Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực xây dựng kế hoạch để thích ứng với thuế quan mà Mỹ áp dụng, trong đó ưu tiên hàng đầu là tìm kiếm thị trường xuất khẩu mới. Theo một báo cáo gần đây của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), hơn 51,6% doanh nghiệp xuất khẩu đang lên kế hoạch tìm kiếm thị trường mới nhằm ứng phó với rủi ro thuế quan. Điều này không chỉ diễn ra trong lĩnh vực xuất khẩu mà còn được các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trong nước chú trọng, với 34,9% doanh nghiệp lựa chọn hướng đi này.
Bên cạnh việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp cũng có xu hướng tăng cường nội địa hóa chuỗi sản xuất và tìm kiếm thị trường nguyên liệu đầu vào từ các đối tác khác. Đặc biệt, các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ, nông-lâm và thủy sản đang ưu tiên tìm kiếm thị trường ngoài Mỹ. Ngược lại, các công ty xây dựng có xu hướng chờ đợi và tập trung nhiều hơn vào giải pháp nội địa hóa chuỗi sản xuất.
Từ tháng 4, một số doanh nghiệp như SK Foods đã chủ động lập kế hoạch chuyển dịch thị trường xuất khẩu sang các nước như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore và UAE. Qua khảo sát, các doanh nghiệp thuộc nhiều ngành cho rằng họ chịu tác động khá nghiêm trọng từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ. Việt Nam hiện có lợi thế với sự đa dạng thị trường thông qua 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 70 cơ chế hợp tác song phương.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại và mở rộng đàm phán FTA với các nước tiềm năng khác. Việc phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước cũng được coi là điều cần thiết để giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu. Họ cũng khuyến nghị các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động dịch chuyển chuỗi cung ứng hoặc mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ và Trung Quốc.
Các doanh nghiệp hy vọng rằng với sự hỗ trợ từ Chính phủ và việc chủ động tìm kiếm thị trường mới, họ có thể giảm thiểu tác động tiêu cực từ thuế quan và duy trì sự ổn định trong hoạt động kinh doanh. Đây cũng được xem là một cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tăng cường năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng hiện nay.