Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nature đã vén màn bí ẩn đằng sau sự gia tăng đột biến của ung thư phổi ở những người chưa từng hút thuốc. Ung thư phổi hiện đang là loại ung thư gây tử vong hàng đầu thế giới và thường được đặc trưng bởi sự khó khăn trong chẩn đoán, dẫn đến việc nhiều bệnh nhân không thể được cứu chữa khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn.

Mặc dù hút thuốc lá vẫn được xem là yếu tố nguy cơ lớn nhất gây ra ung thư phổi, nhưng có đến 1 trong 5 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm là những người chưa từng hút thuốc. Đáng chú ý, tốc độ gia tăng số ca ung thư phổi ở người không hút thuốc đang diễn ra với một tốc độ đáng báo động. Giáo sư Ludmil Alexandrov, chuyên gia hàng đầu về y học tế bào và phân tử tại Đại học California, đã bày tỏ sự lo ngại về xu hướng ngày càng nhiều người chưa từng hút thuốc mắc ung thư phổi, nhưng nguyên nhân vẫn chưa được làm rõ.

Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra một mối liên hệ chặt chẽ giữa ô nhiễm không khí và các loại đột biến ADN tương tự như những gì xảy ra khi hút thuốc. Tiến sĩ Maria Teresa Landi, nhà dịch tễ học ung thư tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, cho biết đây là một vấn đề toàn cầu cấp bách và đang gia tăng, và các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân đằng sau hiện tượng này.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích mã di truyền của các khối u phổi được lấy từ 871 người chưa từng hút thuốc ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á. Kết quả thu được chỉ ra rằng những cư dân sống ở khu vực có mức độ ô nhiễm không khí cao hơn có nhiều đột biến gây ung thư hơn trong các khối u phổi của họ.

Đặc biệt, các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet (PM2.5) đã được liên kết với các đột biến gien, bao gồm cả gien TP53, vốn có liên quan đến việc hút thuốc lá. PM2.5 có khả năng xâm nhập vào máu và gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như bệnh tim. Điều này càng củng cố mối quan ngại về tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe con người.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã kêu gọi các quốc gia thực hiện hành động mạnh mẽ hơn để chống lại ô nhiễm, một thủ phạm gây ra cái chết của 7 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Một phân tích tổng hợp gần đây cũng đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với mức độ PM2.5 cao làm tăng nguy cơ ung thư phổi thêm 8% và tử vong do căn bệnh này thêm 11%. Từ những phát hiện này, có thể thấy rằng ô nhiễm không khí không chỉ là một vấn đề môi trường mà còn có liên quan chặt chẽ đến sức khỏe con người, đặc biệt là trong việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh ung thư phổi.