm tưởng đái tháo đường type 1 là bệnh lý di truyền. Thực tế, bệnh không được xếp vào nhóm bệnh rối loạn di truyền, tuy nhiên nguy cơ mắc đái tháo đường type 1 cao hơn nếu người thân trực hệ, như cha mẹ, anh chị em, bị bệnh này.

Các triệu chứng là khát nước, uống nhiều, tiểu nhiều, gầy sút cân, mệt mỏi, mờ mắt, đái dầm ở trẻ chưa bị trước đây. Khi người bệnh kèm đau bụng, nôn, rối loạn ý thức, thở nhanh sâu, hơi thở có mùi trái cây chín (táo chín…), cần đến bệnh viện điều trị.

Hiện, để điều trị đái tháo đường type 1, người bệnh bắt buộc sử dụng insulin, điều chỉnh chế độ ăn và sinh hoạt phù hợp, hoạt động thể lực vừa phải. Ở trẻ em, ngoài kiểm soát đường huyết phải đảm bảo mục tiêu về tăng trưởng và phát triển bình thường. Theo dõi đường huyết tối thiểu 4 lần/ngày để điều chỉnh liều lượng insulin dựa theo đường máu. Thay đổi luân phiên vị trí tiêm insulin cũng như vị trí thử đường huyết để có kết quả tốt nhất.

Theo bác sĩ Tuấn, hiện chưa có biện pháp dự phòng đặc hiệu cho bệnh đái tháo đường type 1. Người bệnh cần khám định kỳ để bác sĩ theo dõi và điều chỉnh phác đồ điều trị.

Lê Nga