Trong bối cảnh hiện nay, khi mà vấn đề biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với toàn cầu, Việt Nam đã và đang thực hiện nhiều biện pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp. Một trong những nỗ lực đáng kể của Việt Nam là việc cho ra mắt sản phẩm “gạo phát thải thấp” từ Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Sản phẩm này không chỉ đáp ứng nhu cầu của thị trường nội địa mà còn đã được xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản, một trong những thị trường khó tính nhất thế giới.

Gạo phát thải thấp của Việt Nam được sản xuất theo quy trình canh tác bền vững, giảm phát thải khí nhà kính và được chứng nhận bởi các tổ chức quốc tế. Quá trình sản xuất này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường mà còn nâng cao chất lượng và giá trị của sản phẩm gạo. Việc xuất khẩu gạo phát thải thấp sang Nhật Bản là một bước tiến quan trọng của ngành hàng lúa gạo Việt Nam, mở ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo trong việc tiếp cận và chinh phục các thị trường cao cấp khác.

Các doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực tham gia vào Đề án 1 triệu ha, nhằm tăng cường sản xuất gạo chất lượng cao và giảm phát thải khí nhà kính. Sự tham gia này không chỉ giúp các doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế mà còn đóng góp vào việc thực hiện mục tiêu bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu. Theo các chuyên gia, gạo phát thải thấp của Việt Nam có tiềm năng lớn để xâm nhập vào các thị trường cao cấp như Nhật Bản, EU, Mỹ và Úc.

Tuy nhiên, để thành công trong việc chinh phục các thị trường cao cấp này, các doanh nghiệp cần phải tập trung vào xây dựng thương hiệu và tăng cường chất lượng sản phẩm. Việc xây dựng thương hiệu không chỉ giúp tăng cường uy tín và sự tin tưởng của người tiêu dùng mà còn giúp các doanh nghiệp tạo ra giá trị khác biệt cho sản phẩm của mình. Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các địa phương hoàn thành việc quy hoạch vùng chuyên canh 1 triệu ha lúa chất lượng cao trong quý 3/2025. Bộ NN-MT cũng được giao nhiệm vụ xây dựng và triển khai chiến lược phát triển thương hiệu gạo Việt phát thải thấp.

Với gạo phát thải thấp, Việt Nam kỳ vọng sẽ thay đổi cục diện thị trường gạo toàn cầu và trở thành một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Sự thành công của Đề án 1 triệu ha sẽ giúp nâng cao thu nhập cho nông dân và bảo vệ môi trường. Điều này không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn có ý nghĩa quan trọng về mặt xã hội và môi trường. Khi mà các thách thức về biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường đang trở nên ngày càng nghiêm trọng, những nỗ lực của Việt Nam trong việc sản xuất và xuất khẩu gạo phát thải thấp là một đóng góp đáng kể cho mục tiêu bảo vệ môi trường toàn cầu.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và các cơ quan chức năng khác đang tích cực triển khai các hoạt động nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp và nông dân trong việc tham gia Đề án 1 triệu ha. Qua đó, không chỉ mục tiêu về kinh tế mà cả mục tiêu về bảo vệ môi trường sẽ được hiện thực hóa, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam.

Ngành lúa gạo Việt Nam vừa ghi dấu một bước tiến quan trọng khi lô gạo đầu tiên mang nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp” được xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Đây là kết quả của sự hợp tác chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, tổ chức ngành hàng và cơ quan quản lý nhà nước trong việc triển khai Đề án “Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”.

Nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp” là kết quả của quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng do Hiệp hội Ngành hàng Lúa gạo Việt Nam (VIETRISA) chủ trì. Sự kiện này nhận được sự hỗ trợ từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các cơ quan chuyên môn và đối tác quốc tế uy tín như Viện Nghiên cứu Lúa Quốc tế (IRRI) và Dự án Chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo (TRVC).

Để được gắn nhãn “Gạo Việt xanh phát thải thấp”, sản phẩm gạo phải đáp ứng các tiêu chí nghiêm ngặt về quy trình sản xuất và giảm thiểu phát thải khí nhà kính. Quy chế sử dụng nhãn hiệu đã được VIETRISA ban hành, tạo cơ sở cho việc công nhận và quản lý chất lượng.

Sau khi quy chế được áp dụng, VIETRISA đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu cho 7 doanh nghiệp với tổng sản lượng gạo đăng ký ban đầu lên đến 19,2 ngàn tấn. Công ty Trung An là đơn vị tiên phong đưa sản phẩm này vào thị trường Nhật Bản với sự hợp tác của Tập đoàn MURASE.

Đại diện Công ty Trung An cho biết lô hàng 500 tấn gạo Japonica đầu tiên được xuất khẩu với giá khoảng 820 USD/tấn. Công ty dự kiến tiếp tục xuất khẩu gạo ST25 đạt chứng nhận tương tự sang Úc và đặt mục tiêu xuất khẩu 400.000 tấn gạo “xanh, phát thải thấp” trong năm 2025.

Việc xuất khẩu gạo phát thải thấp sang thị trường khó tính như Nhật Bản cho thấy Việt Nam đang đi đầu trong việc hiện thực hóa mô hình nông nghiệp xanh. Đề án một triệu hecta đang bước vào giai đoạn nhân rộng sau những thành công từ các mô hình thí điểm.

Với việc triển khai nhãn hiệu “Gạo Việt xanh phát thải thấp”, ngành lúa gạo Việt Nam kỳ vọng sẽ tạo ra một thương hiệu quốc gia mạnh mẽ, góp phần nâng cao vị thế và hình ảnh nông sản Việt trên trường quốc tế.

Thị trường lúa gạo trong nước: Biến động nhẹ

Theo báo cáo từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh An Giang, giá lúa tại một số địa phương trong tỉnh có sự điều chỉnh nhẹ. Giống lúa OM5451 và nếp IR4625 giảm 100 đồng/kg. Cụ thể, giá lúa hôm nay như sau: OM5451 được mua bán ở mức 5.700 – 5.900 đồng/kg, nếp IR4625 (khô) ở mức 9.500 – 9.700 đồng/kg.

Một số giống lúa khác như IR50404 (tươi) và OM380 (tươi) giữ nguyên giá, lần lượt ở mức 5.400 – 5.600 đồng/kg và 5.200 – 5.400 đồng/kg. Trong khi đó, giá gạo tại chợ dân sinh không có nhiều biến động, duy trì ổn định ở các phân khúc.

Gạo CL555 tăng nhẹ, tín hiệu tích cực từ thị trường chế biến

Tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, giá gạo nguyên liệu CL555 tăng nhẹ 50 đồng/kg, đạt 8.200 – 8.400 đồng/kg. Đây là tín hiệu tích cực từ thị trường chế biến. Trong khi đó, gạo nguyên liệu IR504 vẫn giữ mức 7.900 – 8.100 đồng/kg, cho thấy sự ổn định từ nhóm gạo trung cấp.

Kỳ tích xuất khẩu gạo phát thải thấp

Trên thị trường xuất khẩu, giá gạo 5% tấm của Việt Nam vẫn duy trì ở mức 388 USD/tấn. Đáng chú ý, Việt Nam vừa xuất khẩu lô gạo đầu tiên có nhãn hiệu “Gạo Việt xanh, phát thải thấp” sang Nhật Bản, với giá bán lên tới 850 USD/tấn FOB, tương đương hơn 1.000 USD/tấn CIF. Đây là mức giá ngang ngửa với gạo Hom Mali cao cấp của Thái Lan và gấp đôi so với gạo thơm thông thường của Việt Nam.

Việc xuất khẩu thành công lô gạo phát thải thấp đầu tiên chứng minh định hướng của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao và phát thải thấp là đúng đắn. Đây là cơ hội để Đồng bằng sông Cửu Long không chỉ là vựa lúa, mà là nơi sản sinh những sản phẩm nông nghiệp có giá trị, có thương hiệu.