Một loại lá cây vốn bị xem là phụ phẩm và thường bị đốt bỏ trong quá trình trồng dứa ở nhiều vùng tại Việt Nam đã được các doanh nghiệp và nhà thiết kế thời trang biến thành chất liệu cho các bộ sưu tập thời trang giàu tính ứng dụng. Lá dứa, một nguyên liệu sẵn có và thân thiện với môi trường, đã không chỉ được trình diễn trên các sàn diễn thời trang quốc tế mà còn tại Việt Nam.
Theo số liệu thống kê, Việt Nam hiện có hơn 47.000 ha trồng dứa, đứng thứ 3 trong số những nước trồng nhiều dứa nhất Đông Nam Á. Tuy nhiên, sau khi thu hoạch quả, lá dứa trở thành một loại ‘rác’ nông nghiệp khó xử lý do dai, cứng và nhiều gai. Ước tính mỗi năm, khoảng 2,5 triệu tấn lá dứa bị đốt, thải ra lượng khí CO2 ước tính khoảng 1,355 kg cho mỗi tấn lá dứa bị đốt. Điều này không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn lãng phí nguồn nguyên liệu có thể tái sử dụng.
Nhận thấy vấn đề này, các doanh nghiệp và tổ chức tại Việt Nam đã tìm ra cách biến lá dứa thành chất liệu may mặc tự nhiên, giảm thiểu rác thải nông nghiệp và tạo ra cơ hội cho người nông dân tăng thu nhập. Chị Vũ Thị Liễu, người sáng lập Ecosoi, đã khởi nghiệp với dự án biến rác thành nguyên liệu may mặc vào năm 2021. Sản phẩm đầu tiên của chị là xơ sợi dứa, nhưng ban đầu không được chấp nhận do chưa có định hướng sử dụng rõ ràng. Tuy nhiên, sau khi tiếp tục nghiên cứu và phát triển, Ecosoi đã tạo ra vải dứa thô mộc, được trình diễn ở châu Âu, Nhật Bản và gây tiếng vang quốc tế.
Vào cuối tháng 6 vừa qua, vải sợi dứa – chất liệu may mặc thuần Việt, ra mắt chính thức với tên gọi Pina Lina. Đây là loại vải sợi làm từ nguồn nguyên liệu bản địa đầu tiên tại Việt Nam có chứng nhận giảm phát thải CO2. Sự hợp tác giữa Ecosoi, Faslink và Trung Quy đã kết nối người nông dân, các kỹ sư và nhà thiết kế thời trang, giúp giảm phát thải CO2 và mang lại thu nhập tăng thêm cho người nông dân.
Các nhà thiết kế thời trang như Phạm Ngọc Anh, Vũ Việt Hà, Ngô Hoàng Kha, Thanh Giang, Linh Sâu, LiLy Hoang… đã sử dụng vải dứa trong các bộ sưu tập của mình. Vải dứa thế hệ mới được ví như linen của Việt Nam, với các đặc tính tự nhiên như khả năng chống nắng và khử mùi, tự phân hủy, giữ phom dáng ổn định và có thể ứng dụng rộng rãi theo các xu hướng thời trang hiện đại.
Đại diện Ecosoi cho biết đơn vị mới chỉ khai thác được 30% sản lượng lá dứa Việt Nam. Nếu tăng trưởng tốt, đơn vị sẽ tiếp tục khai thác xơ sợi từ các vùng trồng dứa lớn như Đồng Tháp, Cần Thơ… và từ các nước láng giềng như Lào, Thái Lan, Campuchia… Việc biến lá dứa thành chất liệu thời trang không chỉ giúp giảm thiểu rác thải nông nghiệp mà còn mở ra cơ hội cho người nông dân tăng thu nhập và tham gia vào ngành thời trang xanh.
Tương lai của ngành thời trang xanh tại Việt Nam hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển với sự tham gia của các doanh nghiệp, nhà thiết kế và người nông dân. Với việc tận dụng lá dứa thành chất liệu may mặc, Việt Nam không chỉ giảm thiểu rác thải nông nghiệp mà còn tạo ra các sản phẩm thời trang giàu tính ứng dụng và thân thiện với môi trường.