Các nhà nghiên cứu đã phát hiện một phương pháp mới để chống lại tế bào ung thư bằng cách kích hoạt quá trình tự phá hủy từ trong ra ngoài. Một hợp chất đường, được tìm thấy trong vi khuẩn sống ở đáy biển sâu, có khả năng kích hoạt một loại chết tế bào được gọi là pyroptosis. Không chỉ dừng lại ở việc phá hủy tế bào ung thư, hợp chất này còn có tác dụng báo hiệu cho hệ miễn dịch tham gia vào cuộc chiến chống lại bệnh tật.

Trong các thí nghiệm được thực hiện trong phòng thí nghiệm và trên chuột, hợp chất này đã thể hiện tác dụng chống khối u mạnh mẽ. Phát hiện này mở ra cánh cửa cho một phương pháp điều trị ung thư mới, sử dụng các phân tử tự nhiên để giải phóng sự phá hủy có mục tiêu. Quá trình pyroptosis, hay còn gọi là chết tế bào được lập trình gây viêm, đã trở thành một chiến lược điều trị hứa hẹn cho bệnh ung thư.

Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí FASEB đã tiết lộ rằng các nhà điều tra đã tinh chế một phân tử đường chuỗi dài, hay exopolysaccharide, từ vi khuẩn ở đáy biển sâu. Họ đã chứng minh rằng phân tử này có khả năng kích hoạt pyroptosis để ức chế sự phát triển của khối u. Hợp chất được gọi là EPS3.9, bao gồm mannose và glucose, được sản xuất bởi chủng vi khuẩn Spongiibacter nanhainus CSC3.9 và các thành viên khác của chi Spongiibacter.

Phân tích cơ chế cho thấy EPS3.9 có thể trực tiếp nhắm vào 5 phân tử phospholipid màng và gây độc cho khối u bằng cách kích thích pyroptosis trong tế bào ung thư bạch cầu ở người. Ngoài ra, EPS3.9 cũng có tác dụng chống khối u đáng kể trên chuột mắc ung thư gan và kích hoạt phản ứng miễn dịch chống khối u.

Công trình của chúng tôi không chỉ cung cấp cơ sở lý thuyết cho việc phát triển các loại thuốc dựa trên carbohydrate mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khám phá tài nguyên vi mô biển, theo Tiến sĩ Chaomin Sun, tác giả tương ứng của Viện Khoa học Trung Quốc.

Thông tin chi tiết về nghiên cứu có thể được tìm thấy trong tài liệu tham khảo: A Novel Exopolysaccharide, Highly Prevalent in Marine Spongiibacter, Triggers Pyroptosis to Exhibit Potent Anticancer Effects, bởi Ge Liu, Yeqi Shan và Chaomin Sun, ngày 23 tháng 7 năm 2025, Tạp chí FASEB. DOI: 10.1096 / fj.202500412R.

Trả lời:

Đường chỉ màu đen hoặc trắng ở lưng tôm là đường tiêu hóa của tôm chứa dạ dày và đại tràng. Đường này dễ nhìn thấy ở những con tôm to.

Tuy nhiên, đường chỉ tôm bé, thực chất không quá nguy hiểm như gây ngộ độc hay tiêu chảy nặng nề, bởi các vi khuẩn trong chỉ tôm đã chết ở nhiệt độ cao khi nấu. Tuy nhiên, đường chỉ tôm không có giá trị dinh dưỡng, lại bẩn, lúc chế biến bạn nên loại bỏ đường chỉ tôm để món ăn được sạch và yên tâm hơn. Đặc biệt, khi nấu tôm cho trẻ ăn nên loại bỏ đường chỉ đen để đảm bảo vệ sinh, do đường ruột trẻ còn yếu.

Ngoài ra, bạn nên bỏ vỏ tôm vì không có dinh dưỡng, trẻ nhỏ ăn vỏ tôm có nguy cơ bị hóc. Bạn cũng nên bỏ đầu tôm vì bộ phận này chứa nhiều chất thải bẩn.

Tôm nên chế biến bằng cách hấp hay luộc chín để hạn chế nhiễm giun sán và ký sinh trùng gây ngộ độc. Khi mua nên quan sát đầu tôm, nếu bộ phận này chuyển màu đen thì nguy cơ nhiễm chất độc hại cao.

Không nên ăn hải sản chung với trái cây, do hàm lượng tanin trong trái cây khiến cơ thể giảm sự hấp thu của protein và canxi, dẫn đến đau bụng, buồn nôn, khó chịu. Nên ăn hải sản và trái cây cách nhau khoảng hai giờ.

PGS. TS Nguyễn Duy Thịnh
Viện Khoa học và Công nghệ, Đại học Bách khoa Hà Nội

Một số gia đình có thói quen ngâm bát đĩa trong bồn rửa, phần vì bận rộn, phần vì cho rằng ngâm nước trước giúp dễ dàng đánh sạch các vết bẩn hơn. Tuy nhiên, theo báo cáo của Australian Broadcasting Corporation, việc ngâm bát đĩa lâu trong bồn rửa có thể khiến chúng bẩn hơn.

Bát đĩa để lâu tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, đặc biệt nếu chúng được ngâm trong nước ấm hoặc ở nhiệt độ cao. Thông thường, vi khuẩn trong thực phẩm sinh sôi gấp đôi sau mỗi 20 phút. Tốc độ tăng trưởng của chúng cao hơn sau hai giờ. Vi khuẩn có thể nhân lên hàng nghìn tỷ trong 24 giờ.

“Nếu ngâm bát đĩa bẩn ở bồn rửa trong khi nhà vẫn đang có người hoặc động vật, vi khuẩn có khả năng lây lan ra xung quanh, bám vào các vật chủ đó. Chúng tồn tại trên bề mặt, ngay cả bề mặt sạch sẽ, trong tối đa 4 ngày. Ở môi trường ô nhiễm, chúng có thể sống trong thời gian dài hơn”, phó giáo sư Barbara Mullan, Đại học Curtin, cho biết.

Vi khuẩn có hại trong bồn rửa có thể đến từ nhiều nguồn. Bát đĩa hoặc hải sản sống thường có khuẩn E. coli hoặc salmonella sót lại. Vì vậy, các chuyên gia khuyến nghị rửa bát đũa, dao thớt chế biến đồ sống ngay sau khi sử dụng để tránh mầm bệnh lây lan.

Vi khuẩn cũng có thể bắt nguồn từ trái cây, rau, sữa, thậm chí đường ống nước. Trong bồn rửa nhà bếp, lượng vi khuẩn nhỏ sẽ sinh sôi nhanh chóng, bởi đây là môi trường ấm áp, ẩm ướt, chứa đầy chất dinh dưỡng từ các mảnh vụn thức ăn còn sót lại. Nói cách khác, đây là môi trường thuận lợi dành cho vi khuẩn.

Các vi khuẩn phổ biến khác được tìm thấy trên bát đĩa bẩn là pseudomona, escherichia và acineto. Chúng được gọi là những mầm bệnh cơ hội, không gây hại cho người bình thường, song có thể lây nhiễm cho người có hệ miễn dịch và tiêu hóa yếu.

Việc ngâm bát đĩa bẩn qua đêm thậm chí tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn. Nước đọng trong bồn rửa có thể là môi trường để các loại ruồi muỗi đẻ trứng. Bát đĩa bẩn gây ngộ độc thực phẩm, các bệnh về tiêu hóa và làm lây nhiễm chéo.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị không để bát đĩa quá lâu trong máy rửa bát. Môi trường trong máy rửa bát liên tục thay đổi, về độ ẩm, khô, nóng, lạnh, độ oxit, khiến chúng trở thành nơi lý tưởng cho các sinh vật sinh sống.

Các loại nấm như candida, cryptococcosis và rhodotorula thường được sinh ra do bát đĩa bẩn để lâu trong máy rửa bát.

Thục Linh (Theo Mental Floss)