Chính phủ Trung Quốc vừa công bố một biện pháp quan trọng cấp quốc gia nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng dân số ngày càng trầm trọng. Sự thay đổi này diễn ra sau khi nước này nới lỏng chính sách sinh con, cho phép các gia đình có con thứ ba. Theo thông báo mới đây, chính phủ sẽ cung cấp trợ cấp nuôi con hằng năm là 3.600 nhân dân tệ (khoảng 500 USD) cho mỗi trẻ em từ ngày 1/1/2025 trở đi, kéo dài đến khi trẻ tròn ba tuổi, không phân biệt thứ tự sinh trong gia đình. Trẻ sinh trước thời điểm này nhưng chưa đủ ba tuổi cũng sẽ được hưởng trợ cấp dựa trên số tháng còn lại.
Lần đầu tiên, chính phủ trung ương Trung Quốc triển khai chương trình trợ cấp nuôi con trên toàn quốc. Trước đó, hơn 20 tỉnh thành ở Trung Quốc đã thử nghiệm các mức trợ cấp khác nhau ở cấp địa phương. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh dân số Trung Quốc đã giảm trong ba năm liên tiếp, cụ thể năm 2024 giảm 1,39 triệu người, còn 1,4083 tỷ người. Dự báo của Liên hợp quốc cho thấy dân số Trung Quốc có thể giảm từ khoảng 1,4 tỷ hiện nay xuống còn 800 triệu vào năm 2100.
Thực thi nghiêm ngặt chính sách một con trong hàng chục năm không chỉ làm giảm tỷ lệ sinh mà còn tác động sâu sắc đến tư duy xã hội và niềm tin vào việc sinh con. Nhiều chuyên gia nhận định đà phục hồi có thể chỉ mang tính tạm thời và không đồng đều, do các rào cản như tăng trưởng kinh tế chậm, bất ổn gia tăng, chi phí nuôi con cao, cạnh tranh khốc liệt và bất bình đẳng giới sâu sắc vẫn tồn tại. Tuy nhiên, chính sách này đánh dấu bước ngoặt lớn trong việc chuyển tiền trực tiếp đến các hộ gia đình và có thể xây dựng nền tảng cho các hình thức hỗ trợ tài khóa lớn hơn.
Trên thực tế, nhiều chính quyền địa phương đã triển khai các khoản trợ cấp để khuyến khích sinh con. Hiện có hơn 20 chính quyền cấp tỉnh tại Trung Quốc thực hiện các chính sách trợ cấp nuôi con. Không chỉ dân số suy giảm, tốc độ già hóa dân số cũng diễn ra nhanh chóng, làm dấy lên lo ngại về tương lai của hệ thống lương hưu quốc gia.