Khi các thành phố lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh triển khai các biện pháp hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong nội đô, một câu hỏi quan trọng được đặt ra là liệu xe PHEV (Plug-in Hybrid Electric Vehicle) có được phép hoạt động hay không.
Xe PHEV là loại xe sử dụng công nghệ hybrid có sạc ngoài, kết hợp giữa động cơ đốt trong và động cơ điện. Điều này cho phép xe có thể hoạt động bằng điện trong quãng đường ngắn và sử dụng xăng, dầu cho những chuyến đi đường dài. Tại Hà Nội, theo Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 1/7/2026, sẽ không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1. Từ ngày 1/1/2028, không có xe mô tô, xe gắn máy, hạn chế xe ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong đường Vành đai 1, Vành đai 2. TP Hồ Chí Minh cũng đang rà soát phương án đề xuất hạn chế xe có mức phát thải cao tại các khu vực có nguy cơ gây ô nhiễm.
Xe PHEV có lợi thế lớn tại các đô thị đông đúc, nơi tốc độ trung bình thấp và tần suất dừng đèn đỏ cao. Xe có thể khai thác tối đa chế độ điện và hầu như không dùng đến xăng. Đa số các mẫu xe PHEV thế hệ mới có mức tiêu hao chỉ từ 0,52-1,1 lít xăng/100km. Tuy nhiên, xe PHEV chỉ đạt được lợi ích tối ưu khi pin được sạc đầy hàng ngày.
Nhiều người đặt câu hỏi, khi Hà Nội và TP Hồ Chí Minh hạn chế ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong nội đô thì quy định với xe PHEV sẽ như thế nào? Với công nghệ lai, xe PHEV hoàn toàn có thể chỉ sử dụng điện trong nội đô, không gây ô nhiễm; còn đi ra ngoài thành phố có thể sử dụng xăng, dầu. Tuy nhiên, nếu xe PHEV được lưu hành trong nội đô, làm thế nào để biết được xe chỉ sử dụng động cơ điện? Trong khi không phải tất cả xe đều thường xuyên sạc đầy pin. Sẽ có không ít xe vẫn sử dụng động cơ đốt trong với nhiên liệu là xăng, dầu và gây ra ô nhiễm.
Giới chuyên môn cho rằng, cần có những quy định cụ thể để quản lý xe PHEV, đảm bảo xe được sạc đầy pin và sử dụng điện trong nội đô. Điều này sẽ giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và tận dụng được lợi ích của công nghệ hybrid.
Các chuyên gia cũng đề xuất rằng, việc quản lý xe PHEV cần được thực hiện thông qua các quy định và tiêu chuẩn cụ thể, bao gồm việc yêu cầu các chủ sở hữu xe PHEV phải sạc pin hàng ngày và sử dụng điện trong nội đô. Ngoài ra, cần có các biện pháp giám sát và kiểm tra để đảm bảo các xe PHEV tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn môi trường.
Trong bối cảnh các thành phố lớn đang nỗ lực giảm thiểu ô nhiễm môi trường và cải thiện chất lượng không khí, việc quản lý và sử dụng xe PHEV một cách hiệu quả và bền vững là một thách thức quan trọng. Việc tìm ra các giải pháp và quy định phù hợp sẽ giúp tận dụng được lợi ích của công nghệ PHEV và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.